“Hayvancılığın Yeniden İnşası/ Sorunlar/Sebepler/ Çözümler” başlığı ile hazırlanan raporda, üreticiden bürokrata, siyasilerden, üniversitelere, bakanlıklardan özel sektöre herkese yönelik ciddi eleştiriler var.

Tamamen saha araştırmalarına ve saha gözlemlerine dayanan kapsamlı raporda hayvancılığın yeniden inşası için 11 maddeden oluşan bir deklarasyon ve 36 maddelik öneride bulunuldu. Ayrıca ülke genelinde uygulanacak 9 projeye de yer verildi.

İTHALAT UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI GİBİ OLDU

Başkanlığını Kamil Özcan’ın yaptığı Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği’nin raporunda, “İthalat uyuşturucu bağımlılığı gibidir, sağladığı mutluluk kalıcı değil geçicidir. Organlarda büyük hasara yol açar ve üstelik kullandıkça aynı etkiyi oluşturması için daha yüksek dozlara ihtiyaç duymamıza neden olur. Sonu da her zaman dağılmış bir yaşam ve ölümdür.” deniyor.

Birkaç ithalatçı firmanın, ülke genelinde piyasadaki arz talep dengesi ve fiyat politikalarını maniple edebildiğine ilişkin büyük bir kanaat oluştuğuna dikkat çekilen raporda: “Hatta bugün ülkemizde ithalata bağlı bir sektör oluştuğu söylemi gün geçtikçe daha güçlü bir şekilde dillendirilmektedir. Tüketiciye ucuz et yedirme amacıyla yapılan ithalat, ne yazık ki ucuz ete ihtiyaç duyan insan sayısını daha da artırmaya neden olmaktadır. Üstelik ucuz et yedirme işleminin bedeli, üreticinin sırtına yüklenmektedir.” vurgusu yapılıyor.

Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği’nin saha araştırmasına dayalı raporda yetiştiricilikten yem sorununa, finansmandan hayvan hastalıklarına kadar bir çok konu ayrıntılı olarak ele alınıyor.

TÜRKİYE DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ MERKEZ BİRLİĞİ’NİN 11 MADDELİK DEKLARASYONU

1- Siyasi irade kurum ve kuralları ile yepyeni bir sistem oluşturulacağı ve en az 20 yıllık bir plan dahilinde kararlılıkla uygulanacağını net biçimde ifade etmelidir.

2- Planın ana ekseninin üreticiyi korumak, para kazanmasını sağlayıcı kararlar almak olduğunu deklare etmelidir.

3- Her şartta üretmekten vazgeçilmeyeceği, üretimin destekleneceği topluma deklare edilerek sektöre güven ve umut verilmelidir.

4- Üreticinin üretimden dolayı zarar etmesinin her şartta önleneceği gerekirse zararın karşılanacağı ve kazancının garanti altına alınacağı açıklanmalıdır.

5- Tarımsal örgütlerin güçlendirileceği, üretim ve pazarlamada etkin rol alacakları açıklanmalıdır.

6- Üretimde yerli ve milli alet, ekipman, sperm ve yem kullanımına geçileceği bu alanda faaliyet gösterenlerin destekleneceği ilan edilmelidir.

7- Yerelden kalkınma için yerelde üretim ve yerel yönetimlerle pazarlama modeline geçileceği aracıları değil üreticileri ve tüketicileri düşünen bir yapı oluşturulacağı açıklanmalıdır.

8- Etkin bir finans sistemi oluşturulacağı deklare edilmelidir.

9- Hakça ve adil, çalışanı kalkındıran, hakkı olamayana tevessül edenleri ayrıştıran bir destekleme geliştirileceği açıklanmalıdır.

10- Sektörde teknoloji kullanımının yaygınlaştırılacağı hatta zorunlu olacağı açıklanmalıdır.

11- İthalata temelden karşı olunduğu çok ekstra durumlar (doğal afet vb.) dışında ithalat yapılmayacağı ilan edilmelidir.

