Aşılara virüs karıştı mı? Tarım Bakanlığı’ndan açıklama geldi

Çiçek aşısı ile birlikte vurulan BVD virüsü, büyükbaş hayvanları hastalandırarak öldürürken, aşı skandalının ülke hayvancılığında derin yaralar açmasından endişe ediliyor. Tarım Bakanlığı, aşı skandalına karşı kırmızı alarma geçerken, skandalın kamuoyu tarafından bilinmemesi için bütün çalışmaların gizlilikle yürütüldüğü öne sürüldü.

BAKANLIK AŞI SKANDALINI KAMUOYUNDAN SAKLIYOR

Milli Gazete’den Sadettin İnan’ın haberine göre, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın programlı aşılarından olan çiçek aşısının içine başka bir aşının virüsü karıştı. Aşının yapıldığı hayvanlarda ishal ve solunum güçlüğü hızla yayılırken, Bakanlık gelen şikayetler üzerine aşılamayı 81 ilde ikinci bir emre kadar durdurdu. Yapılan analizlerde çiçek aşısının içine BVD virüsünün karıştığı tespit edilirken, söz konusu BVD karışımlı aşıların hangi seride ve hangi illerde yapıldığı tespit edilmeye çalışılıyor. Bakanlıkta konuyla ilgili kriz masası oluşturulurken, kriz masası çalışmaları çok gizli yürütüyor. Sahada aşılamayı yapan veteriner hekimler de sıkı bir şekilde uyarılırken, aşı skandalının kesinlikle kamuoyu tarafından duyulması istenmiyor.

SORULARA CEVAP VERİLMEDİ

Gazete, aşı skandalıyla ilgili Gıda Kontrol Genel Müdürlüğünden bilgi almak istedi. Söz konusu iddialara yönelik Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü hiçbir bilgi vermezken devreye Basın Müşavirliği girdi. Soruların yazılı olarak gönderilmesi istendi. Ancak Bakanlık Basın Müşavirliği, yazılı olarak talep edilen sorulara da cevap vermedi.

BVD virüsü karışmış çiçek aşısı, sığırlarda ishal ve solunum güçlüğüne yol açarak, hayvan ölümlerini hızlandırıyor. Söz konusu hastalığın tedavisi de üreticiye çok pahalıya mal oluyor.

Aşıda yaşanan karışım skandalından dolayı ne kadar bir hayvan ölümünün gerçekleştiği bilinmezken, ülke hayvancılığının yüzde 15 ile 20’sinin tehlike altında olduğuna vurgu yapılıyor.

Söz konusu aşı skandalından dolayı aşırı derecede ishal ve solunum yetmezliğine neden olan ve acil kesilen hayvanların etleri antibiyotik tedavisi uygulanmadı ise insan sağlığı için tehlikeli görülmüyor ancak habere göre, antibiyotik tedavisi uygulayıp da acil kesilen hayvanların etleri insan sağlığı için büyük tehlike oluşturuyor. Söz konusu BVD hastalığından dolayı acil kesilen hayvanlarda antibiyotik tedavisinin uygulanıp uygulanmadığının incelenmesi konusunda büyük bir soru işareti bulunuyor.

TARIM BAKANLIĞI TAZMİNAT YÖNETMELİĞİNİ DEĞİŞTİRDİ

Bu arada Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 8 Nisan’da yaptığı tazminat yönetmeliği değişikliğinin de bu krizle alakalı olduğu belirtildi.

Bugüne kadar sığırların nodüler ekzantemi yani BVD hastalığında tazminat ödenmesi için laboratuvar analiz şartı bulunurken, 8 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu hastalığa karşı ödenecek tazminatlar için laboratuvar analiz şartı kaldırılarak sadece veteriner hekimlerin inisiyatifine bırakıldı. Bakanlığın burada laboratuvar analiz şartını kaldırması, aşı skandalının ülke hayvancılığına verdiği zararın boyutunun kamuoyuna yansımasının önüne geçmek hem de yoğun bir şekilde yaşanan hayvan ölümlerinden dolayı çiftçinin zararının hemen tanzim edilmek istenmesinden dolayı yapıldığı şeklinde yorumlandı.

AŞILAR NASIL KARIŞTI?

