Benzin, motorin ve otogaza zam üstüne zam geldi. Ayçiçek yağına büyük zam geleceği iddia edildi. Vatandaşlar zincir marketlerde ayçiçek yağı reyonlarına akın etti. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği, stoklarda en fazla Mart sonu, Nisan ortasına kadar yetecek kadar yağ kaldığını, Rusya’nın, ithalat gemilerine izin vermesi için Dışişleri Bakanlığı ve Rusya Büyükelçiliği nezdinde acil girişimde bulunulmasını istedi. Ayçiçeği yağında arz sıkıntısı haberleri üzerine tüketiciler yağ almaya yöneldi. İstanbul’da birçok zincir markette saatler içinde 5 litrelik ayçiçeği yağları tükendi.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının bitkisel yağlar ve süt ürünleri öncülüğünde şubatta tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını bildirdi. FAO’dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, şubatta ocak ayına kıyasla yüzde 3,9 artış göstererek ortalama 140,7 puan oldu. Artış oranı geçen yılın şubat ayına göre ise yüzde 24,1 olarak gerçekleşti. Endeks, söz konusu değerle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Küresel gıda fiyatlarının süt ürünleri ve bitkisel yağlar kaynaklı olarak artış göstermesi dikkati çekti.

AYÇİÇEK YAĞI FİYATINA SAVAŞ ETKİSİ

Tahıl Fiyat Endeksi, yükselen buğday ve mısır fiyatlarının etkisiyle aylık yüzde 2, yıllık ise yüzde 14,8 artış gösterdi. Söz konusu artışta, Karadeniz bölgesindeki iki büyük buğday ihracatçısı olan Ukrayna ve Rusya’nın savaşta olmasının buğday ve mısır ihracatını kısıtlayacağı endişesi etkili oldu. Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi palmiye, soya ve ayçiçek fiyatlarının itici gücü nedeniyle aylık yüzde 8,5, artış kaydetti. Ukrayna ve Rusya, küresel ayçiçek yağı ihracatının yaklaşık yüzde 80’ini gerçekleştiriyor. Şeker Fiyat Endeksi, büyük ihracatçılar Hindistan ve Tayland’daki olumlu üretim beklentileri nedeniyle bir önceki aya göre yüzde 1,9 düştü. FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi kıt küresel arzın desteğiyle yüzde 6,4 artarken Et Fiyat Endeksi’nde ise yüzde 1,1 yükseliş oldu.

ZAM ÜSTÜNE ZAM

Ukrayna-Rusya arasındaki çatışmalar piyasalarda etkisini göstermeye başladı. Savaş nedeniyle dolar kuru yeniden 14 liranın üzerine çıktı. Benzin, motorin ve otogaza zam üstüne zam geldi.

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği, Türkiye’ye yağ getiren gemilere izin verilmediğini açıklamış, Türkiye’nin yağsız kalacağını belirtmişti.

Bununla birlikte Türkiye’nin bir aylık ayçiçek stokunun kaldığı ve sonrasında maliyetlerin artacağı da belirtilmişti. Fahiş zam beklentisi nedeniyle vatandaşlar, bugün marketlere akın etti. Hemen hemen her markette aynı izdiham yaşandı.

Kimi market zincirlerinin ise ellerindeki yağı depolarına kaldırıp, zamlı satmak için müşterilerini geri çevirdikleri iddia edildi.

Bazılarının da ‘sayım var’ diyerek ayçiçek yağı satışını durdurduğu öne sürüldü.

İşte o görüntüler:

Bazı marketlerdeyse sayım yapılacağı gerekçesiyle ayçiçek yağı depoya kaldırıldı.

AYÇİÇEK YAĞI NE KADAR ZAMLANDI?

Rusya ile Ukrayna çatışmaları ayçiçek fiyatlarını da olumsuz bir şekilde etkiledi. Savaş bir yandan sürerken Türkiye’nin ham yağ ithalatı büyük bir oranda sekteye uğradı. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil yaptığı yazılı açıklamada, stoklarda market fiyatları da dahil olmak üzere 1,5 aylık yağ kalmış olduğuna dikkatleri çekmişti.

Bursa Yemek Sanayicileri Derneği Başkanı Çoşkun Dönmez, gıda enflasyonu 1 Ocak tarihinden bu yana yüzde 18 arttığını ifade etmişti. Şubat ayı içerisinde de en fazla artış, aylık yüzde 8,5’lik artışla birlikte bitkisel yağlarda yaşandı. Küresel talep artarken arz sorunlarının yaşanması bitkisel yağ fiyatlarındaki artışa zemin hazırladı.

’15 GÜNLÜK SATIŞ BİR GÜNDE YAPILDI’

Ayçiçek yağının medyada gündeme olması ve arzında daralma olacağına dair söylemlerin vatandaşı yağ alımına yönelttiğini belirten Altunbilek Marketler Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Altunbilek, sorunun kaynağının ham yağ yüklemesi yapılan gemilerin savaştan dolayı denizde bekletilmesi ve gecikme olacağı haberleri müşterilerde tedirginlik yarattığını söyledi. Türkiye’deki yağın 2 ile 3 aya yetecek kadar olduğunu bildiren Altunbilek, “Müşteriler medyadaki söylemlerden dolayı mağazalarda akın etti. Tüketiciler yağ olamayacak diye kaygılı ve tüketici stok yaptı. Bugünkü yağ satışımız 15 günlük satışa denk geliyor. Müşterilerin stok yapması tehlikeli ve fiyatların yükselmesine de sebep olabilir” dedi.

Diğer yandan üreticilerde istenilen kadar malın olmadığını aktaran Altunbilek, “Hükümet bu konuda kısa sürede çözüm bulacağını düşünüyorum. 11 gemi ham yağ yüklü şekilde bekliyor. Rusya izin verdiği takdirde 2 gün içinde Türkiye’ye ulaşacaktır” diye konuştu.

İlişkili Haber

Bakanlıktan ‘ayçiçeği’ açıklaması

2 yıl önce