Sedat Peker ve Go

featured

Emre Köksal yazdı…

Sedat Peker, özellikle düzenli bir biçimde video yayınlamaya başladığı Mayıs 2021 tarihinden bu yana, Türkiye gündemini açıklamaları ile belirleyebilen önemli bir figür. Başlangıcından ele aldığımızda iki seneyi aşkın bir zaman zarfına denk gelen bu süreç; gazetecileri, akademisyenleri ve halkın hatırı sayılır bir kısmını kendisinin yapacağı açıklamaları düzenli takip eder kıldı ve bu bakımdan dikkate değer bir etki alanına sahip olduğu yadsınamaz. Sözleri, yargı makamında ve siyaset nezdinde olmasa da medyada ve sosyal medyada epeyce konuşuldu ve tartışıldı. Halk tabanında yarattığı gözlemlenebilen bu potansiyel enerji dolayısıyla üst düzey birçok istifaya ve yerinden oynayan taşlara tanık olduk. Her ne kadar birtakım muhalefet cenahı, kendisini Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde bir koz olarak değerlendirse ve bu açıdan ele alsa da; ben stratejiye meraklı bir gözlemci olarak, Sedat Peker’in açıklamalarının seçim sonuçlarından daha büyük bir tepki potansiyeli barındırdığına inanıyorum. Bu açıklamalar, bilinçli veya bilinçsiz olarak, Türkiye Cumhuriyeti devletinin bürokratik ve politik temellerinde belirleyici dönüşümlerin başlangıcı olmaya aday bir durum oluşturuyor ve bu açıdan kendisinin ve eylemlerinin şimdiden Susurluk Kazası’nı gölgede bırakacak biçimde tarihe mâl olduğunu söylemek yanlış olmaz. Fakat bu yazıda farklı bir konuya eğileceğim: Yakından incelediğini ve sevdiğini belirttiği Go oyununun felsefesine.

Peker, 10 Haziran 2021 tarihinde attığı tweetlerinde Go oyununun felsefesini beğendiğini belirtip kırk yaşının altındaki takipçilerine bu oyunu incelemelerini önerdi. Bu felsefe için, “benim düşündüğüm akılcılık felsefesi” tanımını yapmasının ardından ise Google arama verilerinde “Go oyunu” terimi tarihi zirvesini görürken; konusu itibariyle Go’yu temel alan Trevanian’ın Şibumi adlı romanının ise yoğun bir talep gördüğü belirtildi. O günden bu güne, Go felsefesini Sedat Peker açısından ele alan yorumları dikkatle takip etsem de çoğunluğu Vikipedi ile sınırlı basmakalıp bilgilerden ve “Go” teriminin aslında hükümete bir mesaj verme(Git!) gayesi taşıdığına ilişkin komplo teorilerinden fazlasını, maalesef, göremedim. Nihayetinde gelinen noktada, ilgili felsefenin gerçekten değerli olduğuna inanan ve 2012 yılından beri Go oynayan şahsımın da konu hakkında bir şeyler yazması gerektiğini kanaatindeyim.

ABD dış politikasına on yıllar boyunca yön vermiş Henry Kissinger’ın, modern Çin’in küresel egemenlik stratejisine ilham olduğuna inandığı Go oyununun felsefi arka planı alabildiğine zengin. Halen varlığını sürdüren en eski strateji oyunu kabul edilen ve 2500 seneyi aşkın süredir oynandığı bilinen Go, hem pekçok uzakdoğu felsefesinden etkilenmiş, hem de onları etkilemiş durumdadır.Hal böyleyken; Go oyununun felsefesine ilişkin Taoizm, Budizm ve Konfüçyüsçülük eksenlerinde çok sayıda inceleme yapılabilir, Taoizm’deki “boşluk” konsepti veya “yin-yang” sembolü ile Go oyunu arasındaki anlayış benzerlikleri uzun uzadıya analiz edilebilir. Ancak, söz konusu Sedat Peker ve içerisinde bulunduğu durum olduğunda, bu felsefeyi Sun Tzu’nun MÖ 6. Yüzyılda yazdığı zamansız eseri Savaş Sanatı’nın ışığında ele almak en işlevsel yöntemdir. Bunun için; Go oyununda kullanılan stratejileri akılda kalıcı biçimde ifade etmekte faydalanılan “atasözleri”nin bazılarına yazıda yer vereceğim ve kendi Go tecrübem ve bilgim ışığında açıklayacağım. Bu özdeyişlerin İngilizce ifadelerini, düzenli Go oynayan hemen herkes en az bir kez duymuştur veya aşinadır. Devamında ise ilgili özdeyişler ile Sedat Peker’in hamleleri arasında benzerlikler araştırılacak ve Sun Tzu’nun tamamen farklı bir bağlamda, gerçek bir meydan savaşı için, sarf ettiği önerilerine yer verilecektir.

