AKP ile HDP yeni anayasa konusunda hangi kriterde buluştu?

HDP Eşbaşkanı Mithat Sancar, CHP lideri Kılıçdaroğlu ile görüştükten sonra “1921 Anayasası, yeni anayasanın ilham kaynağı olmalı” demişti. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, bugün yeni anayasa konusunda “1921 Anayasası Türkiye’de yaşayan herkesin, her düşüncenin, her inancın her anlayışın yansıdığı toplumsal bir sözleşmedir” ifadelerini kullandı.

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, TBMM’nin açılışının 100. yıl dönümü etkinlikleri kapsamında, Gaziantep’e 8 Şubat 1921’de Gazi unvanı verilişinin yıl dönümü dolayısıyla 1. Meclis’te düzenlenen anma programında konuştu.

Yeni anayasa konusunu değerlendiren Gül, HDP gibi 1921 Anayasası’na işaret etti.

Gül, “1921 Anayasası Türkiye’de yaşayan herkesin, her düşüncenin, her inancın her anlayışın yansıdığı toplumsal bir sözleşmedir” dedi.

Gül şu ifadeleri kullandı: “Bugün 1921 Anayasası’nın ruhuyla, yine cumhuriyetimiz ikinci yüzyılına girerken, yeni bir toplumsal sözleşmeyi, yine gazi meclisimizin iradesiyle, milletimizin iradesiyle yeni anayasayla taçlanacağına olan inancımız tamdır. 1921 Anayasası; Türkiye’de yaşayan herkesin, her düşüncenin, her inancın, her anlayışın yansıdığı bir toplumsal sözleşme metnidir. Yine aynı anlayışla, 100 yıl sonra aynı ruhla bunun yine gerçekleşeceğini, 83 milyonu kuşatan, insan onurunu koruyan, hak ve özgürlükleri teminat altına alan yeni anayasanın yapılacağına olan inancımız tamdır.”

HDP, “Herkes İçin Adalet” sloganıyla başlattığı kampanya kapsamında, Saadet Partisi’nin ardından cuma günü CHP’yi ziyaret etmişti.

HDP Eşbaşkanı Mithat Sancar’ın başkanlığındaki heyette Parti Sözcüsü Ebru Günay, Genel Başkan Yardımcısı Tuncer Bakırhan, Grup Başkanvekili Saruhan Oluç ile Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan yer almıştı.

CHP heyetinde ise Kılıçdaroğlu ile birlikte Genel Başkan Yardımcıları Muharrem Erkek ve Oğuz Kaan Salıcı, Parti Sözcüsü Faik Öztrak ile Genel Sekreter Selin Sayek Böke yer aldı.

Sancar, görüşmenin ardından kameralar karşısına geçip açıklamalarda bulundu.

SANCAR: 1921 ANAYASASI İLHAM KAYNAĞI OLSUN

Sancar’a Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Yeni anayasanın vakti geldi” sözleri de soruldu.

Sancar şu ifadeleri kullandı:

“Güçlü parlamenter, güçlü yerel demokrasi öneriyoruz. Tam da bu yerel ilkelerin yer aldığı 1921 Anayasası ilham kaynağı olarak değerlendirilebilir. Biri güçlü parlamento, diğeri de çok güçlü yerel yönetim sistemi. Bu iki ilkeyi anayasa tartışmalarında veya sistem tartışmalarında ilham kaynağı ve bir müzakere zemini olarak ele almayı öneriyoruz. Bütün muhalefet partilerine ve Türkiye’nin demokrasi güçlerine de bu önerimizi sunuyoruz.”

HDP İLE GÖRÜŞÜLECEK Mİ?

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ da geçen günlerde yeni anayasa konusunda 1921 Anayasası’na göndermede bulunmuştu.

Sıfırdan bir anayasanın “yeni bir cumhuriyet kurmak” anlamına geleceği eleştirilerine yanıt veren Bozdağ, “Türkiye’de 1921 Anayasası var, o zaman buna ‘birinci cumhuriyet’ dememiz mi gerekiyor? Yok öyle bir şey. Sıfırdan yeni bir anayasa yapmak, yeni bir cumhuriyet kurmak değil” demişti

HDP ile görüşülüp görüşülmeyeceği konusunda da “Oturup konuşmaktan kimsenin bir şey kaybetmeyeceğini” dile getiren Bozdağ, “Hepimiz bu milletin evlatlarıyız. Hepimizin hedefi bu milletin yararını en üst düzeyde gerçekleştirmektir. Yeni anayasa konusunda ‘Oturmayız, konuşmayız.’ demek doğru bir yaklaşım değil. Madem ‘Uzlaşma.’ diyoruz, herkese düşen ‘Ben de varım.’ demektir. Birtakım ön yargılar ileri sürerek ‘Yokum.’ demek bence doğru bir şey değil.” dedi.

NEDEN 1921 ANAYASI?

Milli Mücadelenin sürdüğü bir dönemde, 1. Meclis tarafından kabul edilen 1921 Anayasası, dönemin şartları gereği yerel yönetimlere bazı özerk yetkiler öngören bir model ortaya koymuştu. Kurulacak “Vilayetler Şûrası”na yerel yetkiler veriyordu. Ayrıca “Türk Milleti” kavramı yer almıyordu.

Ancak hem Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanması hem de Cumhuriyetin ilanı sonucu, anayasa 1924 yılında yenilendi. 1924 Anayasası, güçlü merkeziyetçi yönetim tercihini ortaya koydu.

1921 Anayasası’nda üçüncü maddede”Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur” ifadesi yer alıyordu. Bu ifade de daha sonra “Türk Devleti” olarak değişti.