Eray Çelebi yazdı…
Türkiye’nin dış politikada başat gündemi 8 Haziran’dan bu yana Afganistan…
Batı medyasından servis edilen, “Ankara’nın, NATO Afganistan’dan çekilirken Kabil Havalimanı’nı korumayı teklif etmesi” ve “adımın Türkiye- ABD ilişkilerinde yumuşama” yaratabileceği haberlerini; 6 gün sonra 14 Haziran’da yapılan kritik görüşmeler izledi.
NATO liderler zirvesi ve ABD Başkanı Joe Biden ile temasın ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan “mutabakat sağlandı” dedi.
Türk kamuoyu, o tarihten bu yana “mutabakat”ın sağlandığı ancak Ankara-Washington hattında bir türlü anlaşmanın şartlarını belirleyecek görüşmelerin bitmediği tuhaf bir diplomasi izledi.
Gerçekten lojistik ve mali destek konularında uzlaşı sağlanamamış mıydı? Yoksa muhalefetin eleştirdiği gibi “ABD Başkanı Joe Biden’la yapılan özel görüşmede işbirlikçi Afganların Türkiye’ye getirilmesi“ süreci mi işliyordu?
Bu sorulara yanıtı zamanla daha net vereceğiz…
ERDOĞAN’DAN PAKİSTAN’A KABİL TEKLİFİ
Ancak Afganistan diplomasisinde şaşırtıcı gelişmeler bunla sınırlı değildi…
Erdoğan 14 Haziran’daki aynı açıklamasında Kabil’i koruma talebine yeni bir boyut kazandırdı:
“Bir diğer konu yine Afganistan’da biz Pakistan’ı da Macaristan’ı da yanımıza alma düşüncemizi kendilerine söyledik. Şu an itibariyle bir mutabakat söz konusu. Bir sıkıntı söz konusu değil.”
Kabil’in güvenliği için Pakistan ve Macaristan’a işaret ediliyordu.
Peki açıklama geniş kapsamlı diplomatik görüşmelerden sonra mı yapıldı?
Afganistan’ın sürecin dışında tutulduğu bir gerçek…
Kabil’in muhatabın önce ABD olduğu eleştirilerini dile getirmiştik.
İlgili yazı: Afganistan’dan Türkiye’ye ‘Kabil’ itirazı: Muhatap biz miyiz ABD mi?
Peki ya Pakistan?
“Erdoğan ‘Pakistan’ı yanımıza alma düşüncelerimizi söyledik’ dediğine göre öncesinde Ankara-İslamabad hattında detaylı görüşmeler yapılmıştır” diyebilirsiniz.
Ancak…
Güvenilir bölge kaynaklarından aldığım bilgilere göre, talebi kamuoyuyla birlikte Pakistan da yeni öğrenmişti!
‘ERDOĞAN’IN AKLINDAN GEÇENLERİ…’
Gözlerden kaçtı…
Erdoğan’ın açıklamasının ardından 4 gün sonra Antalya Diplomasi Forumu’na katılmak üzere Türkiye’ye gelen Pakistan Dışişleri Bakanı Kureyşi’nin mesajları önemliydi.
Kureyşi “Erdoğan bir açıklama yaptı. Bu konuda ne düşündüklerini anlamak istiyorum. Forum kapsamında Dışişleri Bakanı ile görüşeceğim. Cumhurbaşkanı ev sahipliğinde düzenlenecek resepsiyonda da kendisiyle bu konuda görüşebilir ve aklından geçenleri öğrenebilirim” açıklaması Pakistan’ın konuyu anlamaya çalıştığını gösteriyordu.
‘KABİL’ TRAFİĞİ
Kureyşi, bahsettiği gibi Çavuşoğlu ile görüşmeyi gerçekleştirdi; sonrasında haziran sonu itibarıyla askeri diplomasi başladı.
Pakistan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Qamar Javed Bajwa Türkiye’ye geldi. Ardından Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar temmuz ayının başında Pakistan’a gitti.
Dündar’dan bir ay sonra İslamabad’da temaslarda bulunan isim Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar oldu. Pakistan ordusundan üst düzey yetkilerle peş peşe görüşmeler yaptı.
Akar’ın ziyaretinin ardından Türkiye kritik bir ismi ağırladı. Pakistan Cumhurbaşkanı Arif Alvi’yi…
2 ayda yüz yüze yapılan üst düzey görüşmeler…
Sonuç?
İslamabad’dan verilen “Taliban” mesajları…
PAKİSTAN: EN İYİ ŞEY DİYALOG KURMAK
Ve 11 Ağustos’ta Pakistan Başbakanı İmran Han’ın Erdoğan’ın Kabil Havalimanı’nın yönetilmesi konusunda Pakistan’a yaptığı çağrıya “Türkiye ile Taliban için en iyi şey yüz yüze diyalog kurmak” yanıtı…
Kibarca ret…
Neden mi?
PAKİSTAN’DAKİ TERÖR BİLANÇOSU
Yanıtı kardeş ve dost ülke Pakistan’ın bölgede karşılaştığı büyük tehditlerde…
Pakistan en kötü terör saldırılarının kurbanı ülkelerden biri…
Kadınlar ve çocukların da dahil olduğu 83.000 insanını yitirdi.
Toplamda 19130 terör saldırısına göğüs germek zorunda kaldı.
Saldırılarla ülke yaklaşık 126 milyar dolarlık zarara uğradı.
Peki Pakistan bu acı bilançodan Hindistan dışında kimi sorumlu tutuyor dersiniz?
ABD destekli Afganistan hükümetini!
Ama…
AKP, Pakistan’a “Taliban’a karşı Afgan hükümetini Kabil’de koruyalım” teklifi götürülebiliyor…
Yorum sizin…
Sürecin sonunda bölge ülkelerinin inisiyatifi dışında ABD ile “Kabil Havalimanı” pazarlığı başarısızlıkla sonuçlandı.
Taliban Kabil’de kontrol sağladı, havalimanını koruma talebinin mümkün olmadığı ortaya çıktı…
Ankara-İslamabad hattındaki “Kabil” trafiği de Pakistan arabuluculuğunda Taliban’la diyalog sürecine dönüştü.
Pakistan’ın sürece katkısının, İmran Han’ın “Nüfuzumuzu kullanıp Türkiye ile yüz yüze görüşmeleri için Taliban’la konuşacağız” sözlerinde yattığı açık…
Artık dikkatler Taliban kontrolü sonrası Türkiye’ye gelecek göç akışını engellemekte… Yani Afganistan-İran koridorunda sığınmacı akışını durdurmakta…
Bunun için temel ihtiyaç istikrar…
Yıllar alacak…
Ancak saha kaynaklarına göre başlangıç noktası bölge ülkelerinin ekonomi ve göç konularındaki işbirliğinde geçiyor…
