Amerikan basını, ABD’nin Bağdat’ta düzenlediği saldırı sonucu İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin öldürülmesine geniş yer verdi.
New York Times, Kasım Süleymani’yi, “Orta Doğu’da Şii güç eksenini inşa eden kişi” olarak niteledi.
Wall Street Journal gazetesi, saldırıyı, “ABD ile İran arasındaki çekişmede tehlikeli bir yeni aşamanın başlangıcı” olarak değerlendirdi.
Washington Post, “İran’dan önemli bir misillemeyi tetiklemesi beklenen” saldırının birçok analist açısından sürpriz olduğunu yazdı.
BİR ASKERİ ÇATIŞMA İHTİMALİ
Wall Street Journal gazetesi ABD saldırısının Washington ile Tahran arasındaki gerginliği artırmasının ve istikrarsız Orta Doğu’daki çatışmaları alevlendirmesinin beklendiğini ifade ederek “ABD ile İran arasındaki çekişmede tehlikeli yeni bir aşamanın başlangıcı” değerlendirmesi yaptı:
“General Süleymani’nin ölümü, İran’ın Orta Doğu’daki ağlarını idare eden karizmatik ve etkili bir liderden ülkeyi mahrum edecek, ama aynı zamanda Washington ile Tahran ve onun Orta Doğu’daki proksileri arasındaki büyük bir askeri çatışma ihtimalini önemli ölçüde artırıyor.”
Haberde Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü düşünce kuruluşundan Charles Lister’in şu değerlendirmesine de yer verildi:
“Kasım Süleymani’nin öldürülmesi Orta Doğu’da son on yılların en önemli gelişmelerinden biri. Onun ölümü İran’ın bölgedeki planları açısından ciddi bir kayıp, ama ‘şehit olması’ onun ölümünü en azından orta vadede telafi edecek bir tepkiyi tetikleyecektir.”
ANALİSTLER ÇUVALLADI
BBC Türkçe’nin haberine göre Washington Post ise Savunma Bakanı Mark Esper’in Pentagon’un Süleymani’ye karşı “kararlı bir savunma eylemi” değerlendirmesine ve ismini açıklamak istemeyen bir yetkilinin, ABD’nin saldırıyı bir insansız hava aracı ile gerçekleştirdiği açıklamasına yer verdi. Gazetedeki haber şöyle devam etti:
“Tahran’ın Orta Doğu’da etkin silahlı gruplara desteğine karşı daha sert tavır alınacağını söyleyen Trump yönetimi ile İran arasında uzun süredir devam eden ve artan gerginliğe rağmen, İran’ın savunma kurumu içinde benzeri olmayan bir şahsiyete yönelik bu saldırı birçok analist açısından sürpriz oldu, zira bu saldırının İran’dan önemli bir tepkiyi tetiklemesi bekleniyor.”
Obama yönetimi sırasında Orta Doğu ile ilgili konularda çalışma yürüten Ilan Goldenberg’in, bölgede “büyük bir değişime neden olacak” bir adım değerlendirmesine yer verildi.
Centre for a New American Security (Yeni bir Amerikan Güvenliği Merkezi) adlı kuruluşta görevli Goldenberg şu değerlendirmeyi yaptı:
“İran intikam arayışında olacaktır. Irak’ta, Lübnan’da, Körfez’de veya başka bir yerde tepki verebilir. Maalesef, Trump yönetiminin bir sonraki adımı düşünmüş olmasından ya da bölgesel bir savaştan kaçınmak için ne yapması gerektiğini bildiğinden şüpheliyim.”
Gazete, “Saldırı, Başkan’ın Orta Doğu’ya yaklaşımı konusunda yeni sorular gündeme getiriyor. Trump, Tahran’ın müttefiki olan Suriye hükümetine karşı savaşkan bir söylem kullanıp birçok saldırıya onay vermekle beraber, ABD’yi Orta Doğu’da bedeli yüksek olacak savaşlardan uzak tutma arzusunu defalarca dile getirmişti” değerlendirmesi yaptı.
NEW YORK TİMES: ORTA DOĞU’DA Şİİ GÜÇ EKSENİNİ İNŞA EDEN KİŞİ
New York Times gazetesi Kasım Süleymani için “İran entrikalarının ustası, Orta Doğu’da Şii güç eksenini inşa eden kişi” başlığıyla yayımladığı makalede, komutanın Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen’de savaşları yönettiği ve İran’ın bölgesel bir Şii bloku oluşturma çabalarının yüzü haline geldiğini vurguladı.
