Sırbistan-Kosova krizinde anlaşma çıkmadı… ‘Önümüzde zor günler ve uykusuz geceler var’

Kosova ile Sırbistan arasında bir süredir kimlik kartları ve araç plakaları dolayısıyla artan gerginlik üzerine Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic ile Kosova Başbakanı Albin Kurti, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile ayrı ayrı ve üçlü görüşmelerde bir araya geldi.

KOSOVA TARAFI KABUL ETMEDİ

Borrell, toplantı bitiminde yaptığı açıklamada, Vucic ile Kurti’nin görüşmesinden gerginliğin düşürülmesi adına bir çözüm çıkmadığını açıkladı. Borrell, “Bugünkü toplantının başarısızlığı, ilerleyen sahada gerginliğin artması ve olabilecek şiddet olayları her ikisinin sorumluluğudur. Biz bir teklif sunduk. Cumhurbaşkanı Vucic kabul etti, Başbakan Kurti etmedi.” ifadesini kullandı. AB ülkelerini “tarafların yapıcı olmayan tutumları” hakkında bilgilendireceğini kaydeden Borrell, özellikle Kosova’nın uluslararası yasal yükümlülüklerine uymadığını söyledi. Borrell, “Sorunun temeli araç plakalarından çok öte. İki tarafa da açıkça ifade ettim. Böyle devam edemeyiz. Bu krizler kısır döngüsü bitmeli.” dedi.

VUCİC’DEN TEPKİ: İMKANSIZI İSTEDİLER

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise görüşmenin ardından Sırp basınına yaptığı açıklamada, anlaşmaya varamadıklarını ifade ederek, kendilerinin yapıcı bir tutum sergilediklerini belirtti. Vucic, “On kez değiştirilen metinleri kabul ettik ancak karşı taraf hiçbir şeyi kabul etmedi. İmkansızı eklemek istediler. Önümüzde zor günler ve uykusuz geceler var.” dedi.

KOSOVA-SIRBİSTAN GERGİNLİĞİ

Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan’a mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda “Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova’ya giriş/çıkış yapanlara geçici beyan formları verilmesi” ve “Sırp makamlarınca Kosova’daki Sırplara verilen araç plakalarının ‘RKS’ (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi” ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurmuştu. Kosova’daki Sırplar, buna tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatmış ve ülkede gerilim artmıştı. Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile sınır kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması şartıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül’e erteleme kararı almıştı.

1 KASIM’DAN BERİ PARA CEZASI UYGULANIYOR

Kosova tarafı, son olarak “yasa dışı” olarak nitelendirdikleri araç plakalarının yeniden tescil sürecinin Nisan 2023’e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine önce uyarıda bulunulacağını, ardından ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini bildirmişti. Araç sahiplerine yapılan uyarı tedbiri 1 Kasım’dan itibaren uygulanmaya başlanırken, Kosova tarafı bugün itibariyle araç sahiplerine para cezası uygulanacağını duyurmuştu.

İKİ ÜLKENİN BİRBİRİNİ TANIMASI HEDEFLENİYOR

Öte yandan Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor. AB’nin arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad- Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.

Kosova, Şubat 2022’de NATO üyeliğine başvurmuştu. Ayrıca ABD’den askeri üs kurmasını talep etmişti. Kosova’nın hamlesine iki Slav ülkesi olan Rusya ve Sırbistan tepki göstermişti.