Böbrek taşı nedir? Böbrek taşı belirtileri nelerdir?

Böbrek taşı nedir, çeşitleri ve tedavi yöntemleri ile ilgili bütün bilgiler haberimizde…

Böbrek taşı; kanın temizlenmesi esnasında mineral ve tuzların böbrekte oluşturduğu sert yapılı oluşumlardır.

BÖBREK TAŞI NEDİR?

Boşaltım sisteminin en önemli organlarından biri olan böbrekler, metabolizma sonucunda oluşan atık maddelerin idrar yoluyla vücuttan atılmasını sağlar. Ayrıca vücut için gerekli olan bazı maddeleri filtre ederek bunların seviyelerini ayarlar. Kanın temizlenmesi sırasında mineral ve tuzlardan oluşan sert tortular böbrek taşlarını oluşturur. Böbrek taşı sert bir yapıya sahiptir ve her iki böbrekte de oluşabilir. Böbrek taşı oluşumu, kadınlara oranla erkeklerde 3 kat daha yaygındır. Her yaşta görülebilen böbrek taşı, 30’lu yaşlardaki kişilerde daha sık rastlanır.

Böbrek taşları bir kez oluştuğunda tedavi edilse bile tekrar oluşabilir. Böbrek taşlarının ihmal edilmesi halinde, böbrek kanallarının tıkanması ve böbreklerin fonksiyonlarının bozulması gibi durumlar yaşanabilir. Böbrek taşı, böbrek içerisinde basınç artışına neden olduğu için şiddetli ağrı hissettirir.

BÖBREK TAŞI ÇEŞİTLERİ

Kalsiyum taşları: Kalsiyum oksalat ve kalsiyum fosfat gibi kalsiyumun çeşitli bileşiklerinin oluşturduğu taşlardır. Tüm böbrek taşı vakalarının yaklaşık %75’inde görülür.
Ürik asit taşları: Genellikle yüksek proteinli diyetle beslenen bireylerde görülür.
Sistin taşları: Genellikle metabolik bozukluklardan kaynaklıdır. Nadir görülen bir böbrek taşı türüdür.
Sitruvit (enfeksiyon) taşları: Genellikle idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır. Çok hızlı büyüdüğü için kısa sürede ciddi böbrek hasarına yol açabilir.

BÖBREK TAŞI OLUŞUMUNUN NEDENLERİ

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
Obezite
Hareketsizlik
Kronik bağırsak sorunları
Daha önce böbrek taşı sorunu geçirmiş olmak
Gut hastalığı
Böbreklerde bir hastalığın bulunması

BÖBREK YAŞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Mide bulantısı ve kusma
İdrar sırasında yanma hissi
İdrar renginde koyuluk ve kokusunda değişiklik
İdrara çıkma sayısında artış olmasına rağmen idrar miktarında azalma
Sırtta, alt karın bölgesinde ve kasıklarda ağrı
Ateş yükselmesi

BÖBREK TAŞI TEŞHİSİ

Böbrek taşının teşhis edilmesinde çeşitli laboratuvar testleri ve tıbbi görüntüleme teknikleri kullanılır. Bu tanı testlerinden bazıları şunlardır:

Ultrasonografi
Üreteroskopi
Röntgen
Bilgisayarlı tomografi (BT)
İdrar analizi
Böbrek taşı tedavi yöntemleri

BÖBREK TAŞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Böbrek taşı rahatsızlığında tedavi süreci, taşın boyutu ve türü gibi faktörlere göre değişkenlik gösterir.

Özellikle küçük boyutlu taşlar, doktor önerisi doğrultusunda ilaçlar yardımıyla eritilebilir. İlaç tedavisi uygulanan böbrek taşı tedavisinde hastalara bol su içmeleri önerilir.

Daha büyük boyuttaki taşlar için ESWL (Extracorporeal Schock Wave Lithotripsy) olarak adlandırılan şok dalgaları ile taş kırma tedavisi uygulanabilir. Ayrıca idrar yolundan RIRS tedavisi olarak da bilinen Retrograd İntrarenal Cerrahi yardımıyla üreteroskopi ile taş kırma veya çıkarma işlemleri de uygulanabilir.

Bazı durumlarda ise kapalı böbrek taşı ameliyatı uygulanabilir. Nefrolitotomi operasyonu olarak isimlendirilen bu ameliyatta böbrek taşı doğrudan çıkarılır.

Tedavi şekillerinin hangisinin uygulanacağı ürolog tarafından yapılan muayene sonrasında belirlenir.

BÖBREK TAŞI İÇİN HANGİ DOKTORA GİDİLMELİDİR?

Böbrek taşları için Üroloji doktoruna gidilmelidir. Böbrek taşına ne tür bir tedavi uygulanacağı üroloji doktorunun yapacağı muayene sonrasında karar verilir.

BÖBREK TAŞININ OLUŞMASINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Gün içerisinde yeterli miktarda su tüketimi gerekir. İdrar renginin berrak olması yeterli su tüketimi yapıldığının işareti olabilir.
Böbrek taşı türüne göre üroloji doktoru ve diyetisyenle görüşülerek uygun bir beslenme şekli düzenlenebilir.
Günlük tuz tüketiminin azaltılması böbrek taşı oluşum ihtimalini düşürür.

BÖBREK TAŞI OLANLAR NASIL BESLENMELİDİR?

Böbrek taşı sorunu yaşayan hastalar, üroloji doktoru ve diyetisyenle böbrek taşının türüne uygun beslenme programı oluşturabilir. Kalsiyum oksalat taşı olan hastaların, doktor tavsiyesi olmadan tamamen kesmeleri yanlış olacaktır. Çünkü kalsiyum, sağlıklı diş ve kemik yapısı için gereklidir. Kalsiyum oksalat taşı olan hastaların;

Fındık, badem, yer fıstığı, kaju
Çikolata
Pancar kökü
Çilek
Kuşkonmaz
Pırasa, maydanoz, kereviz
Ispanak
Buğday Kepeği
Soya ürünlerinden uzak durması öneriliyor.

Hayvansal proteinin sınırlı tüketilmesi önemlidir. Ancak yeterli miktarda protein alınmalıdır. Protein bakımından yüksek, oksalat bakımından düşük olan kuru bezelye ve mercimekler tercih edilmelidir. Protein ihtiyacının hayvansal proteinden elde edilmesi bazı tür böbrek taşı oluşma riskini artırabilir.