Süleymani’nin Suriye’deki iç savaşın gidişatını değiştirdiği ve İran’ın Irak üzerindeki kontrolünü artırdığını ve Irak’ta yüzlerce Amerikalının ölümünden, İsrail’e karşı milis saldırılarından sorumlu olduğunu belirten yazıda, son 20 yıldır komutanın her hareketinin istihbarat örgütleri tarafından izlendiği ifade edildi. Makale şöyle devam etti:
“Başarıları tam da Orta Doğu’da İran merkezli Şii bir etki alanının oluşmasını sağlamışken, ölümü de muhtemelen bölgedeki jeopolitik gerginliğin yeni bir aşamasının merkezinde yer alacak.”
ABD’de yaşayan Habertürk yazarı Oray Eğin ise, ABD medyasının Kasım Süleymani suikastı ile ilgili görüşleri köşesinde paylaştı. Süleymani konusunda ABD medyasının birleştiğini ifade eden Oray Eğin, “kutuplaşan ABD’de iki kampın uzlaştığı tek konu Süleymani’nin terörist olduğu” ifadelerini kullandı.
Oray Eğin’in yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Bugün gerek muhalif gerek yandaş olsun Washington’da hemen herkes Süleymani’nin geçen hafta öldürülen Amerikalı’ya karşılıık doğru bir hedef olduğunda hemfikir. New Yorker, New York Times gibi daha solda yer alan ve Trump’a muhalefet eden basında Süleymani’nin Orta Doğu’da belirleyici bir figür olduğunu anlatan yazılar çıkıyor. Bu yazılardan çıkan ortak kanı da Süleymani’nin bölgede tehlikeli bir figür olduğu yönünde. Fox ve Breitbart gibi Trump medyasından bahsetmiyorum bile.
Ancak kutuplaşan ABD’de iki kampın uzlaştığı tek konu Süleymani’nin terörist olduğu. Bundan sonra atılan adımlar konusunda ise Demokratlar endişeli, Cumhuriyetçiler ise aklayıcı. Trump medyası henüz savaş çığlıkları atmasa da bu operasyonun haklılığını kendi tabanlarına açıklamaya çalışıyor. Fox News mesela ekrana çıkardığı İranlı “uzmanlara” Süleymani’nin ölümünün İran’da bile sevinçle karşılandığını, İranlıların çoğunluğunun bundan mutlu olduğunu açıklıyor. Vurgulanan bir diğer tema da ABD’nin Orta Doğu’dan bir an önce çıkması gerektiği. Trump’ın başındaki belalardan kurtulmak için dikkat dağıtıcı bir şeye ihtiyacı olduğunu söyleyen Kongre’nin başörtülü üyesi İlhan Omar’ın yorumları ise “komplo teorisi” olarak yorumlanıyor.
“Fox’un uzmanları ‘Biz vurdukça İran korkar’ mesajını tekrarlayarak kamuoyunun endişesini de azaltmaya çalışıyor.
“Öte yandan, siyasi yelpazenin diğer ucundaki CNN’deyse Obama yönetiminde görev alan uzmanlar tıpkı Limbert gibi bu işin iyi bitmeyeceğinden endişeli.
“Bill Clinton, George W. Bush ve Hillary Clinton’a danışmanlık yapan ve İran’ı çok iyi bilen eski büyükelçi Dennis Ross, operasyonun bir dünya savaşına yol açmayacağını söylüyor. Ama İran’ın mutlaka yanıt vereceğini ekliyor. Sadece bu yanıtın zamanlaması konusunda kimse geleceği öngöremiyor. Ross’a göre İran öncelikle kendi kamuoyunu ve diğer ülkeleri vereceği yanıta ikna etmek için çalışacak. Bu süreçte devreye İran destekli güçler girip bölgede karışıklık yaratacak, kaostan da ABD sorumlu tutulacak. ABD’nin Irak’ı haksız işgalinin İŞİD’i doğurduğu düşünüldüğünde Süleymani’nin öldürülmesinin de bölgede uzun vadeli dönüştürücü bir etkisi olacağını kestirmek güç değil.”
