Yunanistan, ABD ile Ekim 2021’de Washington’da imzaladığı Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması’nı dün parlamentoda onaylarken taraflar, anlaşmayla, savunma alanındaki iş birliğini derinleştirme ve genişletme kararı aldı.
Anlaşmada, Volos’taki Georgula Kışlası, Litohoru’daki atış alanı, Dedeağaç’taki Yannuli Kışlası ve Suda Üssü, ABD’nin kullanabileceği alanlar arasında gösteriliyor. Böylelikle, 28 Mayıs 1969’da 1. sınıf bir deniz astsubayı komutasında 16 personel için ABD’ye açılan Girit’teki Suda Üssü’ne, 3 yeni üs daha eklenmiş oluyor.
ABD İLE KARŞILIKLI SAVUNMA İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
Tarafların karşılıklı olarak bir diğerinin güvenlik, egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü, silahlı saldırı veya saldırı tehdidi dahil olmak üzere barışı tehdit eden eylemlere karşı koruma sözü verdiği ABD ile Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması, ABD ve Yunanistan’ın 8 Temmuz 1990’da imzaladığı ve 6 Kasım 1990’da yürürlüğe giren anlaşmanın devamı niteliğini taşıyor.
Belirli aralıklarla yenilenen anlaşmaya son olarak Ekim 2021’de yapılan güncellemede, anlaşmanın 5 yıllığına imzalandığı ve bitiminden 2 yıl öncesinde taraflardan birinin, anlaşmadan ayrılmak istediğini belirtmemesi halinde otomatikman uzatılacağı ifade ediliyor.
Anlaşmada, tarafların karşılıklı mutabık kalmaları halinde ve ilgili iç prosedürler çerçevesinde, ABD’nin, Yunanistan Silahlı Kuvvetlerinin başka bölgelerdeki tesislerinden de faydalanabilmesinin mümkün olabileceği belirtiliyor.
ABD’nin kullanımına açılan Volos’taki Georgula Kışlası, Litohoru’daki atış alanı, Dedeağaç’taki Yannuli Kışlası ve Suda Üssü’nün ismi de Ekim 2021 tarihli güncellemede geçiyor.
TÜRKİYE İÇİN ‘TEHDİT’ TANIMLAMASI
Anlaşmaya ilişkin Yunan Parlamentosunda yapılan görüşmelerde, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias Türkiye’nin bazı dış politika faaliyetlerini Yunanistan için bir tehdit olarak nitelendirdi.
Yunanistan’ın karşılaştığı tehdit unsurlarının çoğu kez yakın coğrafyanın ötesine çıktığını savunan Dendias, Afrika’daki gelişmeleri, göç meselesini, iklim krizini ve Balkanlardaki istikrar sorununu buna örnek olarak gösterdi.
Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinin (UNCLOS) dünyanın herhangi bir yerinde uygulanmamasının Yunanistan için tehdit oluşturduğunu ileri süren Dendias, “Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatındaki (İİT) oylamalara ilişkin planları Yunanistan için bir tehdittir. Türkiye’nin Arap ve Müslüman dünyasında liderlik yapma ve Arap dünyasındaki Yunanistan’a dost yaklaşımları baltalama çabası Yunanistan için bir tehdittir.” diye konuştu.
Dendias, Türkiye’nin ABD’den F-16 satın alma perspektifine ilişkin “Türkiye’nin silah sistemlerinin seviyesinin yükseltilmesi bir sorundur çünkü Türkiye sürekli bizim egemenlik haklarımızı ihlal ediyor.” iddiasında bulunarak, Washington ziyaretinde bu konunun dile getirileceğini ifade etti.
‘TÜRKİYE’YE F-16 SATILMASIN’
Meclis görüşmelerinde söz alan ana muhalefet partisi Radikal Sol İttifakın (SYRIZA) Lideri Aleksis Çipras ise Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in, gelecek hafta ABD’ye yapacağı ziyarette, ABD Başkanı Joe Biden’dan Türkiye’ye F-16 satılmamasını istemesini talep etti.