TÜRKİYE DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ MERKEZ BİRLİĞİ  HAYVANCILIĞIN YENİDEN İNŞASI İÇİN 36 ÖNERİ

1. Acil eylem planı açıklanmalı,

2. Gerçekçi hayvan sayımı kimliklendirme ve kayıt yapılmalı,

3. İthalat yasaklanmalı ya da yerli üreticiyi koruyacak kadar Gümrük Vergisi konmalı,

4. Süt Konseyi’nin yapısı ve mevzuatı değişmeli,

5. Süt sözleşmesi acilen güncellenmeli “yemimi almazsan sütünü almam” dayatması kalkmalı,

6. Zincir marketlerde kooperatif ürünleri için alan açma zorunluluğu getirilmeli,

7. Yerli sperma üretimi artırılmalı,

8. Damızlık etçi ve kombine işletmeler özel statüde desteklenmeli,

9. Hayvancılık işletmelerinde tekelleşmeyi ve manipülasyona açık durumu engelleyici işletme büyüklüklerine kota konulmalı, kotaların delinmemesi için herhangi bir hayvancılık şirketine ortak olan bir kişi başka bir hayvancılık şirketine ortak olamamalı,

10. Hayvancılıkla ilgili yeni işletme kuracaklara belirli kriterleri sağlayarak elde ettikleri hayvancılık yetki belgesi şartı getirilmeli,

11. TİGEM(Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) çiftlikleri etçi ve kombine damızlık üretiminde görevlendirilmeli,

12. TMO(Toprak Mahsulleri Ofisi) ve Tarım Kredi Kooperatifi koordineli bir şekilde yem piyasasını belirlemeli,

13. Ulusal Brusella mücadele programı oluşturulmalı,

14. Şapla mücadele programı tazminatlı kesim ve Doğu Güneydoğu sınırlarında tampon bölge oluşturulmalı,

15. Kaba yemin trenle nakliyesi planlanmalı,

16. Kesimlerde karkasa fiyat verme yanında hayvanın diğer unsurları da (deri, kelle, sakatat vb.) fiyatlandırılmalı,

17. Et-süt yem paritesi kurala bağlanmalı ve mevzuatı oluşturulmalı,

18. Sözleşmeli besicilik modeline geçilmeli,

19. Besici besi başlangıcında besi sonu kesim fiyatını bilmelidir. 3-6-9-12 aylık kesim fiyatları açıklanmalı,

20. Besicilikte süt geliri olmadığı için desteklemeler aylık olarak verilmeli,

21. Besi desteklemesi kayıtlı kesimi ve üretimi, özendirici olmalıdır. Hayvan başına destek yerine karkas ağırlığını artırıcı destek verilmeli,

22. Irk bazında kesime farklı destek verilmeli,

23. Kırmızı ete verilen desteğin aslında gider olmadığı, kayıt altına alınmış ekonominin getirileri dikkate alındığında devletin bundan karlı çıkacağı maliye uzmanlarına iyice anlatılmalı (stopaj, gelir vergisi vb.),

24. Küçükbaş desteklemeleri belli karkas ağırlık üstündeki kuzu ve oğlak kesimine yönlendirilmeli,

25. Kuzu kesimi belli kg kriteri ile destek kapsamına alınmalı,

26. Desteklemelere suni tohumlama şartı getirilmeli,

27. Alternatif hayvancılık alanları desteklenmeli (hindi-kaz),

28. Hayvancılık desteklemelerinden kesilecek sosyal güvenlik primi ile yetiştiricilerin sosyal güvencesi ve emeklilik hakları sağlanmalı,

29. Büyükşehir yasasından kaynaklı hayvancılık işletmelerinin kurulumu ve rehabilitasyonu sorunları giderilmeli,

30. Büyükşehir yasasından kaynaklı mera sorunu giderilmeli,

31. Üretime katkı sağlayacak mazot desteği rakamı yeterli ve işleyişi pratik olmalı,

32. Üretimdeki enerji giderleri karşılanmalı,

33. Yem üretiminde hammadde temini için yapılan ithalatta döviz kuru farklı uygulanmalı,

34. Yerel yönetimler kooperatifçiliği-kooperatifleri alım garantili desteklemeli,

35. Sektöre kalifiye ara eleman yetiştirilmeli (İşkur aracılığıyla çoban, bakım ve besleme personeli, kasap, satış-pazarlama personeli vb.),

36. Hayvancılıkta alet-ekipman girdilerinin ülke içinde üretiminin sağlanması, hayvan aşılarının ülkemizde üretiminin desteklenmesi ve yerli aşı kullanımının teşvik edilmelidir.