Letonya’nın başkenti Riga’da NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ‘Rusya’ mesajları dikkat çekti. Amiral Cem Gürdeniz ‘Rekabeti kışkırtmak yerine istikrar konusunda küresel oydaşmaya (consensus) varmaya çalışın’ uyarısında bulundu.
VERYANSIN TV
Letonya’nın başkenti Riga’da NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı düzenleniyor.
30 Aralık’ta yapılan ilk gün oturumunun ardından NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg açıklamalar yaptı.
‘EN KÖTÜSÜNE HAZIRLIKLI OLMALIYIZ’
Stoltenberg, bugün Rusya’nın Ukrayna sınırındaki askeri hareketliliği ve Belarus konularını ele aldıklarını söyledi.
Stoltenberg, “Rusya’nın niyeti hakkında belirsizlik var. Niyetleri değişebilir. Saldırı ihtimalinin ne olduğunun önemi yok. En kötüsüne hazırlıklı olmalıyız.” dedi.
Rusya’nın daha önce Gürcistan ve Ukrayna gibi ülkelere karşı güç kullandığını belirten Stoltenberg, bunu yine yapabileceğini belirtti.
‘…BİRLİK İÇİNDEYİZ’
Stoltenberg, “NATO olarak Rusya’yı herhangi bir saldırganlıktan caydırmak amacıyla birlik içindeyiz. Rusya’ya şeffaf olması ve gerginliği düşürmesi için çağrı yapıyoruz. Ukrayna’ya karşı herhangi bir saldırgan tutumun yüksek maliyeti, ciddi ekonomik ve siyasi sonuçları olacaktır.” diye konuştu.
‘OLASI SEÇENEKLER BULUNUYOR’
2014’te Rusya’nın Kırım’da kontrol sağlamasının ardından Moskova’nın NATO üyeleri tarafından yaptırım uygulanmasını hafife aldığını belirten Stoltenberg, “Bu kez de üzerinde durduğumuz benzer tedbirler, olası seçenekler bulunuyor ama detaylarına girmek istemiyorum.” dedi.
Stoltenberg, toplantının yarınki bölümünde Gürcistan ve Ukrayna dışişleri bakanlarıyla konuyu ele almaya devam edeceklerini belirterek, Rusya’ya diyalog çağrısında bulundu.
UKRAYNA NATO’YA KATILACAK MI?
Ukrayna’nın NATO’ya katılması hakkındaki soruyu yanıtlayan Stoltenberg, bu ülkenin Avrupa-Atlantik entegrasyonunu ve NATO üyelik sürecini desteklediklerini söyledi.
Stoltenberg, “NATO üyesi olmak için ittifakın standartlarının karşılanması ve 30 üyenin oy birliği gerekli. Buradaki siyasi mesaj ise şudur; Rusya’nın hiçbir şekilde bu sürece müdahil olma hakkı yoktur. Ukrayna bağımsız ve egemen bir ülkedir. Her egemen ülkenin kendi yolunu seçme hakkı vardır.” ifadesini kullandı.
Belarus’un Rusya ile Ukrayna sınırında askeri tatbikat yapacağına yönelik açıklaması hakkında değerlendirmesi sorulan Stoltenberg, “Rusya ve Belarus’un kendi topraklarında tatbikat yapma hakları vardır. Ancak bunu yaptıklarında şeffaf olmak, provokasyondan kaçınmak zorundalar. Şu anda şeffaflık göremiyoruz. Sınırda güçlerin alışılmadık şekilde yoğunlaştığını ve saldırgan bir söylem görüyoruz.” karşılığını verdi.
‘İSTİHBARAT PAYLAŞIYORUZ’
Stoltenberg, Ukrayna sınırındaki gelişmeleri yakından izlediklerini, istihbarat paylaştıklarını ve durumu değerlendirdiklerini ifade etti.
Bir taraftan da Ukrayna’ya siyasi, askeri ve ekonomik destekte bulunduklarını aktaran Stoltenberg, “Ukrayna’nın silahlı kuvvetlerini güçlendirmek bu ülkeye kendini savunması için yardım etmenin bir yoludur. Biz Ukrayna’nın kendini savunma hakkını destekliyoruz.” diye konuştu.
ÇAVUŞOĞLU’NDAN AÇIKLAMA
Toplantının ikinci gününde ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye olarak hem Rusya hem de Ukrayna ile temas halinde olduklarını, her iki tarafa da sakin olmaları ve gerginliğin düşürülmesi tavsiyesinde bulunduklarını söyledi.
Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ikinci günkü oturumlarına girişinde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
‘TÜRKİYE GENİŞLEMEYİ DESTEKLİYOR’
Ukrayna’nın NATO üyeliği hakkındaki değerlendirmesi sorulan Çavuşoğlu, Türkiye’nin genişlemeyi desteklediğini söyledi. Çavuşoğlu, “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan da biz de NATO zirvelerinde ve bakanlar toplantılarında bunu vurguluyoruz.” dedi.
“Rusya’nın saldırgan tutumunu nasıl karşılıyorsunuz?” sorusu yöneltilen Çavuşoğlu, şunları söyledi:
‘SAKİN OLMALARINI SALIK VERİYORUZ’
“Her iki tarafla da temas halindeyiz. Sükunet ve gerginliğin düşürülmesini tavsiye ediyoruz. Yakın zamanda her iki ülkenin dışişleri bakanları Sergey Lavrov ve Dmitri Kuleba ile konuştum. Cuma günü Cumhurbaşkanımız Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile konuşacak. Ben bugün Dmitro Kuleba’yı burada, yarın da Stockholm’de göreceğim. Yarın Stockholm’de ayrıca Lavrov’u göreceğim. Yani her iki tarafla temas halindeyiz ve kendilerine sakin olmalarını ve gerginliğin düşürülmesini salık veriyoruz.”
‘ANLAMLI CAYDIRICILIĞIMIZ OLMALI’
Çavuşoğlu, Rusya’ya olası yaptırımlarla ilgili düşüncesi sorulduğunda, şu karşılığı verdi:
“Türkiye olarak yaptırımların sorunları çözeceğine inanmıyoruz. Geçmişte şu ülkeye veya bu ülkeye uygulandı ama çözmedi. Bazen biz yaptırımların konusu olduk. Yaptırımlar sorunları çözmez. Yaptırımlar yerine örneğin anlamlı caydırıcılığımız olmalı. Türkiye olarak inandığımız şey caydırıcılık ve diyalog arasında doğru bir denge. Ukrayna’ya veya başka bir ülkeye kimse sadece yaptırımlar yoluyla yardım edemez.”
Gün içinde Afganistan konulu oturumun ardından Finlandiya ve İsveç Dışişleri Bakanları ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in katılımlarıyla “Batı Balkanlar” oturumu da düzenlenecek.
‘KIŞKIRTMAK YERİNE…’
NATO zirvesini değerlendiren Amiral Cem Gürdeniz “Tarih, NATO’nun bir sonraki Stratejik Konsepti üzerinde çalışan 30 müttefik çalışma grubundan çok daha yaratıcıdır. NATO kendini yeniden icat etmek için en güçlü zorluklarla karşı karşıya. Jeopolitik, retorikten daha önemlidir. Rekabeti kışkırtmak yerine istikrar konusunda küresel oydaşmaya (consensus) varmaya çalışın” ifadelerini kullandı.
