Panik atak nedir ? Tedavisi ve belirtileri nelerdir?

Psk. Ceren Özügüç yazdı: Panik atak nedir ? Tedavisi ve belirtileri nelerdir?

PANİK ATAK NEDİR?

Panik atak, fiziksel veya ruhsal herhangi bir tehlike olmamasına rağmen kişinin deneyimlediği yoğun kaygı ve tedirginlik ataklarıdır.

PANİK ATAK BELİRTİLERİ

Panik atak esnasında vücut tehlike altındaymış gibi tepkiler verir, adrenalin salgılanmasında artış olur ve buna bağlı olarak ağız kuruması, kalp çarpıntısı, çevreyi net görememe, baş dönmesi, nefes alamama, boğulma hissi görülür. Bunun yanı sıra midede ağrı ve yanma, bağırsak hareketlerinde artış, psikomotor hareketlerde zorlanma gibi belirtiler de görülebilir.

Panik atak esasen gerçek bir tehlike olmamasına rağmen kişinin dikkatini çeken herhangi bir durumu, örneğin kalp atışı veya elde, kolda uyuşma gibi, sanki çok daha büyük bir problemin habercisiymiş gibi algılamasından kaynaklanır.

Örneğin kişi kolunda hissettiği gerçekten olan veya olduğu sanılan bir uyuşukluğu kalp krizi belirtisi olarak algılayabilir, bu algılama “Kalp krizi geçireceğim.” Düşüncesinin belirmesine neden olur ve kişi kalp krizi geçirmekten endişelenmeye başlar. Özetle, panik atağın sebebini kişinin bedensel duyumlarını felaketleştiren bir bakış açısıyla değerlendirmesi diyebiliriz.

PANİK ATAK KİŞİNİN HAYATINI NASIL ETKİLER?

İlk kez panik atak geçiren kişinin başına gelen bu deneyimden korkması mümkündür. Kısa bir sürede ortaya çıkan yoğun panik duygusu ve bilinmezlik kişinin tedirgin olmasına sebep olabilir. Bunun yanı sıra kişi bulunduğu ortamların bu atağı idare etmeyi zorlaştırmasından korkabilir.

Bu durum da kişide “Ya olmadık bir yerde atak geçirirsem?” gibi düşünceler görülebilir ve kişi birçok ortamdan kendini soyutlayabilir.

Bu noktada kişi panik atak geçirme korkusuyla panik atak geçirebilir veya sürekli panik atak geçirip geçirmediğini izleyebilir, takip edebilir. Bu da kişinin zihinsel enerjisini tüketebilir, sosyal ve iş hayatı olumsuz yönde etkilenebilir.

PANİK ATAK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Panik atak tedavisine başlanmadan önce kişinin detaylı bir fiziksel muayeneden geçmesi ve herhangi bir fiziksel rahatsızlığın varolması ihtimali elenmelidir.

Zira kişide herhangi fiziksel bir şikayet yada hastalık yokken zaman zaman yoğun kalp çarpıntısı ve kaygı hali yaşaması panik atak ihtimalini güçlendirmektedir.

Sonrasında psikolog eşliğinde kişinin yaşadığı panik atağın sıklığı ve şiddeti, öncesinde ve sonrasında gerçekleşen olay ve durumlar, kişinin yaşadığı atakları nasıl yorumladığı ve baş etmek için ne gibi yöntemler kullandığı belirlenmelidir.

Bu sebeple kişinin yaşadığı atakları daha dikkatle izlemesi ve bu etkenlerin farkında olması önemlidir. Çünkü panik ataklar kendiliğinden başlayabileceği gibi bir tetikleyicinin etkisiyle de ortaya çıkabilir. Kişinin stres seviyesini yükseltecek ve kaygılanmasına sebep olacak herhangi bir durum panik atağı tetikleyebilir. Diğer önemli unsur ise kişinin yaşadığı deneyimin farkında olmasıdır.

Zira panik atak tamamen psikolojik kökenli olup, hiçbir fiziksel rahatsızlığın söz konusu olmaması durumudur. Yani kişi atağı fiziksel olarak deneyimlese de yaşadığı durum bir kalp krizi veya inme inmesi değildir ve muhtemelen birkaç dakika içinde geçecektir. Bu nedenle kişinin panik atağın ne olduğu konusunda bilinçlenmesi tedavideki önemli adımlardan biridir.

Kişi bir atakla karşılaştığında bunun herhangi fiziksel bir sebepten kaynaklanmadığını, örneğin beyin kanaması veya kalp krizi geçirmediğini o an kendine hatırlattığında atağı çok daha rahat atlayacaktır.

PANİK ATAK GEÇİRİRKEN NE YAPILMALIDIR?

Kişi panik atak geçirdiğinde ilk yapması gereken nefes alış verişini kontrol etmek ve olabildiğince normal nefes almaya çalışmaktır. Çünkü sık ve hızlı nefes almak “hiperventilasyon” denen bir duruma sebep olabilir ve kişinin baş dönmesi artabilir.

Atak esnasında kişi rahat edeceği bir pozisyon almalı, bu oturmak ya da uzanmak olabilir, nefes alış verişini sakinleştirmeli ve rahatlamaya çalışmalıdır.

Bu esnada mümkün oldukça sakin kalmaya çalışmak oldukça önemlidir zira o esnada paniği arttırmak atağı da kötüleştirecektir.

Atak sırasında kişi kendisine bu durumun tamamen ruhsal kaynaklı olduğunu, vücudunda herhangi bir problem olmadığını, güvende olduğunu ve bu atağın birazdan geçeceğini hatırlatması kişinin kendini sakinleştirmesi açısından önemlidir.

