ABD yönetiminin, taraflar arasında silahsız keşif uçuşlarına izin veren Açık Semalar Anlaşması’ndan çekilme kararına yönelik resmi bildirimi yaptığı açıklandı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yazılı bir açıklama yaparak, 6 ay yürürlükte olmak üzere cuma gününden itibaren Açık Semalar Anlaşması’ndan çekildiklerini duyurdu.
Başkan Donald Trump’ın takip ettiği ulusal güvenlik stratejisi kapsamında daha önce yapılan tüm anlaşmaları yeniden gözden geçirdiklerini belirten Pompeo, şu ifadeleri kullandı:
“Başkanın da belirttiği gibi, ABD, yapılan anlaşmaları bugünün gerçeklikleri doğrultusunda gözden geçirmeli ve ABD’nin çıkarına olup olmadığını değerlendirmelidir. Müttefiklerimiz ve kilit ortaklarımızdan gelen bilgiler ışığında ve yaptığımız dikkatli değerlendirmeler sonucunda Açık Semalar Anlaşması’na taraf kalmanın artık ABD’nin çıkarına olmadığı belli olmuştur.”
Öte yandan Pompeo, Rusya’nın anlaşmaya tam olarak uyması durumunda aldıkları ayrılma kararını tekrar gözden geçirebileceklerini bildirdi.
RUSYA’DAN AÇIKLAMA
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, ABD’nin Açık Semalar Anlaşması’ndan çekilme yönündeki kararıyla ilgili kendilerini bilgilendirdiklerini belirterek ‘Rusya, anlaşmaya bağlı kalıyor. Sözleşmenin korunması için çabalayacağız.’ dedi.
Anlaşmanın korunması için ABD ile diyaloğu sürdürmeye hazır olduklarını vurgulayan Ryabkov, ancak bunu ABD’nin koştuğu şartlar doğrultusunda yapmak istemediklerine dikkati çekti.
Ryabkov, “ABD’nin şartları kesinlikle kabul edilemez, temelsiz ve mantıksızdır.” değerlendirmesinde bulundu.
NATO’DAN ŞART
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın Kaliningrad bölgesi ve Gürcistan sınırı üzerindeki keşif uçuşları için kısıtlamaları kaldırması durumunda ABD’nin Açık Semalar Antlaşması’na (ASA) döneceğini söyledi. Stoltenberg, ayrıca Rusya’yı antlaşmanın uygulamasında ‘seçici’ davranmakla suçladı
ABD’NİN ÇEKİLME KARARI
ABD Başkanı Trump, Rusya sorumluluklarını yerine getirene kadar Açık Semalar Anlaşması’ndan çekileceklerini açıklamıştı.
Rusya ve ABD, askeri faaliyetlerde şeffaflığı teşvik etmek, silah kontrolünü ve diğer anlaşmaları gözlemlemeyi kolaylaştırmak amacıyla silahsız keşif uçuşlarına izin veren Açık Semalar Anlaşması’nı imzalayan 34 ülke arasında yer alıyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) coğrafyasında güven ve güvenlik artırıcı önlem olarak öngörülen ve 1992’de imzaya açılan Açık Semalar Anlaşması’nın tarafları arasında Türkiye de bulunuyor.
Rusya, 2-5 Şubat 2016’da Açık Semalar Anlaşması çerçevesinde Türkiye’de gözlem uçuşu talep etmiş, bu uçuşunun rotası üzerinde Açık Semalar Anlaşması çerçevesinde mutabakat sağlanamamış ve uçuş gerçekleşmemişti.
