İran’ın başkenti Tahran’da Astana formatı kapsamında gerçekleştirilen 3’lü zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir araya geldi. 3 lider, ana gündem maddesi olarak Suriye’deki gelişmeleri masaya yatırdı.
3 LİDERDEN 3 FARKLI YOL HARİTASI
3’lü zirve öncesi ve sonrası Reisi, Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan sırasıyla açıklamalarda bulundular. Konuşmalarında üç lider de Suriye’deki durumun çözümü açısından farklı stratejiler belirlediler.
ERDOĞAN: SURİYE’YE YAPILACAK EN BÜYÜK İYİLİK PKK/YPG’DEN KURTARMAK
Cumhurbaşkanı Erdoğan Suriye’ye yapılacak en büyük iyiliğin ülkenin YPG/ PKK’dan kurtulması olduğunu ifade ederek, “Milli güvenliğimize kast eden şer odaklarını Suriye’den söküp atmakta kararlıyız. Suriye’de terörle mücadelede Astana garantörleri olarak Rusya Federasyonu ve İran’dan beklentimiz, bu mücadelede Türkiye’ye destek olmalarıdır. Suriye halkına yapılacak en büyük iyilik, ülkenin YPG/PKK’dan kurtulmasını sağlamaktır. Teröre karşı mücadelemiz terörü kim savunursa savunsun devam edecek” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirvedeki açıklamaları şu şekilde:
“Bu formatta 2019 yılında Ankara’da bir araya gelmiştik. Önümüzdeki dönemde daha çok görüşme fırsatı bulacağız. Suriye krizi kaynaklı meydan okumalar görüşmeleri gerekli kılıyor. Astana platformu somut adımlar atabilen yegane girişimdir. Rusya ve İran’dan beklentimiz, bu mücadelede Türkiye’ye destek olmalarıdır.
‘SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL TERÖRDÜR’
PKK, PYD, YPG terörü hepimizin ortak meselesidir. Bu hedeflere el birliğiyle ulaşacağımıza yürekten inanıyorum. Suriye’nin toprak bütünlüğündeki en büyük engel terördür. Fırat’ın doğusunda terör eylemleri devam ediyor. Suriye’ye yapılacak en büyük iyilik, bölücü terör örgütünün uzantılarının topraklardan atılmasıdır. Önümüzdeki dönemlerde de eli kanlı terör örgütlerine yönelik mücadelemizi sürdüreceğiz. Bugünkü alacağımız kararların Suriye’deki siyasi geçiş sürecine yardımcı olmasını özellikle temenni ediyorum. Onurlu geri dönüşler de Astana’nın önemli gündemlerinden biridir. Terör örgütlerinin aldıkları dış destek ile Suriye’nin bölünmesi sürecine katkı sağlıyor. Tel Fırat ve Münbiç terör yatağı haline dönüştü. PKK, PYD, YPG Fırat’ın doğusunda ve batısında eylemlerine devam ediyor.
Gündemimizde Suriyeli sığınmacıların geri gönderilmesi de var.
Astana ortaklarından beklentilerimiz Suriye’de istikrarın sağlanmasına yönelik çabalarımıza destek vermeleridir.
‘TÜRKİYE 3,7 MİLYON SURİYELİ KARDEŞİMİZİ MİSAFİR ETMEKTEDİR’
Sivil yerleşim yerlerini hedef alan saldırılar, siyasi çözüm çabamızı baltalıyor. İdlib’te terör örgütlerinden kaynaklanan endişelerinizi anlıyoruz. Gelinen noktada çalışmalarımız neticesinde bu bölgelerde terörist yapıların hakimiyetinin bulunduğunu belirtmek isterim. Türkiye, 3,7 milyon Suriyeli kardeşimizi misafir etmektedir. Bu krizi biz çıkarmadık, külfetinin sadece bizim tarafından yüklenilmesini beklemek adil değildir. Suriye’nin kuzey batısındaki durum özellikle dikkat çekiyor. Suriyeliler yardıma her zamankinden fazla ihtiyaç duyuyor. Türkiye sınır ötesi ve çizgi ötesi olmak üzere tüm destekleri vermiştir. BM yardımlarının sürdürülebilir yardımları, krizi önleyebilecek yegane yoldur. Zirvenin Suriye için barış, huzura katkı sunmasını temenni ediyorum.
Suriyelilerin toprakların huzuru kalple, güvenli ve onurlu geri dönüşleri temin edilmelidir. Türkiye’den 500 binden fazla Suriyeli, terörden temizlediğimiz noktalara geri döndü.
Uluslararası toplumların yardımlarının ayrım gözetilmeksizin yapılması ortak menfaatimizedir. Suriye’de yardıma her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuluyor. Astana ortaklarımızdan da aynı anlayışı bekliyoruz. BM sınır ötesi mekanizması 6 ay süreyle uzatıldı. Suriye’nin tamamına yönelik yardımların planlanması için bu sürenin yeterli olmadığı açıktır. Yeni iş birliği geliştirmemize imkan sağlayan zirve toplantılarının daha çok icra edilmesinin faydalı olacağı aşikardır.”
REİSİ: ABD, MÜMKÜN OLDUĞUNCA ÇABUK SURİYE’DEN ÇEKİLMELİDİR
Konuşmasında ABD’nin Suriye’deki gayrimeşru varlığının bu ülkede istikrarsızlığa neden olduğunu belirten İran Cumhurbaşkanı Reisi de, “İran, Suriye’yi daha güçlü şekilde desteklemeye devam edecektir. Zengin petrol bölgelerini yağmalayan ABD mümkün olduğunca çabuk Suriye’den çekilmelidir” dedi.
‘ASKERİ ÇÖZÜM DURUMU DAHA KÖTÜLEŞTİRİR’
ABD’nin tek taraflı politikalarını, Suriye ve diğer ülkelere yönelik yaptırımlarını da kınayan Reisi, bu yaptırımların ülkelerin egemenliğiyle çeliştiğini vurguladı. Reisi, “Suriye’deki krizin başlamasının üzerinden 11 yıl geçti ve İran, hala krizin tek çözümünün siyasi olduğuna ve askeri çözümün durumu daha da kötüleştireceğine inanıyor” değerlendirmesinde bulundu.
PUTİN: SURİYE’NİN GELECEĞİNİ SURİYELİLER BELİRLEMELİ
Putin ise “Suriye’nin geleceğini Suriyeliler belirlemeli. Suriye’de her çeşit terörle mücadele konusunda kararlıyız. Son yıllarda Suriye’deki çatışmalarda tansiyon düşüyor. Suriye hükümeti ülkenin birçok yerini kontrol ediyor. Biz tüm Suriyelilere yardım etmeliyiz. İnsani yardımda ayrım yapmamalıyız. Bunları doğru yaparsak Suriyeli mültecilerin evlerine güvenli dönüşü sağlanacaktır” açıklamalarında bulundu.
Heyt be kainat lideri isi baglamis.