AKP iktidarının yargıdaki tartışma sonrası AYM Kanunu’nun 50. maddesinde yasayla değişiklik yapacağı iddia edildi. İddialara göre AKP’de konunun, yasa ve Anayasa’da yapılacak değişiklikleri içeren iki boyutu olduğu değerlendiriliyor. Anayasa değişikliğine muhalefetin destek vermeyeceği, uzlaşmanın mümkün olmayacağı kabul ediliyor.
Gazete Pencere’den Nuray Babacan’ın aktardığı kulis bilgilere göre, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin başlattığı, Cumhurbaşkanlığı sarayındaki danışmanların destek verdiği AYM’nin yetki tartışması, partinin hukukçu milletvekillerinin büyük bölümünün desteğini almasa da devam edecek. Yargıtay’ın çıkışı ile siyasilerin yaptığı açıklamaların, değişiklikleri gündeme getirmek için bir manevra olduğunu öne sürenler de var.
AKP’de konunun, yasa ve Anayasa’da yapılacak değişiklikleri içeren iki boyutu olduğu değerlendiriliyor. Anayasa değişikliğine muhalefetin destek vermeyeceği, uzlaşmanın mümkün olmayacağı kabul ediliyor. AKP, AYM’nin Anayasa’dan aldığı yetkileri, yasa yoluyla daraltmayı planlıyor. Tartışılan düzenlemelerin ana başlıkları şöyle:
YASAYLA OPERASYON
AKP, AYM’nin bireysel başvuruya ilişkin hükümleri içeren yasa maddelerine sınırlama getirmeyi planlanıyor. Bireysel başvuru kararlarında AYM’nin temyiz mahkemesi olamayacağına ilişkin yeni hükümler hazırlanması, çerçevenin daraltılması tartışılıyor.
AYM’nin yerindelik denetimi yapmasının önüne geçilmesi planlanıyor. AYM’nin sadece hak ihlali kararı verileceği ve buna bağlı olarak sonucun AİHM olduğu gibi tazminat sınırlı kalması gerektiği üzerinde duruluyor. AYM’nin Yargıtay kararlarını ortadan kaldıran, mahkemelere talimat veren bir karar çıkartamayacağına ilişkin düzenlemeler yapılması planlanıyor.
Ayrıca, AYM’nin kendi çalışma usullerini kendi çıkardığı bir yönetmelikle belirlediği belirtilerek, bunun değiştirmesi gerektiği iddia ediliyor. AYM’nin çalışma usullerinin yönetmelik değil kanun ile belirlenmesi düşünülüyor.
GEREKÇE OLUŞTURUYORLAR
Parti kurmayları, 2012 yılından itibaren getirilen bireysel başvuru hakkının, 6216 sayılı Anayasaya Mahkemesi Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Kanunun 50’nci maddesinin bazı hükümleri yürürlükte olduğu müddetçe benzer sorunlar yaratmaya devam edeceğini öne sürüyorlar.
Değişikliğe destek veren AKP’liler, “‘Hak ihlali mahkeme kararından kaynaklanmışsa dosya yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemeye gönderilir’ hükmü olduğu müddetçe, Yargıtay ve Danıştay’ın temyiz incelemesi üzerine verdiği kesin kararları, AYM’nin adeta bir süper temyiz mahkemesi gibi incelemesi sonucunu doğuruyor. Bir düzenleme yapılmazsa tartışma ve huzursuzluk devam edecek. Dolayısıyla bu maddenin yeniden düzenlenmesi gerekir.
Ayrıca, yasama organı, kendisinin ve diğer organların da sınırlarını çizen erkler ayrılığında en üst organdır. Yasamanın verdiği bir kararın AYM’nin müzakereye katılan üyelerinin eşitliği halinde başkanın oyu ile iptali gibi demokratik temsili ipotek altına alan bir karar alma usulü kabul edilemez” iddiasını savunuyor.
ERDOĞAN NE DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AYM-Yargıtay arasındaki yetki krizinde yaptığı ilk açıklamada Yargıtay’a hak vermiş, AKP içinden AYM’yi destekleyenleri eleştirmişti. Erdoğan, ikinci açıklamasında hakem rolünde olduklarını belirtirken, “Gerekirse anayasa ve yasa değişiklikleri dahil tüm yöntemler kullanarak, tekrar böyle bir tartışmanın ortaya çıkmaması için gerekenleri yapacağız” şeklinde konuşmuştu.
ADALET BAKANI ‘YENİ ANAYASA’ VURGUSU YAPMIŞTI
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin, Anayasa Mahkemesi’nin Can Atalay kararına uymamasıyla ilgili, yüksek mahkemeler arasında astlık üstlük ilişkisinin olmadığını söylemişti. Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’nın (ATGV) Yargı Teşkilatı toplantısında konuşan Tunç, “Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay yüksek mahkememiz arasında çıkan, aslında uzun süredir devam eden sorunun kaynağı Anayasa. İleride daha fazla sorunlara neden olmadan, yeni anayasa çalışmalarımıza hız vermemiz gerekiyor” demişti. Tunç, sorunu hukuk içinde çözmenin mümkün olduğunu belirtmişti.
