Black Friday indirimleri ABD’de başlayarak dünyaya yayılan pazarlama stratejisidir. ABD’de şükran gününden sonraki cuma olan Black Friday’de mağazalar sabah çok erken açılarak geç kapanır. Türkiye’de de E-Ticaret sitelerinin yayılması ile başlayan Black Friday’de indirimler yapılır, insanlar alışverişe teşvik edilir.
BLACK FRIDAY NEDİR?
Black Friday her yıl kutlanan şükran gününden sonraki Cuma günüdür. Kasım ayının son cumasına denk gelen bu günün popüler hale gelmesinde, marketlerde ve alışveriş merkezlerinde yapılan büyük indirimler etkili oldu. 1932’den beri şükran günü başlayan hafta sonu Noel’e kadar alışveriş sezonun başlangıcı olarak kabul edilir. Alışveriş mağazaları bu dönemde çok erken açılıp çok geç kapanır. Tarihi 1869’a kadar dayanan Black Friday Noel alışverişi ile alakası olmamasına rağmen Noel’le ilişkilendirilir.
İddiaya göre, 1961 yılında insanların alışveriş için sokaklara dökülmesinden dolayı oluşan kargaşa, şiddet olaylarına, trafik kazalarına sebep oldu. Philadelphia Polis Departmanı olaylardan “Black Friday” olarak bahsedince basında da bu isimle yer verildi ve bugün kullanılan isim ortaya çıktı.
BLACK FRIDAY NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Black Friday alışverişlerde indirimlerin yaşandığı, ABD’de Kasım’da kutlanan ulusal bayram Şükran gününden sonraki Cuma günü kutlanır. İlk kez Black Friday isminin kullanılışına dair farklı iddialar vardır.
Bu iddialardan en yaygınları şöyledir:
Black Friday adı ilk kez 24 Eylül 1869 tarihinde kullanıldı. Jay Gould ve Jim Fisk adında iki yatırımcının altın fiyatlarını düşürmesi ile borsada görülen yüzde 20’lik düşüş ile dış ticarette büyük aksaklıklar meydana geldi. Aynı yıl buğday ve mısır hasat değerinde yüzde 50 düşüş yaşandı.
“Black Friday” adı; ABD’de Philadelphia’da şükran gününden sonra oynanan ABD ordu-donanma futbol oyunlarının arasındaki güne, şehirdeki aşırı kalabalık sebebiyle bozulan asayişe ithafen veren Philadelphia polis departmanı tarafından da kullanıldı. Şehirde aşırı kalabalıkla canlanan ticarete de tüccarlar ‘Büyük Cuma’ adını verdi.
Ayrıca 1960’larda muhasebe defterlerinin elle tutulduğu zamanlarda, grafikteki kırmızı renk zararı siyah renk kârı ifade ederdi. Şükran gününden sonraki gün ise şehirlerdeki hareketlilikten kaynaklı canlanan ticaret ile muhasebe defterlerinde siyah renk kullanımı yani kar artıyordu. Siyah renkten dolayı “Black Friday” adının verilmesi de ihtimaller arasında görüldü.
BLACK FRIDAY İNDİRİMLERİ NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Black Friday indirimleri 1 gün sürüyor. Ancak son zamanlarda 11 Kasım Bekarlar Günü ve kasımın son pazartesi gününde ‘Siber Pazartesi’ olarak adlandırılan indirimler olduğu için markalara göre değişiklik gösterir. Kasım ayı indirim ayı olarak geçmeye başladı. Black Friday indirimleri de ya 1 gün sürüyor ya da o hafta sonu dahil ediliyor. Markaya göre indirimler kasım ayının tamamını da kapsayabiliyor. Özellikle internet alışverişi ile bilginin yayımı kolaylaştığından indirimler internet üzerinden takip edilebilir. Alınmak istenen ürünler önceden kaydedilerek indirim oranlarına bakılarak alınabilir.
TÜRKİYE’DE HANGİ MARKALAR BLACK FRIDAY’E KATILIYOR?
Türkiye’de internet alışveriş platformlarının kullanımının yaygınlaşmasıyla popüler hale gelen Black Friday hem internet üzerinden hem de mağazalarda uygulanır. Cuma gününün İslam’da kutsal olarak kabul edildiği için Türkiye’de ilk uygulanmaya başlandığında “Kara Cuma” olarak çevrilerek adlandırılan “Black Friday” tepki çekmişti. Daha sonra markaların tepki çekmeyecek yeni isimler kullanmaya başladıkları görüldü. Örneğin; Muhteşem Cuma, Efsane Cuma, Efsane Günler, Hızlı Cuma gibi adlandırmalar yapıldığı; ancak bazı markaların “Black Friday” ve “Kara Cuma” adını kullandıkları görüldü.
Türkiye’de Trendyol, Hepsiburada, N11, Amazon gibi E-ticaret siteleri; MediaMarkt, Teknosa, Samsung, Sony gibi teknoloji markaları; Morhipo üzerinden Nike, Koton, Mavi, Colin’s, US Polo Assn, Hummel, Levi’s, Bambi, New Balance, The North Face. Beymen markalarının A101, Evefone, Penti, GAP, Zubizu, Benetton, Kiğılı, Kahve dünyası, hotels.com gibi markalar indirim yapıyor.
BLACK FRIDAY 2022’DE NE ZAMAN?
Black Friday indirimleri 2022 yılında 25 Kasım Cuma günü yapılacak. İndirim süreleri markalara göre değişecek.