Bu gibi hatırlatmaları o esnada atak geçiren kişinin yakınında olan biri de yapabilir. Kişi mümkün olduğunca vücudunu gevşetmeli, kendini kasmamalı ve rahatlamaya çalışmalıdır.

Kişi panik atak konusunda ne kadar çok bilgi edinip farkındalığını arttırırsa başa çıkması da o kadar kolaylaşır. Bu noktada psikolog ve psikiyatristlere danışılabilir ve panik atak konusunda bilgilendirme rica edilebilir.

PANİK ATAK TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Kişi ilk panik atağının ardından olmadık yerlerde ve durumlarda panik atak geçirmekten korkmaya başlayabilir. Panik atak yaşamış olmanın yarattığı karmaşanın ve korkunun yanı sıra yeniden bir atak yaşandığında kişinin kendini sakinleştirememesinden korkması veya ihtiyacı olacağı yardıma ulaşamayacağından korkması nedeniyle sosyal birçok ortamdan geri çekilme söz konusu olabilir.

Yani kişi kendini birçok sosyal alandan geri çekebilir, bazı yerlere gitmeyi bırakabilir, yalnız dışarı çıkmaktan korkmaya başlayabilir veya evden çıkmayı tümüyle reddedebilir. Bu durumda kişide Agorafobi denen açık ve kalabalık alan korkusu görülebilir.

Bunun yanı sıra panik atak tedavi edilmediği takdirde atakların sıklığı ve şiddeti artabilir. Yani her geçen zaman kişi daha atakları daha sık ve daha yoğun olarak deneyimleyebilir. Oluşan tüm bu durumlar kişinin hayat kalitesini olumsuz olarak etkileyebilir, hatta kesintiye uğratabilir.

PANİK ATAK İLAÇSIZ NASIL YENİLİR

Panik atakta ilaç tedavisi psikiyatri uzmanının yapacağı muayenenin ardından uygulanır. Kişi yaşadığı atağın ardından kendisi psikiyatri uzmanına başvurabileceği gibi, gerekli görüldüğü takdirde kişinin görüştüğü psikolog da psikiyatri muayenesi için yönlendirebilir. İlaç tedavisi psikiyatri uzmanının gerekli gördüğü dozda ve sürede kullanılır.

Kişi kendi kendine veya başkasının tavsiyesi üzerine ilaç kullanmamaktan kaçınmalıdır çünkü her tedavi kişiye özel olarak uyarlanır. Yani birine verilen ilaç ve doz size iyi gelmeyebilir. Psikiyatri uzmanı size ve şikayetlerinize göre kullanacağınız ilacı, kullanacağınız süreyi ve dozu ayarlayacaktır. Bunun yanı sıra panik atağı ilaçsız geçirmek psikoterapi ile mümkün olmaktadır.

Uzman psikolog ile gerçekleştirilecek psikoterapi ile kişi panik atağın ne olduğuna dair bilgilendirilecek ve bu ataklarla baş etme yöntemlerini kazanacaktır. Psikoterapideki amaç ilk etapta panik atakların şiddetini azaltmak ve iki atak arasındaki süreyi uzatmaktır. Bu da ancak kişinin yaşadığı deneyime dair fikir edinmesi, bilgisini arttırması ve zaman içerisinde bu ataklar üzerindeki kontrolünü ele almasıyla mümkün olabilir.

PANİK ATAK GEÇİREN BİRİNE NE YAPMALIYIZ?

Öncelikle sakin olun. Çünkü biri yanınızda panik atak geçiriyorken sizin de paniklemeniz kişinin paniğini arttıracak ve durumu kötüleştirecektir. Panik atak geçiren birine yapılabilecek ilk müdahalelerden biri kişinin rahat edeceği bir pozisyona getirilmesidir.

Bu oturmak veya uzanmak olabilir. Bunun ardından kişinin nefes alış verişi mümkün olduğunda normal ritminde tutulmalıdır. Çünkü kişi hızlı ve sık nefes alıp verdiğinde hiperventilasyon denen bir durum oluşabilir, bu da kişinin yaşamaktan korktuğu semptomları arttırır.

Bunun yanı sıra kişiye o anda içinde bulunduğu durumun tamamen ruhsal kökenli olduğu ve fiziksel olarak hiçbir rahatsızlığının olmadığı, bunun bir panik atak olduğu ve birkaç dakika içinde geçeceği telkin edilerek, kişinin atak üzerinde bir kontrol duygusu sağlaması sağlanabilir.

Bunun yanında eğer kişi ağlıyor ve bağırıyorsa bu mümkün olduğunca engellenmemeli ve kişinin hissettiği dehşet duygusunu paniği arttırmadan ve kontrolü kaybetmeden atması için alan açmak rahatlamasını kolaylaştıracaktır. Yani kişinin ağlamasına ve içindeki duyguyu atmasına olanak verin, ancak bu ağlama halinin daha fazla paniğe sebep olmasına izin vermeyin. Kişi sakinleştiğinde bunun neden yaşandığına vs. dair sorularla kişiyi bunaltmayın ve mümkün olan en kısa zamanda bir psikolog veya psikiyatri uzmanına başvurmasını isteyin.

 

Panik atak nedir ? Tedavisi ve belirtileri nelerdir?

Abonelik

VeryansınTV'ye destek ol.
Reklamsız haber okumanın keyfini çıkar.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

VeryansınTV ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!