Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 18 Mart’ta 109 yıl geçecek olmasına rağmen savaşın izleri ilk günkü tazeliğini koruyor. Eceabat ilçesine bağlı Kilitbahir köyü yakınlarında bulunan Havuzlar mevkisinde Çanakkale Savaşları’nda görev alan askerlerin su havuzlarının kenarındaki mermerlere kazıdığı isimleri bulunuyor.
‘MERMERLERİ KAZIMIŞLAR’
Bu hatıranın çok kıymetli olduğunu söyleyen Askeri Tarih Uzmanı İslam Özdemir, mermerlerde çok farklı askerlerin künyelerini, isimlerini ve yazdığı şiirleri okunabildiğini söyledi.
İslam Özdemir, “Havuzlar mevkisi,1915 Çanakkale Muharebeleri sırasında askerlerimizin rehabilitasyon merkezi olarak kullandığı yerlerden bir tanesi. Yani cepheye giden birliklerimizin hemen harp yolunun bulunduğu mevkiden cepheye intikal etmeden önce sıcak yemek yedikleri, dinlendikleri, cepheden gelen yorgun birliklerimizin tedavi edildiği bir nokta. Tabii ki çınar ağaçlarının gölgesinde yeşil bir alan olması ve suyun olması bu imkanı onlara sağlıyor. Mehmetçiklerimiz bu süreç içerisinde, boş zamanlarında, tıpkı bugün de olduğu gibi aslında, hatıralarını geleceğe bırakmak adına isimlerini, künyelerini, buradaki tarihi havuzların kıyısındaki mermerleri kazımışlar” dedi.
‘GELECEK KUŞAKLARA BİR SELAM VERMEYE ÇALIŞMIŞ’
“Gelibolu Yarımadası’ndaki 1915 Çanakkale Muharebeleri’ne ait anı ve izlerden önemli olduğunu düşündüğümüz bu izler bizler için çok kıymetli”diyen Özdemir, “Tarihi havuzların kenarında bulunan ve Mehmetçik tarafından tarihe not düşülen bu yazıları incelediğimizde pek çok askerin adını, memleketini ve hatta bazılarının sıla hasreti ile yazdıkları cümleleri okuyabiliyoruz. Onların yazmış oldukları bazı şiirleri, beyitleri de görebiliyoruz.
Örneğin Kayseri’nin Germir köyünden gelen Hacı Osman oğlu Mehmet bir daire içerisine alarak yazdığı künyesiyle hem adını ölümsüzleştirmeye hem de gelecek kuşaklara bir selam vermeye çalışmış. Bu geleceğe bir imza bırakma, geleceğe bir hatıra bırakma içgüdüsüyle yapılan bir faaliyet. Fakat burada önemli olan husus Çanakkale Muharebeleri’nden 109 yıl sonra Mehmetçiğe ait hatıra ve izlerin bugünlere ulaşmış olmasıdır” diye konuştu.
MERMER ÜZERİNDE ŞİİR VE ASKERLERİN KÜNYELERİ YER ALIYOR
Havuz kenarında Osmanlıca yazılmış bir şiirin çevirisinde, “Ayrılık acısıyla cennetti bekleyemez insan, kavuşmak ister sevdiğine. Ne mümkün rahat ölüm, bu dünya bana cehennem olur” ifadeleri yer alıyor.
Öte yandan mermerlere kazınan künyelerden bazıları şöyle; “‘Hâfız İsmail Isparta Sene 1325 (Miladi 1909/1910) Alay 2 Tabur 2 Bölük 4, ‘Hafız İsmail’, ‘Kayseri Germirli Hacı Osman oğlu Mehmet Sene 1330” (DHA)
