Taliban’ın 20 yılın ardından yönetimi devralması sonrası Afganistan’da halk tedirgin… Ekonomi, dolardaki sert yükseliş ve fiyatlardaki artışla altüst olmuş durumda… Hastaneler ve karakollar dışında devlet kurumlarından ses yok. Güç boşluğundan yararlanan bazı mafya grupları ise sahnede… İşte Veryansın Tv’nin yerel kaynaklardan edindiği bilgilere göre ülkedeki günlük yaşam…
ERAY ÇELEBİ/ VERYANSIN TV
Taliban, 15 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde ele geçirdi.
Peki 20 yıl aranın ardından yeniden Taliban kontrolüne giren Afganistan’da günlük hayat nasıl?
‘HALK TEDİRGİN’
Veryansın Tv’ye bilgi veren Kabil’deki yerel kaynaklar Afgan vatandaşlarının tedirgin olduğunu belirtti.
Taliban’ın Afganistan’da hükümeti kontrol ettiği 1996 yılında muhalif unsurların gözaltına aldığını ve bazı muhaliflerin öldürüldüğünü hatırlatan kaynaklar, bu kapsamda örgüt genel af ilan etse de halkın bir kesiminin korku içinde olduğunu söyledi.
ENFLASYON FIRLADI
Taliban’ın çağrısına karşın sokağa çıkan insan sayısının çok az olduğunu dile getiren kaynaklara göre Afganistan’da Taliban yönetiminin ilk gününde enflasyon yarı yarıya yükseldi, bir dolar 86 Afganistan Afganisi(AFN) oldu.
Bir Afgan kaynak “Fiyatlar da çok yükseldi. Bir litre yağ 50 Afgani’den 100 Afgani’ye, bir çuval un 1.300 Afgani’den 2200 Afgani’ye çıktı. İnsanlar temel ihtiyaç malzemelerini karşılama konusunda zorluk çekiyor” dedi.
Büyük marketlerin kapalı olduğunu, yalnızca bazı küçük bakkal ve manavların açık olduğunu belirten kaynağa göre, karakollar ve hastaneler dışında devlet kurumlarından ses yok:
‘İNSAN KAYNAĞI YOK’
“Hastaneler, benzin istasyonları ve karakollar açık. Bankalar ve devlet daireleri ve döviz büroları ise kapalı. Bunların çalışanlarının çoğu yurtdışına kaçtı. Taliban’ın bütün devlet kurumlarını kontrol edecek bir insan kaynağı yok. Şu anda bunun sorunları yaşanıyor.“
TALİBAN KILIĞINA GİREN FIRSATÇILAR
Kabil’de yeni Afganistan hükümetinin kuruluş sürecinde bazı mafya gruplarının fırsatçılık yaptığını belirten Afgan kaynak, “Bazı mafya grupları var, bunlar daha önce hırsızlık suçu işleyen insanlar. Zengin insanların kapısına gidip kendilerini Taliban üyesi olarak tanıtıyorlar. Örgüt mensuplarının kılığına girerek, arama ve el koyma izni olduklarını söylüyorlar. Değerli malları aldıktan sonra kaçıyorlar. Taliban bu kişilerden bazılarını yakaladı” bilgisini verdi.
HAVALİMANI’NDA NELER OLUYOR?
Kaynak, dünyanın konuştuğu Kabil Havalimanı’ndaki kaos görüntülerinin ardından sivillerin havalimanının içine sokulmadığını, yalnızca yabancı ülkelere çalışan Afganların havalimanına alındığını belirtti.
Afgan kaynak şunları söyledi:
“İlk gün kaosun yaşandığı sırada yaklaşık 5 bin kişi havalimanı içindeydi. ABD’nin açtığı ateş sonucunda 7 kişi hayatını kaybetti. Yaşanan kaosun ardından şu anda havalimanın içine yabancı ülkelere çalışan Afganlar dışında kimse alınmıyor. Batılı ülkeler kendilerine çalışan Afganları uçaklarla tek tek ülkelerine götürüyorlar. Bu bir süre daha devam edecek. ABD’nin toplamda 25 bin kişiyi Afganistan’dan çıkarması bekleniyor.”
