“Son yüzyılın en büyük depremlerinden biri” olarak tanımlanan Marmara Depremi’nden etkilenen kentler, aradan geçen 21 yılda yapılan çalışmalarla facianın acı izlerinden uzak bir görüntü ortaya koyuyor.
Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan ve “son yüzyılın en büyük depremlerinden biri” olarak tanımlanan Marmara Depremi‘nin ardından geçen 21 yılda yapılan çalışmalarla yaralar sarılırken, facianın izleri silindi.
17 Ağustos 1999’da saat 03.02’de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Depremi, Kocaeli, Sakarya, İstanbul, Düzce ve Yalova ile civar il ve ilçelerde yıkıma yol açtı.
TBMM Deprem Ri̇ski̇ni̇n Araştırılarak Deprem Yöneti̇mi̇nde Alınması Gereken Önlemleri̇n Beli̇rlenmesi̇ Amacıyla Kurulan Mecli̇s Araştırması Komi̇syonunun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı.
Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremde, 16 milyona yakın insan değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
İSTANBUL’DA EN FAZLA HASAR AVCILAR’DAYDI
Marmara Depremi’nde, İstanbul’da 454 kişi yaşamını yitirdi. Yalova, Düzce ve Gölcük’ten getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981’e çıktı.
İstanbul’da bin 880 kişinin de yaralandığı depremde, toplam 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddetteki hasardan oturulamaz hale geldi.
İlde o dönemdeki 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunlardan 689’unda hafif, 118’inde orta, 13’ünde ağır hasar belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın kamu binasının bin 137’sinde az, 387’sinde orta, 37’sinde ise ağır hasar oluştu.
Depremden İstanbul’da en çok Avcılar zarar görürken, ilçede toplam 270 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi de yaralandı. Avcılar’da bin 823 konut ve 326 iş yeri yıkılırken ya da ağır hasar görürken, 5 bin 106 konut ve 872 iş yeri orta hasara, 3 bin 685 konut ve 461 iş yeri de hafif hasara uğradı.
EN FAZLA EKONOMİK KAYIP OLUŞTURAN 6.DEPREM
Uluslararası Afet Veri Tabanı EM-DAT sitesinde yer alan bilgiye göre, 17 Ağustos depremi, dünyada 1900-2009 yıllarında meydana gelen depremler arasında 20 milyar dolar ile en fazla ekonomik kayıp oluşturan 6. büyük deprem olarak belirlendi.
Bakanlıklarla TOKİ ve diğer kurumların iş birliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı.
Marmara depreminde yıkımın yaşandığı kentlerde, TOKİ, belediye ve özel sektör tarafından deprem yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi. Başta okullar ve hastaneler gibi kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.
Bazı illerde depremzedeler, kalıcı konutların yapım sürecinde kurulan prefabrike evlerde hayatını sürdürdü.
KOCAELİ VE SAKARYA YENİDEN DOĞDU
17 Ağustos 1999’daki depremde binlerce insanın yaşamını yitirdiği, çok sayıda insanın yaralandığı Kocaeli ve Sakarya 21 yılın ardından facianın acı izlerinden uzak bir görüntü ortaya koyuyor.
Bu kentlerdeki vatandaşlar, aradan geçen 21 yılda deprem yönetmeliğine uygun binlerce konuta kavuşmanın yanı sıra kentin dönüşümüne ve teknolojik gelişimine de tanıklık etti.
Yaklaşık 12 bin 500 bağımsız mesken ve 3 bin civarında iş yeri yıkıldı, yolların yüzde 80’i, su şebekesinin yüzde 50’si, stadyumun tamamı tahrip oldu, Kavaklı Mahallesi’nde bulunan sahil 2,5 metre çöktü.Zaman içinde yapılan yatırımlarla depremin izlerinin silindiği ilçe, Türkiye’nin farklı kentlerinden gelen insanların yaşam alanı oldu.
Şu ana kadar Kocaeli’de kentsel dönüşüm kapsamında, 6 milyon 551 bin metrekarelik alan kamulaştırıldı, bu çalışma dahilinde 2 bin 77 bina yıkıldı.
Kocaeli’de TOKİ iş birliğinde 21 bin konut, Büyükşehir Belediyesince ise 10 bin konut yapıldı, 715 milyon 868 bin lira ödeme gerçekleştirildi. Yıkımlar esnasında, kendi evlerine taşınıncaya kadar vatandaşlara kira yardımında bulunuldu.
Yeşil alan oranının 11 kat artırıldığı kentte ayrıca vadesi dolmuş olan SEKA Kağıt Fabrikası alanında Türkiye’nin en büyük endüstriyel dönüşümlerinden biri gerçekleştirilerek Seka Park kuruldu.
SAKARYA EKONOMİSİNİ 10’A KATLADI
Marmara Depremi’nde büyük yıkım yaşanan Sakarya da bu süreçte hem kentsel dönüşüm hem de sanayideki hamleleriyle başarılara imza attı.
Afet sonrası başlatılan çalışmalarla yeni yerleşim alanları oluşturulurken, sanayici ve yatırımcılara sağlanan teşviklerle iş dünyası adeta ayağa kaldırıldı.
Depremin ardından geçen 21 yıllık süreçte kentsel dönüşümünün yanı sıra sanayideki atılımlarla da dikkati çeken Sakarya, yerli otomobil için de konumu, otomotiv sektöründeki tecrübeli ve nitelikli istihdamı, nüfus için hazırlığı ve özellikle lojistikteki ayrıcalıklı özelliğiyle en avantajlı il konumuna geldi.
Kentte 1999 yılında 3 olan organize sanayi bölgesi sayısı bu süre zarfında 10’a ulaştı. Depremin yaralarını saran kent, 21 yılda ekonomisini 10’a katladı.
Sakarya’da oluşturulan ve “yeni yerleşim bölgesi” olarak nitelendirilen Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerindeki konutlar, deprem yönetmeliğine uygun inşa edildi. Sakarya Büyükşehir Belediyesi, kent merkezine göre daha sağlam zemine sahip yeni yerleşim bölgesini cazibe bölgesi haline getirmek için Yenikent Park, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park gibi sosyal donatılar oluşturdu.
Sakarya Valiliği ve resmi kurumları barındıran kampüs de yeni yerleşim bölgesine inşa edildi. Belediye tarafından alınan kararla da şehirde çok katlı binalara ruhsat verilmeyerek, yaşanabilecek depremleri daha az kayıpla atlatabilmek amacıyla yatay kentleşme modeli yürütülüyor.
