Çalışan kişilerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından insanların emeklilikleri ve sosyal güvenceleri planlanıyor. Bu kişilerin emeklilik zamanları, yaş aranmaksızın prim ve 10 yıl çalışma kotasının doldurularak erken emeklilik kazanması gibi hususlar SGK’ye bağlı olarak planlanıyor. Erken emeklilik için bir istisna da malulen emekli olanlarda geçerlidir. Bazı insanlar iş kazası ya da başka gerekçeli kazalar nihayetinde iş göremeyecek duruma gelebilir. Bu durumlar dahlinde insanlar vaktinden önce emekli olarak malulen emekli sayılırlar. Peki 2024 yılında malulen emekli maaşı ne kadar?
MALULEN EMEKLİLİK NEDİR?
Malulen emeklilik, insanların işe başladıktan sonra 5510 sayılı Kanun gereğince en az %60 düzeyinde iş göremez durumda olmasına karşın elde ettiği erken emekliliktir. Kamu çalışanları için %60 iş göremez durum olmasa dahi kazanma gücünün kaybedilmesi de bu sonucu doğurabilir. 5510 sayılı Kanun gereğince sağlık hizmet sunucularının verdiği maluliyet raporları tek başına yeterli değildir. Malulen emekli olabilmek için ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu’nun bu raporları incelemesi ya da maluliyet raporunu doğrudan vermesi gerekir.
Ayrıca malulen emeklilik ile engelli emekliliği arasında birtakım nüanslar vardır. Engelli emeklisi olmak için kişinin işe başlamadan önce ya da doğuştan engelinin olması gerekir fakat malulen emeklilikte işe başladıktan sonra yaşanabilecek kazaya karşın en az %60 düzeyinde iş göremez durum aranır.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Sigortalı çalışıldığı süreç içerisinde bir kaza neticesinde en az %60 düzeyinde iş göremez durumunun yarattığı malulen emeklilik için iki temel şart bulunur:
– Sigortalı olarak en az 10 yıl ve 1800 gün 1800 günlük primin yatırılmış olması gerekir.
– Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından alınan raporda en az %60 düzeyindeki iş göremezliğin tespit edilmiş olması gerekir.
– Malulen emeklilik için yaş şartı aranmasa da iş göremezlik seviyesine göre birtakım gereklilikler vardır. İş göremezlik oranı %40-49 arasında olan kişiler, 18 yıllık sigortalılık süresini ve 4100 günlük prim ödemesini; iş göremezlik oranı %50-59 arasında olan kişiler, 16 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış ve 3700 günlük prim ödemesini yapmış olması gerekir.
– 5754 sayılı Kanun’un 14. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca sürekli bakıma muhtaç kişinin malulen emekli olabilmesi için en az 5 yıl sigortalı ve 1800 gün prim ödemiş olması gerekir. Bu hususta değişiklikten önce 5 yıl sigortalı ve 900 gün prim ödemiş olma şartı bulunuyordu.
KADINLARDA MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Kadınların malulen emeklilik sürecinde şu şartlar bulunur:
– İş göremezlik oranının %60 olması gerekir.
– Sigortalı olma süresinin 10 yıl, ödenmiş primin 1800 gün olması gerekir.
MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?
Malulen emekli maaşını alabilmek için SGK’ye birtakım belgelerle başvurulması gerekir. Bunun için ilgili belgelerle sigortalının bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvuru yapılması lazımdır. Yazılı olarak yapılacak başvurunun şu belgelerle yapılması gerekir:
– Başvuru dilekçesi
– Sağlık kurulu raporu
– Sigortalılık durumunu kanıtlayan belgeler
– Gelir ve aylık belgesi
– İşten ayrılma bildirim belgesi
– İş kazası veya meslek hastalığı raporu, kaza tespit tutanağı gibi diğer belgeler
MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI NE KADAR?
Malulen emeklilik maaşı prim gün sayısı gibi muhtelif öncüllere göre değişiklik gösterir. Malulen emeklilik maaşı hesaplanırken hizmet akdi ile çalışan kişinin çalışma süresi 7200 günden az ise aylık bağlama oranı 7200’den, 7200-9000 gün arasında ise 9000’den hesaplanıyor. Ayrıca ilgili kişi başkasının bakımına muhtaç olduğunu da belgelediği durumda 10 puan artışla daha yüksek maaş bağlanmasına hak kazanıyor. Emekli maaşlarına yapılan son zamla birlikte en düşük malul emekli aylığı 10.000 TL oldu.
