Julyen ve Gregoryen takvimlerine, uyumsuzlukları en aza indirmek için eklenen 1 güne artık gün denir. 29 Şubat’ta doğan kişilerin doğum günlerini 4 yılda bir kutlamasına neden olan artık gün, herkesin bildiği gibi 4 yıllık zamanlarda sürekli tekrarlanır mı yoksa istisnalar barındırır mı? Tüm ayrıntılarıyla artık gün nedir? Artık gün neden şubat ayına eklenir?
ARTIK GÜN NEDİR?
Küçük ya da gücük ay anlamında gelen şubat, Gregoryen takvimine ve güncel takvime göre yılın 2. ayıdır. Şubat 3 yıl boyunca 28 çekip artık yıllarda 29 çeker. Artık yıl diye ifade edilen yıllar ise 4 ile kalansız bölünenleri kapsar. 4 ile bölünen yıllarda 400 ile bölünemeyen yüzyıl başları istisnadır. Artık günün eklenmesiyle 29 Şubat olan yılların tek istisnası 1712 yılına aittir ve bu yılda şubat 30 çekmiştir.
29 Şubat, güney yarımkürede meteorolojik yazın ve kuzey yarımkürede meteorolojik kışın son günüdür. 1800 yılı ile 2400 yılı arasında artık günleri barındıran yıllar herkesçe bilindiği gibi aşağıdaki tabloda sunulmuştur:
1804 | 1904 | 2004 | 2104 | 2204 | 2304 |
1808 | 1908 | 2008 | 2108 | 2208 | 2308 |
1812 | 1912 | 2012 | 2112 | 2212 | 2312 |
1816 | 1916 | 2016 | 2116 | 2216 | 2316 |
1820 | 1920 | 2020 | 2120 | 2220 | 2320 |
1824 | 1924 | 2024 | 2124 | 2224 | 2324 |
1828 | 1928 | 2028 | 2128 | 2228 | 2328 |
1832 | 1932 | 2032 | 2132 | 2232 | 2332 |
1836 | 1936 | 2036 | 2136 | 2236 | 2336 |
1840 | 1940 | 2040 | 2140 | 2240 | 2340 |
1844 | 1944 | 2044 | 2144 | 2244 | 2344 |
1848 | 1948 | 2048 | 2148 | 2248 | 2348 |
1852 | 1952 | 2052 | 2152 | 2252 | 2352 |
1856 | 1956 | 2056 | 2156 | 2256 | 2356 |
1860 | 1960 | 2060 | 2160 | 2260 | 2360 |
1864 | 1964 | 2064 | 2164 | 2264 | 2364 |
1868 | 1968 | 2068 | 2168 | 2268 | 2368 |
1872 | 1972 | 2072 | 2172 | 2272 | 2372 |
1876 | 1976 | 2076 | 2176 | 2276 | 2376 |
1880 | 1980 | 2080 | 2180 | 2280 | 2380 |
1884 | 1984 | 2084 | 2184 | 2284 | 2384 |
1888 | 1988 | 2088 | 2188 | 2288 | 2388 |
1892 | 1992 | 2092 | 2192 | 2292 | 2392 |
1896 | 1996 | 2096 | 2196 | 2296 | 2396 |
2000 | 2400 |
1 yıl, halk arasında 365 gün, 365,25 gün ya da 365 gün 6 saat olarak ifade edilse de aslında 1 yılın süresi daha da karmaşıktır. 1 yılın karşılığı tam olarak 365,2421896698 gündür ve insanlar bu karmaşayı ortadan kaldırmak için bir gün ekleyip çıkararak modern takvimde çözüm yolu buldu. Peki, bu çözüm doğru mu?
29 ŞUBAT VE ARTIK GÜN KAVRAMI
Şubat ayının artık günün eklenmeden 28 çekmesinin kökleri Roma’ya kadar gidiyor. 1 yılın süresi 365 gün 6 saat olarak halk nezdinde bilinir ve 4 yılda bir olmak üzere 1 artık gün ortaya çıkmış olur. Bu 1 artık gün de 29 Şubat olarak kendini gösterir. Peki 1 yıl gerçekten 365,25 gün ya da 365 gün 6 saat midir?
100’E BÖLÜNEN YILLARDA 29 ŞUBAT YOKTUR
Yukarıda da belirtildiği üzere 1 yıl 365 gün 6 saat değildir. 1 yıl tam olarak 365,2421896698 gündür. Yapacağımız hesapta da kaymalar meydana gelecek olsa da yuvarlak bir hesaplamayla 1 yıl 365,2422 gündür. Bu hesaba göre sanılan 365,25 günden 11 dakika daha kısadır aslında 1 yıl. Bu süre başta kısa gibi görünse de yıllar geçtikçe kayda değer bir vakit oluşturuyor. 4 yıl için bir hesap yapılırsa eğer 4 yılın sonunda toplam gün sayısı 1461 gün yerine 1460,9688 gündür. Dolayısıyla 4 yılın sonunda 0,0312 günlük fark vardır ki bu da yaklaşık olarak 45 dakika eder. 1 günlük artık gün farkını bulabilmek için ise 128 yılın geçmesi gerekir. 128 yıllık periyotlarda 1 günlük artık gün ortaya çıkar. 128 yılın takibi yerine her 100 yılda bir artık gün takvimden çıkarmak daha doğru ve çözümcül oldu.
ARTIK YIL HER DÖRT YILDA BİR DEĞİL
Bundan sonra her dört yılda bir artık yıl meydana gelmeyecek. Artık yıllar 400’e bölünen yıllarda, yani 1600, 2000, 2400 gibi yıllarda oluşacak.