Eray Çelebi yazdı…
Afrika’nın güneyindeki Türkiye karşıtı saldırılar, bu sefer Nijerya açıklarındaki korsanların hamlesi ile gündeme geldi.
Nijerya‘nın Lagos limanından Güney Afrika’nın Cape Town kentine gitmek üzere Cumartesi gecesi yola çıkan gemi korsanların hedefi oldu.
Ankara “yakından takip ettiğini” açıklasa da Türk vatandaşı 15 kişilik mürettebattan henüz haber alınamadı.
Son dönemde giderek artan sistematik saldırılardan yalnızca biri bu… Henüz bu ayın başında Türk vatandaşları, bir başka Afrika ülkesinde; Somali‘de düzenlenen bombalı intihar saldırısında hayatını kaybetmişti.
Son yıllarda defalarca Türk şirketleri ve Türk askeri varlığını hedef alan Eş Şebab bu saldırıyı da üstlendi.
TEZKERE MECLİS’TE
Hükümet her geçen gün Eş Şebab tehdidinin büyüdüğü ve korsan baskının tartışıldığı bir dönemde Türk Ordusu’nun 10 Şubat’tan itibaren görev süresinin bir yıl daha uzatılmasını içeren tezkereyi geçen yıl yaptığı gibi bir kez daha Meclis’e sundu.
Tezkere, Afrika’nın doğusunda ateş hattında kalan deniz sahalarını içeriyor. Aden Körfezi, Arap Denizi(Umman Denizi), Somali karasuları ve açıkları…
Türkiye’nin söz konusu bölgeye müdahalesi için ana üssü ise Somali. Bu anlamda tezkereye “Somali” tezkeresi demek yanlış olmaz.
ABD’NİN ASKERLERİNİ ÇEKME KARARI
Tezkere öncesinde ABD merkezli hareketlenme ise dikkat çekici. Uzun yıllardır Somali’de olan ABD, Eş Şebab’ın alan hakimiyetini artırdığı bir dönemde askerlerini çekme kararı aldı. Ülkenin kuzeybatı sınırında bulunan Cibuti’ye yerleşti.
Oldukça stratejik bir bölgede bulunan, Kızıldeniz’i Aden Körfezi’ne bağlayan, önemli altın ve petrol rezervlerine sahip Somali’de, ABD dışında 7 ülke asker bulunduruyor.
Ancak hepsi Birleşmiş Milletler anlaşması çerçevesinde bölgede.
Bir ülke dışında…
O da Türkiye…
‘KARDEŞLİK ANLAŞMASI’
Buna Somalililer “kardeşlik anlaşması” diyorlar.
15 yıldır Somali’de devletin tepesinde yer alan bir isimle konuştum. Söylediklerini aynen aktarıyorum:
“Etiyopya, Kenya, Uganda, Cibuti, Türkiye, ABD, Burundi’nin Somali’de üsleri var. Bu ülkelerin dışında İtalya, Fransa gibi ülkeler de Somalileri eğitiyor. Ancak bu ülkelerin hepsi Birleşmiş Milletler anlaşması çerçevesinde bizle ilişki kuruyorlar. Yalnızca Türkiye ile ikili anlaşmamız var. Biz buna kardeşlik anlaşması diyoruz. “
Somalililer ayrıca Türkiye dışında başka bir ülkeye güvenmediklerini söylüyor. Somalili kaynak bunu şöyle açıklıyor:
“21 sene savaşlar yaşadık. Tüm dünya izledi. Ama Türkiye 2011 sonunda müdahale etti, sonra diğer ülkeler Türkiye’yi takip etti. Kimse asker yollamak istemiyordu. Türkiye geldikten sonra asker sevkiyatları başladı. Psikolojik eşik, mühimmat ve motivasyon eksikliği Türklerin Somali’ye gelmesi ile birlikte aşıldı. Son dönemde Irak ve Suriye’de yapılan harekatlar da Türk Ordusu’na güvenimizi artmasının başka bir nedeni.”