Çipras, Türkiye’nin ABD’den 40 yeni F-16 satın alma olasılığına ve Miçotakis’in ABD’ye yapacağı ziyarete ilişkin olarak, “Yunan halkının duymak istediği Türkiye’ye F-16 satılmasının iptal edilmesini gündeme getirecek olmanızdır.” dedi.
Her Yunanistan başbakanının ABD ile karşılıklı fayda mantığıyla pazarlık yapması gerektiğini savunan Çipras, “Ülkemize güvenlik garantisi sağlanmaksızın, her şeyi veren bir anlaşma imzalıyorsunuz.” diye konuştu.
Çipras, Miçotakis’i Yunanistan’ın geleneksel olarak NATO içerisinde ve ABD ile ilişkilerde yürüttüğü ılımlı ve dikkatli dış politika çizgisini terk etmekle suçlayarak, anlaşmanın son yıllarda Yunan dış politikasında yapılan en tehlikeli değişim olduğunu ifade etti.
Yunanistan’ın bu yöndeki arzusuna rağmen, ABD’nin Ege’deki İskiri Adası’nda üs kurmaya yanaşmamasına dikkati çeken Çipras, “ABD bir yandan operasyonları için Yunanistan’ı değerlendirmek istiyor ama öte yandan Türk-Yunan sorunlarına karışmamak adına adalara da herhangi bir şekilde karışmıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
‘ABD’NİN DOĞU AKDENİZ’DEKİ VARLIĞI GENİŞLİYOR’
Anlaşmanın, Yunanistan’ın ulusal çıkarlarına çok yönlü olarak hizmet ettiğini ileri süren Miçotakis, bu anlaşmayla ABD’nin, Doğu Akdeniz’deki varlığını da genişlettiğini savundu.
Miçotakis, Türkiye’ye ilişkin olarak “Olumlu yaklaşımlara açığız ancak ulusal açıdan geri adım atmaya tamamen kapalıyız.” yorumunu yaptı.
MUHALEFETTEN ANLAŞMAYA TEPKİ
Yunanistan Parlamentosunda 119 “hayır” oyuna karşı 181 “evet” ile onaylanan anlaşmanın, 2 yıl önceden taraflarca aksi belirtilmemesi halinde otomatik olarak uzaması, Yunanistan’da muhalefetin tepkisine neden oldu.
Muhalefet, anlaşmanın süresiz uzatıldığı yorumunu yaparken hükümet ise anlaşmanın iptali için 2 yıl önceden bildirimde bulunmanın, “süresiz” kavramına aykırı olduğunu savunuyor.
Yunanistan’ın bu yöndeki arzusuna rağmen ABD’nin Ege’deki İskiri Adası’nda üs kurmaya yanaşmaması, muhalefetin vurguladığı bir başka unsur olarak ortaya çıkıyor.
Anlaşmaya ilişkin parlamentodaki görüşmelerde söz alan ana muhalefet partisi Radikal Sol İttifakın (SYRIZA) Lideri Aleksis Çipras, “ABD bir yandan operasyonları için Yunanistan’ı değerlendirmek istiyor ama öte yandan Türk-Yunan sorunlarına karışmamak adına adalara da herhangi bir şekilde karışmıyor.” değerlendirmesi ile ABD’nin bu tercihine dikkati çekti.
KOMÜNİSTLERDEN PROTESTO
Yunanistan’ın başkenti Atina’da bulunan tarihi Akropolis Tapınağı’nda, ABD’nin Yunanistan’daki üslerine ve savaşa karşı eylem gerçekleştirdi.
Yunanistan Komünist Partisinin (KKE) düzenlediği eylemde, protestocular Akropolis’te, “Savaşa hayır. Katılıma hayır. Ölüm üslerine hayır.” yazılı pankart açtı.
KKE, Yunanistan Parlamentosunda bugün oylamaya sunulacak ABD-Yunanistan Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması ve bu anlaşmanın öngördüğü üslere karşı çıkıyor.
