Alışverişte yeni dönem… İşte depozito ücretleri

Yılda 20 milyar içecek ambalajı atığının ortaya çıktığı Türkiye’de, bugün itibarıyla yeni bir dönem başladı. Doğayı korumak ve çevre kirliliğini azaltmak için uygulanan ‘ücretli poşet’ uygulamasının ardından kâğıt, plastik ve metal kullanılarak yapılan ambalajlar için Depozito Sistemi devreye girdi.

Depozito Sistemi kapsamında alışverişte aldığı ürünün fiyatına ek olarak bir depozito bedeli ödeyecek olan vatandaşlar, kullandıkları veya tükettikleri ürünün ambalajını iade ettiklerinde depozito bedelini geri alacak.

Yeni uygulamaya göre ürünlerini depozitolu ambalajlar ile piyasaya sürenler, belirlenen çerçevede bir depozito sistemi kuracak. Ayrıca, depozito uygulama planı belirleyerek ve bunu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının onayına sunacak. Uygulamanın başlamasıyla birlikte ürünü piyasaya sürenler, tahsil edilen ve geri ödemesi planlanan bedellere ilişkin mali kayıtları tutacak. Bu kayıtlar çerçevesinde depozito bedeli tahsil edenler borçlu sayılırken, vatandaşlar da alacaklı kabul edilecek.

Bu arada, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da Türkiye Çevre Ajansı eliyle ürünlerin satışından, geri dönüşümüne kadar süregelen tüm aşamaları takip edecek.

ÇEVREYİ KORUYACAK

Sabah’ın aktardığına göre, devreye giren depozito uygulamasıyla yıllık 1 milyon ton ilave atığın çevreye dağılmasının önüne geçilmesi bekleniyor. Bu yolla çevre korunurken, karbon emisyonunun 260 bin tondan fazla azaltılması öngörülüyor. Atıkların çöp olmadan endüstrinin hammadde tedarikine destek sağlaması ve dönüşümde yeni istihdam öngörülürken, tüm aşamalarıyla ekonomiye yılda 4 milyar lira katkı sağlanması planlanıyor. Şu ana kadar sadece Sıfır Atık uygulaması ile 24.2 milyon ton atık ekonomiye kazandırılırken, 3 milyon ton sera gazı salımı engellendi ve 265 milyon ağaç kesilmekten kurtarıldı.

DEPOZİTO TUTARLARI BELLİ OLDU (Kuruş)

PLASTİK AMBALAJ:

İçecek ambalajları (0,33 litreye kadar): 1.48

İçecek ambalajları (0,3301-0,75 litre arası): 2.8

İçecek ambalajları (0,7501-1,5 litre arası): 4.3

İçecek ambalajları (0,501 litre üzeri): 5.8 METAL AMBALAJ:

İçecek ambalajları: 4.3

KOMPOZİT AMBALAJ:

Kağıt-karton ağırlıklı kompozit içecek ambalajı (0,25 litreye kadar): 1.48

Kağıt-karton ağırlıklı kompozit içecek ambalajı (0,2501-0,5 litre arası): 2.8

Kağıt-karton ağırlıklı kompozit içecek ambalajı (0,501 litre üzeri): 5.8

CAM AMBALAJ

İçecek ambalajları (0,25 litreye kadar): 1.48

İçecek ambalajları (0,2501-0,5 litre arası): 2.8

İçecek ambalajları (0,501-1 litre arası): 4.3

İçecek ambalajları (1,01- 5 litre arası): 7

İçecek ambalajları (5,01 litre üzeri): 14.8

BAKANLIKTAN AÇIKLAMA

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, basına yansıyan haberlerde bugün itibarıyla kağıt, plastik ve metal kullanılarak yapılan ambalajlar için depozito sisteminin devreye girdiğinden bahsedildiği ve uygulanacak depozito ücretlerine ilişkin yanlış bilgiler aktarıldığı uyarısında bulunuldu. Ürünlerin satın alımı aşamasına depozito ücreti tahsili ve boş ambalajların geri getirilmesine istinaden depozito ücretlerinin iadesi sürecinin henüz başlamadığı bildirildi. Söz konusu haberlerin 31 Aralık 2021 tarih ve 31706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Alınacak Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarına İlişkin Tebliğ’den esinlenilerek hazırlandığının değerlendirildiği belirtilerek, şöyle denildi:

“Geri Kazanım Katılım Payı uygulaması, 2020 yılından bu yana uygulanmakta olup Çevre Kanununun Ek Madde 11’de yer alan ‘Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya süren ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir’ hükmü gereğince uygulama kapsamında lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, ilaç, elektrikli ve elektronik eşya ile içecek ambalajı dahil tüm ambalajların piyasaya sürenleri veya ithalatçılarından tahsil edilmektedir. Diğer yandan ulusal ölçekli ve zorunlu olarak uygulanacak olan depozito yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesine yönelik altyapı hazırlıkları Türkiye Çevre Ajansı tarafından yürütülmektedir. Türkiye Çevre Ajansı tarafından hazırlıkları sürdürülen ve 2022 yılında hayata geçirilecek olan uygulamanın ilk aşamasında, yani 2022 yılı Ocak ayından itibaren bu sisteme dahil edilecek ambalajlara yönelik standartların belirlenmesi ve bu standartlara uygun ambalajların kayıt altına alınması işlemleri başlayacaktır. Nitekim, Türkiye Çevre Ajansı tarafından tuca.gov.tr web adresinden yayımlanan duyuru ile Depozito Bilgi Sisteminde firma kayıtlarının başladığı ilan edilerek bu süreç işletilmiştir.”

DEPOZİTO ÜCRETİ DEĞİL GERİ KAZANIM KATILIM PAYI 

Depozito yönetim sistemi dahilinde uygulanacak depozito ücretlerinin ayrıca ilan edileceğinin belirtilerek, basına yansıyan ve ‘depozito ücreti’ olarak lanse edilen ücretlerin depozito ücreti olmadığı, 2022 yılında anılan ürün gruplarını piyasaya sürenlerden-ithalatçılardan tahsil edilecek ‘geri kazanım katılım payı tutarları’ olduğu vurgulandı. Vatandaşın sisteme doğrudan katılımlarına yönelik ambalajlı ürünleri depozitolu olarak almaları, boş ambalajları iade noktalarına vermeleri ile ilgili süreçlerin de Türkiye Çevre Ajansı tarafından hazırlanacak düzenlemelerle ilgili taraflara ayrıca duyurulacağının altı çizildi.

İADE SÜRECİ HENÜZ BAŞLAMADI

Sistemde yer alacak ambalajların yeni standartlara uygun olarak üretimi ve kullanımı ile depozito iade noktalarını oluşturmaya ve vatandaşları depozito sistemiyle tanıştırmaya yönelik faaliyetlerin 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla başladığı hatırlatılarak, ürünlerin satın alımı aşamasına depozito ücreti tahsili ve boş ambalajların geri getirilmesine istinaden depozito ücretlerinin iadesi sürecinin henüz başlamadığı kaydedildi.