Savaşların gölgesinde açlık ve yoksullukla boğuşan Somali, 2006’dan bu yana Eş Şebab saldırılarının hedefinde…
Terör örgütü, ülkenin kuzey ve doğusunda bulunan hükümetleri dışında (Somaliland ve Puntland) Somali’nin her bölgesine dağılmış durumda. Söz konusu bu iki eyalette aktif değiller. Çünkü eyalet yönetimleri güçlü. Militanlar, başkent Mogadişu’da, ülkenin güney ve merkez bölgelerinde ise kuvvetli.
‘EŞ ŞEBAB’IN KÖKÜ DIŞARIDA’: CIA VE ABD
Tecrübeli kaynağın aktardığına göre “Eş Şebab’ın kökü dışarıda…”
Adres de veriyor: CIA ve BAE istihbaratı…
SOMALİ’NİN TÜRKİYE’DEN BEKLENTİLERİ
ABD’nin askerleri çektiği, bölgedeki çekişmelerin arttığı bir dönemde Türkiye’den birçok talepleri var. Öncelikli 3 maddeyi ise şöyle sıralıyor kaynağım:
“1) İlk yapılması gereken, toplumun bütün alanlarına ulaşan güçlü bir medyanın inşa edilmesi. Eş Şebab’ın nasıl bir örgüt olduğuyla ilgili farkındalık çalışması yapılması lazım. Bu konuda Türkiye tecrübelerini bize aktarabilir.
2) Türk askeri eğitim konusunda bize çok büyük yardımlar sağlıyor. Ancak bizim Türk Ordusu’nun Ortadoğu’daki harekatlarda yaptığı gibi, doğrudan Eş Şebab’la savaşacak askerlere ihtiyacımız var. Eş Şebab’ın hücre tipi örgütlenmesi nedeniyle Türkiye’nin meskun mahal konusundaki tecrübelerini doğrudan sahada göstermesi bizim için çok önemli. Birlikte savaşmak gerekiyor. Bunu Türkiye’nin dışında hiçbir ülkenin yapabileceğini düşünmüyoruz.
3) Teröristler telefon kullanıyor. Bu telefonları kontrol edecek bir telekomünikasyon hizmetine ihtiyacımız var. İnternet ve telefon konusunda kontrol sağlamamız bile onlara korku verir. “
Ana talepler bu şekilde…
Türkiye’nin teröristlerle cephede sıcak temas hattına girmesi farklı sorunları beraberinde getirebilir. Bu noktada farklı bir çözüm bulunabilir.
Ancak…
Unutmayalım.
Türkiye’nin Afrika’ya açılım sürecinde Somali sembol ülke…
Son 1 yılda terör saldırılarının ve korsanların hedefi yalnızca Somali değil, aynı zamanda Türkiye…
Yani Somali’ye yardım, Türkiye’nin de bölgesel çıkarları açısından çok hassas…
Öte yandan…
SOMALİ’DE SEÇİM TEDİRGİNLİĞİ
Somali seçimlere gidiyor.
Hükümetin seçimi erteleyebileceği, böylece muhalefetin boykotuyla karşılaşabileceği konuşuluyor. Bunun da ülkeyi kaçınılmaz bir krize, yeni bir kaosa sürükleyeceği söyleniyor.
Bu noktada üst düzey kaynak, önemli bir uyarı daha yapıyor:
“Yakın zamanda yapılacak seçimler öncesi bazı ülkeler seçim denkleminin içerisinde…
Eş Şebab’a karşı mücadele edecek ve Türkiye dostluğunu savunan birisinin başa gelmesi çok önemli.”
Başta Somali olmak üzere Afrika’nın güneyi, Ankara’nın önündeki kriz alanı olarak gündemimize daha çok gelecek gibi görünüyor!
Türkiye uzun yıllar farklı türde terör örgütleriyle başarılı mücadele verdi ve bu konuda yeterli know-how edindi. Meskun mahal, kır gerillası, paralel devlet vs..Bu tecrübeleri diğer ülkelere “iyi bir fiyata” transfer edebiliriz. Hatta hasım ülkelerde bu tarz örgütler kuracak kapasite edinmişizdir.
Kesin bir öneri; iha ve siha o haşerelerin kökünü kazır. masum (melek) oldukları için sürekli kabile kalmaları makbuldür.