Kurtuluş Savaşının cephelerinde görev alan fedakar, mili mücadelenin kadın kahramanları kimdir diyorsanız gelin hep birlikte öğrenelim.
HALİDE ONBAŞI (HALİDE EDİP ADIVAR) (1884-1964)
Halide Edip, 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş usta bir hatiptir. Kurtuluş Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal’in yanında görev yapmış, sivil olmasına rağmen rütbe alarak bir savaş kahramanı sayılmıştır. Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmıştır. 1920′de Anadolu’ya kaçarak Kurtuluş Savaşı’na katıldı.İstanbul Hükümeti tarafından Mustafa Kemal ile birlikte hakkında ölüm kararı verilen altı kişiden biriydi.
FATMA SEHER ERDEN (ERZURUMLU KARA FATMA)
Fatma Seher Erden (Erzurumlu Kara Fatma): 1888’de Erzurum’da doğdu. Subay Dervişlerden Ahmet Bey ile evlendiğinde Balkan Savaşı’na katıldı, askerlik hayatını eşi ile birlikte paylaştı. Kahraman kadın Kurtuluş Savaşı’ndan sonra “üstteğmen” rütbesi ile emekli oldu. Emekli maaşını Kızılay’a bağışladı.
ŞERİFE BACI
Şerife Bacı, Kurtuluş Savaşı’nda İnebolu’da bulunan cephaneleri Ankara’ya götürülmesinde çocuğu ve kağnısıyla yer alırken kış şartları nedeniyle Aralık 1921’de donarak şehit oldu. Bugün Kastamonu’da şahsına layık güzel bir anıtı var. Kastamonulular şehit Şerife Bacı’nın adını her yerde yaşatıyorlar.
HAFIZ SELMAN İZBELLİ
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kadınlar Kolu kurucularından ve Kastamonu’da ilk kadın meclisi üyesi, sıkı bir Atatürk hayranı ve kendi deyimiyle bir “Cumhuriyet kadını” idi. Kurtuluş Savaşı sırasında Kastamonu’ daki kadınları toplamış, asker için çorap, kazak, fanila ördürüp cepheye göndermişti
HALİME ÇAVUŞ
Kastamonulu Halime Çavuş, uzun yıllar Halim Çavuş zannedildi. Kurtuluş Savaşı’na giderken erkek kılığına girdi, erkek gibi traş oldu, saçını kazıttı ve kimseye kadın olduğunu söylemeden Türk askerinin arasına karıştı.Mühimmat taşımada birçok görev yaptı. Düşmanın açtığı ateş sonucu bir ayağı sakat kaldı.
TAYYAR RAHMİYE
Adanalı Rahmiye Hanım 9.Tümenin 1920 yılında Fransızlar ile yaptığı muharebeye müfrezesiyle katılmıştı. Başlıca görevi, keşif ve cephe gerisinde kundakçılık yapmaktı.
Fransızlara girilen bir çatışmada, ateş hattında kalan iki arkadaşını korumak için ileriye atıldığında şehit olmuştu.
ÇETİR EMİR AYŞE
Yunan askeri Aydın’a doğru geldiğinde, kocasından kalan tek hatıra elmas küpelerini bozdurup kendine bir tüfek almış ve Yörük Ali Efe’ye katılmıştı.Savaş sonrası Atatürk İstasyon Meydanı’nda Çete Emir Ayşe’nin de aralarında bulunduğu kahramanlara İstiklal Madalyası takmıştı.
GÖRDESLİ MAKBULE
15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan ordusunun İzmir’i işgaliyle Batı Anadolu’yu işgale başlaması sonucu 7 Kasım 1921’de kocası Halil Efe ile Türk çetelerine katıldı. Kocayayla baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için hızla öne atılınca başından vurularak şehit olmuştur.
BİNBAŞI AYŞE
Gazi Ayşe Altıntaş, Selanik doğumludur. Eşi Kafkas cephesinde Şehit düşünce milli mücadeleye katılma kararı almıştır.İstiklal Mücadelesi’ne başından sonuna kadar görev almıştır.Binbaşı Ayşe; ayağında çizmesi,başında kalpak ve subay kılığında gezdi.Askerden her zaman büyük saygı gördü.
NEZAHAT ONBAŞI( NEZAHAT AYSEL)
Nezahat Onbaşı babasıyla birlikte, Geyve Savaşı, Konya İsyanı, Birinci ve İkinci İnönü Savaşları ile Sakarya ve Gediz Muharebelerinde yer almış ve gösterdiği kahramanlıklarla 70. alayın simgesi olmuştu.
KLAVUZ HATİCE
Adana yöresinden çıkan bir başka kahraman.
Fransız birliklerine kılavuzluk yapmış, onları aldatarak Kuvayi Milliye’nin pususuna yöneltmiş ve ağır kayıplar almasına sebep olmuştur.
SATI ÇIRPAN
Cepheye sırtında silah taşıyan fedakar kadın. Tbmm’ye giren ilk 18 kadın milletvekilinden biridir.
ANTEPLİ YİRİK FATMA
Gaziantep’te Fransızlara karşı verilen savaşta (1 nisan 1920-8 şubat 1921) çete teşkilatına katılmak isteyen yirik Fatma gelmesini istemeyenlere karşı “benim kanım, sizinkinden daha mı şirindir?” cevabını vermiş ve çetecilerle birlikte yola çıkmıştı.
Bunlardan başka;
Çavuş Penbe,
Senem Ayşe Hatun,
Nafize Kadın,
Bitlis defterdarının hanımı,
Sultan Hanım,
Faika Hakkı,
Ali kızı Alime,
Hacı Osman Kızı Fatma,
Besim kızı Şükriye,
Musa kızı Fatma,
Veli Onbaşı kızı Ayşe,
Molla İbrahim kızı Fatma,
Molla Hasan kızı Fatma.
ve ismi bilinmeyen binlercesi…
ayrıca;
cepheye silah ve mühimmat taşıyan kadınlarımız;
ve demiryolu tamir eden kadınlarımız:
Ne demişti Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk?
” “Dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir milletinde, anadolu köylü kadınının üzerinde kadın mesaisi zikretmek imkânı yoktur ve dünyada hiçbir milletin kadını “ben anadolu kadınından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte anadolu kadını kadar gayret gösterdim” diyemez.
Erkeklerimizin teşkil ettiği ordunun hayat kaynaklarını kadınlarımız işletmiştir. memleketin mevcudiyet vasıtalarını hazırlayan kadınlarımız olmuş ve kadınlarımız olmaktadır. kimse inkâr edemez ki, bu harpte ve ondan önceki harplerde, milletin hayat kabiliyetini tutan hep kadınlarımızdır.
Çift süren, tarlayı eken, ormandan odunu, keresteyi getiren, mahsulâtı pazara götürerek paraya çeviren, aile ocaklarının dumanını tüttüren, bütün bunlarla beraber sırtıyla, kağnısıyla, kucağındaki yavrusuyla yağmur demeyip, kış demeyip, sıcak demeyip cephenin mühimmatını taşıyan, hep onlar, hep o ulvi, o fedakâr, o ilahi anadolu kadınları olmuştur.
Dolayısıyla hepimiz bu büyük ruhlu, büyük duygulu kadınlarımızı şükran ve minnetle ebediyen taziz ve takdis edelim.”
