Mustafa Özgür Sancar yazdı…
TBMM başkanı Numan Kurtulmuş’un, katılımcılık sözleriyle süsleyerek, 1921 Anayasası’na dönülmesi gerektiği, hatta Meclis’te bunu yapabilecek bir ortamın olduğuna dair sözleri rejim değişikliği ile ilgili yürütülen çalışmanın en açık tezahürünü oluşturdu.
FEODALİZM, MODERN DEVLET, ANAYASA
Anayasa modern devletler düzeninin temel unsurunu oluşturuyor; feodalizmin mezar kazıyıcısı burjuvazi, iktidarda pay sahibi olma talebinin garantisi olarak bir toplumsal sözleşme istedi ve böylece Anayasa ortaya çıktı. Anayasal toplumlar, feodal egemenliği sınırlayarak, bireysel ve ekonomik özgürlüklerle ilgilendiler. Kapitalizmin ilerleyen aşamalarında anayasalar ekonomik, siyasi kültürel yeniden üretimin temel parçası oldu. Kapitalizmi aşmayı amaçlayan fikirlerin zorlayıcı ve olumlu etkisiyle, anayasalar temel hak ve özgürlüklerin garantisini oluşturdu.
Modern devletin kuruluş ilkeleri, milletin hak ve hukuku Anayasa ile belirtilir. Dolayısıyla Anayasa devletin geleceğiyle ilgili tayin edici bir rol oynar.
1921 ANAYASASI’NIN İÇERMEDİKLERİ
Meclis Başkanı’nın 1921 Anayasa’nın daha katılımcı olduğu yönündeki argümanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini değiştirme arzusunu ifadesinden başka bir şey anlatmaz. Sormak gerekir, ”Daha katılımcı derken, aslında ne söylemek istiyorsunuz?” Cevabı bulmak zor değil. 1921 Anayasası bir vesile; başta laiklik olmak üzere seküler ve modern devlet olmanın gereklerini içermediği için bir nevi çıkış yolu, geçiş aşaması. Siyasal İslamcı anlayış, içermediklerinden dolayı 1921 Anayasası diyor. Yani sonraki anayasalarla karşılaştırıldığında eksik olan özellikleri nedeniyle tercih edilebilir buluyor. Amaç Cumhuriyet öncesi duruma dönmek…
LAİKLİK, ULUSAL EGEMENLİK, ULUS DEVLET
Somut olarak baktığımızda 1921 Anayasası’nda yurttaşlık tanımı, laiklik ilkesi, cumhuriyet kavramı, yargı organı, temel hak ve özgürlükler, kadınların siyasal hakları bulunmuyor.
Mustafa Kemal Atatürk’ün, Türk üst kimliği ile kurmayı amaçladığı modern devletin kurucu ilkeleri bu anayasada mevcut değil. 1921 Anayasası dönemin acil ihtiyaçları sonucu ortaya çıktı. Savaş dönemi anayasası olduğu için kuvvetler birliğine dayanır, yasama, yürütme, yargı tek elde toplanmıştır. Bugünün demokrasi anlayışında bu kabul edilebilir değil; kuvvetler ayrılığı anayasa güvencesinden çıkarılamaz. O dönemin koşullarında hızlı karar almak, milleti tüm unsurlarıyla biraraya getirmek gerekiyordu. Ayrıca 1921 Anayasası yeni devlet kurulacağına işaret etmiştir; bir olağanüstü koşullar anayasasıdır. Gerçeği bu temelde anlayabiliriz.
”Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletin’dir” ifadesinden bahsediliyor, fakat bunun nasıl gerçekleşeceğiyle ilgili bir çerçeve yok. Devletin yönetilmesini sağlayacak rejimle ilgili bir tanımlama yok, hatta devletin başkentinin Ankara olduğundan bile bahsedilmiyor.
Bunları alt alta koyduğumuzda laikliği, temel hak ve özgürlükleri, Türk milletini, üniter devleti, bir bütün olarak Cumhuriyeti dışlayan bir anlayışın olduğu gerçeğiyle karşılaşıyoruz.
CUMHURİYET VE MİLLİ BİLİNÇ
Anayasanın 4. maddesi ilk üç maddenin tartışmaya açılamayacağı, değiştirilemeyeceğini söyler; yani devletin şekli, Cumhuriyetin nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti hiçbir sûrette değiştirilemez.
1921 Anayasası’na dönme hayali, temelde modern Türk devletinin tunç yasasını parçalama amacıyla girilen bir yan yoldan ibarettir.
Fakat hiç kimse endişe etmesin, Cumhuriyet’e karşı açılmış tüm talî yolların karşısında Cumhuriyetçi Vatanseverler duruyor.
Cumhuriyet, yüzyıllarca aşağılanıp, ezilmiş Türk milletine, medeniyetler kuran, uygarlık inşaa eden geçmişini hatırlatarak, hakettiği değeri verirken, aynı zamanda kendisini sonsuza kadar koruyacak bir millî bilinci de oluşturdu.
Bugün bu millî anlayış, siyasal düzlemde, Cumhuriyetçi Vatanseverler’de cisimleşiyor.
