Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), iş bulma umudunu yitirenlerin, yaklaşık bir yılda iki katına çıkarak 1.1 milyon kişiye ulaştığına dikkat çekti.
Betam Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve Araştırma Görevlisi Hamza Mutluay tarafından hazırlanan “Corona salgını şokunun işgücü piyasasına etkisi: İşgücü ve istihdamda büyük düşüş, işsizlikte artış” başlıklı notunda, “İşgücü tanım icabı istihdamdakiler ile iş arayanların (işsizler) toplamından ibarettir. İşgücündeki istisnai gelişme, işini kaybedenlerin ve ilk kez işgücü piyasasına girecek olanların bir bölümünün, iş bulamayacağını düşünerek iş aramaktan vazgeçtiğini göstermektedir” denildi ve eklendi:
“Bu davranış önemli ölçüde TÜİK tarafından ‘iş bulma umudu olmayanlar’ olarak sınıflandıranların sayısındaki artışa yansımaktadır. İş bulma umudu olmayanlar, Ocak 2019’dan beri sürekli artmakta, Şubat ve Mart 2020 döneminde artışın hızlandığı gözlemlenmektedir. Ocak 2019’a bu sayı 500 bin civarındayken bir yıl içinde iki katına çıkarak 1 milyon 100 bine dayandı.”
Betam notunda, “Tarım sektöründe 21 binlik istihdam azalışı kaydedilirken, sanayide 85 bin, inşaatta ise 202 binlik istihdam azalışı kaydedilmiştir. En çarpıcı azalış ise 694 bin kişi ile hizmet sektöründe görülmüştür” denildi.
Betam notunda, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Mart 2020 döneminde Şubat 2020 dönemine kıyasla 0.5 yüzde puan artarak yüzde 15.1’e çıktığına işaret edilerek, “Bu dönemde tarım dışı istihdam 982 bin kişi azalırken, tarım dışı işgücü 999 bin kişi azalmıştır” denildi ve eklendi:
“Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre kadın istihdamında 245 binlik azalışa karşılık, işgücünde 368 binlik azalış kaydedilmiştir.
Kadın işgücündeki azalış istihdamdakinden daha yüksek olması sonucunda kadın tarım dışı issizlik oranı 0.6 yüzde puanlık azalışla yüzde 17.9 seviyesine gerilemiştir.
Erkek işgücü ve istihdamında sırasıyla 657 ve 722 binlik azalış kaydedilmiştir.
Erkek istihdamındaki azalış işgücüne kıyasla daha fazla olduğundan dolayı erkek tarım dışı işsizlik oranı 0.8 yüzde puan artarak 13.7 seviyesine yükselmiştir.”
Korona salgınının istihdam üzerindeki olmusuz etkilerini sınırlamak için Kısa Çalışma Ödeniği ve işten çıkarma yerine ücretsiz izine çıkarma gibi önemlerin, ekonomik faaliyet düzeyi ile istihdam arasındaki ilişkiyi büyük ölçüde geçersiz kıldığı vurgulanan Betam notunda, “Keza isithdam kayıpları ile işsiz sayısı arasındaki nispeten yüksek korelasyon da dumura uğramıştır. Bu gelişmeler Betam işsizlik tahmin modelinin standart hata aralığını önemli ölçüde artırdığını düşünüyoruz. Bu nedenle bir önceki İşgücü Görünüm notunda olduğu gibi Mart dönemi notunda da tahmini yayınlamamayı tercih ediyoruz. Bununla birlikte modelin MEA tarım dışı işsizlik oranının Nisan döneminde değişmeyerek yüzde 15.1’te kalacağını tahmin ettiği bilgisini paylaşmak istiyoruz” denildi ve şöyle devam edildi:
Mevsimsellikten arındırılmış sektörel istihdam verilerine göre Mart 2020 döneminde Şubat 2020 dönemine kıyasla bütün sektörlerde istihdam azalışı kaydedilmiştir. Tarım sektöründe Şubat 2020 döneminde 218 bin azalış kaydedilirken, Mart 2020 döneminde biraz toparlanarak 21 binlik azalış gerçekleşmiştir. Hizmetlerde Şubat 2020’da 194 binlik azalıştan sonra Mart 2020 döneminde 694 binlik olağan üstü bir istihdam kaybı yaşanmıştır. Beklendiği gibi Hizmet sektörü korona salgınını nedeniyle alınan önlemlerden en fazla etkilenen sektör olmuştur. Sanayide Mart döneminde 85 bin istihdam kaybetmiştir. İnşaatta ise Mart döneminde 202 binlik bir istihdam kaybı gerçekleşmiştir.”