Söz konusu çiçek aşısı, Türkiye’de ikisi özel sektör birisi de Bakanlığa bağlı Pendik Veteriner Enstitüsü olmak üzere 3 yerde üretiliyor. Bakanlığa bağlı Pendik Veteriner Enstitüsü, talebi karşılayamadığı için özel sektörün ürettiği çiçek aşıları da kullanılıyor. Söz konusu karışım skandalı Şanlıurfa merkezli özel sektörden alınan aşılarda yaşanırken, firmadan alınan bütün çiçek aşıları seri numarasına göre incelenerek BVD karışımlı çıkan aşıların hangi illerde kullanıldığı tespit edilmeye çalışılıyor.

ÇİÇEK AŞISINI YAPTIRMAYAN DESTEKTEN YARARLANAMIYOR

Çiçek aşısı (LSD) İlkbaharda uygulanıyor ve Bakanlığın programlı ve zorunlu aşılarından. Her yıl ilkbaharda tüm hayvancılık işletmeleri tek tek ziyaret edilerek LSD hastalığına karşı koruyucu aşılama yapılıyor. LSD aşısı 3 aylıktan büyük tüm büyükbaş hayvanlara uygulanıyor. Hastalık büyükbaş hayvanlara sineklerle bulaşan, deride nodül ve yumrularla karakterize edilen, et ve süt veriminde azalma yanı sıra damızlık değerinde düşme ile beraber ekonomik kayıplara neden olan ihbarı mecburi bir durumdur. Hayvanları bu hastalıktan korumanın en etkin yolu aşılama ve sineklerle mücadele etmektir. Ayrıca büyükbaş hayvan sevklerinde Veteriner Sağlık Raporu almak ve buzağı desteğinden yararlanmak için yetiştiricilerin mutlaka çiçek aşısı yaptırmaları gerekiyor. Yine çiçek aşısı olmayan hayvanların bir yerden bir yere sevkine de kesinlikle izin verilmiyor.

BAKANLIKTAN AÇIKLAMA

Haberin gündeme gelmesi üzerine Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nden yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, bakanlığın, hayvan sağlığından ve veteriner hizmetlerinden sorumlu olduğu belirtildi. Her yönüyle stratejik bir sektör olan hayvancılığa gereken önemin verildiği belirtilen açıklamada, hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması, gıda güvenilirliği ve halk sağlığının korunması amacıyla yapılan çalışmaların titizlikle yürütüldüğü belirtildi. Bu kapsamda, LSD’ye karşı programlı olarak her yıl ülkedeki tüm sığır varlığının aşılandığı belirtilerek, “Ülkemizde hayvan sağlığında kullanılan aşılar GMP (İyi Üretim Uygulamaları) standartlarında Avrupa Farmakopesi gerekliliklerine uygun üretilmekte ve kalite kontrol testlerinden geçerek piyasaya arz edilmektedir. İl müdürlüklerimiz tarafından LSD aşılamalarından sonra aşı uygulanan bazı hayvanlarda ‘istenmeyen etki bildirimi’ yapılmıştır. Tedbir amacıyla söz konusu aşıların kullanımı durdurulmuştur. Konunun araştırılması için aşının üretim yerinden ve sahadan alınan numuneler analiz için Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsüne gönderilmiştir. Analiz çalışmaları devam etmektedir” denildi.

‘UYGUNSUZ AŞILARIN KULLANIMINA İZİN VERİLMEMEKTE’

Bakanlığın her yıl sığır, koyun ve keçilere yaklaşık 85 milyon doz programlı aşı uyguladığı belirtilerek, “Yaklaşık 6 milyon doz LSD aşısı 2022 yılında uygulanmıştır. Bunların sadece 106 tanesinde istenmeyen etki bildirimi yapılmıştır. Tüm aşılamalarda aşı kaynaklı bir problem tespit edildiğinde tazminat ödemesi yapılmaktadır. Bakanlığımız 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında 13 hayvan hastalığına tazminat ödemesi yapmaktadır. 08.04.2022 tarihli Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliğinde tazminatlı hastalıklar listesinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Aksine bu iş ve işlemler hayvan sahibi lehine kolaylaştırılmıştır. Antibiyotik uygulaması yapılan hayvanlara mevzuat çerçevesinde işlem yapılmaktadır. Bu nedenle insan sağlığı için tehlike oluşturacak bir durum söz konusu değildir. Bakanlığımız hayvan sağlığını riske edecek herhangi bir uygulamaya müsaade etmemektedir. Uygunsuzluk tespit edilen aşıların hayvan sağlığında kullanımına asla izin verilmemektedir” ifadesine yer verildi.