1- Camdan bir evde oturan kişi, rakibine taş atmamalıdır:

Bu özdeyiş, zayıf bir pozisyonda bulunan Go oyuncusunun –her ne kadar güçlü bir saldırı güdüsü duyumsasa da- saldırıya geçmesinin akılcı olmayacağını belirtir. Bir saldırı başlatmadan evvel, taşlarınızı birbirine bağlayarak gruplarınızı güçlendirmek ve bu esnada rakibin zayıf anını kollamak hemen her zaman daha iyidir.

Sedat Peker’in şuan içerisinde bulunduğu savaşa başlamadan önce evvela kamuoyuna “üniversite eğitimi” biçiminde duyurulan bir nedenle yurtdışına çıkıp ardından pozisyonunu sağlamlaştırmak için, farklı ülkelerde bulunmak da dahil, önlemler alması ve ancak konumu sağlamlaştığında saldırıya geçmesinden, bu ilkeyi biliyor ve uyguluyor olduğu sonucunu çıkarabiliriz.

     Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda şöyle belirtir:

Bir avantaj görmeden ilerleme, kazanılacak bir şey olmadan birliklerini hareket ettirme, durum kritik olmadığı sürece savaşma.” (XII. Bölüm)

Eğer düşman her noktada güvenlik altındaysa, hazırlıklı ol. Eğer kuvveti senden üstünse ondan sakın.” (I. Bölüm)

***

2- Kesme noktalarını tehdit etme, kes:

Go oyununda kesme noktaları, bir grubun en zayıf kısımlarıdır. Bir taş topluluğu kesildiğinde ikiye ayrılır ve çoğu zaman gruplardan en az biri saldırıya açık olacaktır. Doğrudan kesmek yerine kesme tehdidinde bulunmak, neredeyse her zaman, rakibinizin o noktayı kapatıp grubunu tamamen bağlamasıyla sonuçlanacaktır. Çünkü “bir aptal bile tehdit karşısında bağlanır.” Nihayetinde rakibinizin elinde zayıflığından azade olmuş bir grup ve sizin elinizde sadece tehdit etmek için kullandığınız taş kalır.

Sedat Peker, özellikle açıklamalarına başladığı ilk dönemde sık sık Soylu-Albayrak ve Soylu-Ağar isimleri arasındaki ayrışmalardan bahsederek bu konularda kamuoyunun bilmesinin mümkün olmadığı bilgiler afişe etti. Zamanla anlaşıldı ki Peker bahsettiği kavgalardan hiçbirinde bir taraf değildi, yeri geldiğinde bu isimlerin her birine ağır biçimde saldırıyordu. Niyeti rakiplerini tamiri mümkün olmayacak biçimde ayırıp onları zayıflatmaktı.

     Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda şöyle belirtir:

Eğer kuvvetleri birleşikse onları ayır.” (I. Bölüm)

Savaşta ayrıştırma yoluna git, başarılı olacaksın. Eğer kazanılacak gerçek bir avantaj varsa ilerle.” (VII. Bölüm)

***

3- Şüpheye düştüğünde, başka yere oyna:

Bölgesel bir muharebede daha fazla avantaj elde edemeyeceğinizi düşünüyorsanız, farklı bir alana oynamalısınız. Tahtanın başka yerine oynayıp o bölgedeki inisiyatifi ele almak varken, neden daha fazlasını elde edemeyeceğiniz bir mücadeleye taş koymaya devam ederek rakibinizin konumunu perçinleyesiniz? Go tahtası yeterince geniştir ve iyi bir Go oyuncusu tahtanın farklı bölgelerindeki muharebelerin birbirleriyle etkileşim ve uyumundan avantajlar elde etmeye çabalar. Oyunun ileri bir safhasında, askıda bırakıp farklı bir yöne eğildiğiniz mücadelede beklenmedik bir fırsat yakaladığınızı görebilirsiniz.

Sedat Peker esnek bir ajandaya sahip ve karşısına aldığı bir isme asla duygusal biçimde takılı kalmıyor. Gündeme ve güç dengesine ilişkin yeni gelişmeler oluştuğunda, başladığı muharebeyi yarım bırakıp yepyeni bir cephe açıyor. Açtığı yeni cephede mücade ederken, bu mücadele etkisiyle veya konjonktürel biçimde, yarım bıraktığı muharebede bir avantaj elde etme şansı olduğunda –kamuoyu unutmuş bir vaziyetteyken dahi- geri dönüyor ve hamlesini yapıyor. 

     Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda şöyle belirtir:

Savaşta nihai hedefiniz uzun seferler değil, zafer olsun.” (II. Bölüm)

***

4- Saldırmadan önce rakibin olası kaçış güzargahlarını incele:

Rakibinizin zayıf grubuna öldürme niyetiyle hamle yapmayın. Go’da yok etmek, son çaredir. Rakibinizi sınırlı ve sizin kontrolünüzde bir alanda yaşamaya zorlamalısınız. Eğer rakibinizi umarsız bir biçimde bırakır ve onu hayatta kalmak için büyük ve kanlı bir savaşa mecbur ederseniz, kendinizi konumunuz gereği haddinden fazla riskli bir durumda bulmanız olasıdır. Bunun yerine etrafını çevirin ve sınırlarını sizin tayin ettiğiniz dar bir bölgede yaşamak tek seçeneği olsun.

 Sedat Peker’in bazı zamanlar ifşaatlarda bulunmadan evvel, hakkında açıklama yapacağı ismin adını tweetlerinde geçirip onu “uyardığına” rastlayabiliriz. Bu sayede hem birtakım isimler kendisiyle anlaşarak “itirafçı” konumunu seçiyor olabilir hem de ilgili uyarının ardından kişilerin hareketleri imkanlar dahilinde takip ediliyor ve “network” veya yapı ayrıntılarıyla netleştiriliyor olabilir. Bunun son örneğini Ali Fuat Taşkesenlioğlu olayında gördük. Sedat Peker, Ünsal Ban’ın adını ifşaattan 45 gün evvel tweetlerinde geçirmesinin ardından, Ban’ın kendisine ulaşarak eşini ve şahsını bu olayın dışında tutması karşılığında Taşkesenlioğlu’na ilişkin tüm bilgileri paylaşacağını söylediğini açıkladı.

     Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda şöyle belirtir:

…Bir orduyu bir bütün halinde; bir alayı, bir birliği veya bir bölüğü toptan esir almak, hepsini yok etmekten daha iyidir.” (III. Bölüm)

Bir ordunun etrafını kuşattığında çıkış noktası bırak. Umutsuz bir düşmana fazla baskı yapma.” (VII. Bölüm)

***

5- Batıdan gürültü kopart ve doğudan saldır:

Bu özdeyiş, asıl hedefinize saldırmadan evvel farklı bir taş grubuna saldırıyormuş gibi yaparak güç toplamanızı öğütler. Sahte bir saldırı düzenlediğiniz grubu kovalarken elde ettiğiniz etki alanını ve kuvveti, asıl hedefinizi kolaylıkla çevrelemek için kullanabilirsiniz. Sergilediğiniz saldırıyı rakibinizin vazgeçilmez bir grubuna yönelttiğinizden emin olmalısınız, aksi takdirde onu savunmak yerine esas hedefinizi güçlendirmeyi seçebilir.

     Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda şöyle belirtir:

Onu nerede hazırlıksız görürsen orada saldır, hiç umulmadığın yerde belir.” (I. Bölüm)

Bütün savaşlar hileye dayanır…” (I. Bölüm)

***

Sedat Peker, her ne kadar son dönemde kamuoyunun bu zamana dek haberdar olmadığı entelektüel ve stratejist yönünü açığa vurmuş olsa da, kendisi de en nihayetinde bir insanın kapasitesiyle sınırlıdır. Kişinin bahsedilen tüm bu stratejileri ve dahasını uygulayacak yetiye ve bilgiye tek başına sahip olduğunu kabul etmeyi ben şahsen makul bulmam. Takip ettiğimiz bu sürecin yönetimi, kolektif bir zeka gerektirecek ölçüde karmaşık ve girifttir. Uzun seneler yurtiçinde psikolojik harp alanında faaliyet göstermiş bir ismin, içeriden ve özellikle güvenlik bürokrasisinden bağlantıları olması beni şaşırtmaz. Kim bilir belki de sık sık kullandığı, “Serdengeçtiler her yerde!” ifadesi de buna bir işarettir.

 

Sedat Peker ve Go

Abonelik

VeryansınTV'ye destek ol.
Reklamsız haber okumanın keyfini çıkar.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

2 Yorum

  1. Evime GO alıp denemek farz oldu 😁

  2. 20 Eylül 2022, 13:28

    Çok yararlandım. Sağolun!

Giriş Yap

VeryansınTV ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!