Aroması ve kokusuyla çok beğenilen, Bodrum mandalinası olarak da bilinen yerli mandalina, Antalya’da 10 yılı aşkın ıslah çalışmalarıyla çekirdeksiz olarak üretildi. Çekirdek sayısı bazı meyvelerde sıfır, bazılarında 1’e indirilen yeni mandalinaya, ‘Ertuğrul Bey’ adı verildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı, Antalya’da 1934 yılında kurulan ve başta portakal, limon, mandalina, greyfurt gibi narenciye ürünlerinin Akdeniz sahil şeridine adaptasyonu üzerine çalışmalar yapılan Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Merkezi’nde (BATEM), yeni bir çekirdeksiz mandalina türü ıslah edildi.
BATEM uzmanları, Bodrum mandalinası olarak bilinen yerli ve çok çekirdekli mandalinayı, 10 yılı aşan ıslah çalışmaları sonunda en fazla bir çekirdek veya çekirdeksiz üretmeyi başardı.
YILLIK 700 TON NARENCİYE ÜRETİMİ
Portakal, limon, mandalina gibi turunçgilleri ilk kez Türkiye’ye getirip adaptasyonunu sağlayan, birçok çeşidi de tescil ettiren kurum olduklarını belirten BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, “Yıllık 700 tona yakın narenciye üretimi, 25-30 bin civarında fidan üretimimiz mevcut. Narenciye bizim gen kaynağımız değil ama yurt dışından getirilerek Antalya ve Akdeniz sahil şeridinde adaptasyonu ve ülkeye katkı sağlanmış.
Son yıllarda iklim değişikliğinden dolayı tropik, subtropik meyveler üzerinde de çalışıyoruz ama asli işimiz olan narenciyeyi asla bırakmıyoruz. Ülkemize yeni çeşitler geliştirmeye devam ediyoruz” diye konuştu.
EN BÜYÜK HANDİKAP ÇOK ÇEKİRDEKLİ OLMASI
İnce kabuklu, kolay soyulabilen, güzel tat ve kokuya sahip ‘Bodrum mandalinası’ olarak bilinen yerli mandalinanın en büyük handikabının çok çekirdekli olması olduğunu, bundan dolayı pazardaki değerinin düştüğünü anlatan Ünlü, “Uzun yıllardır yaptığımız ıslah çalışmaları sonucunda, bir mandalinada 18-20 adet olan çekirdeği bazı meyvelerde sıfır, bazı meyvelerde 1 çekirdeğe düşürdük. Meyve başına ortalama 0,80-1,00 adet çekirdek sayısına düşürdük. 27 Şubat tarihinde Bakanlık Tescil Komisyonundan bunun tescilini aldık” dedi.
ISLAH ÇALIŞMALARI 10 YILI AŞTI
Bodrum adıyla ünlenen bu mandalinanın aslında Antalya ve Akdeniz kıyılarında yerli mandalina olarak bilindiğini belirten Ünlü, “Bodrum tarafında tat, koku, aroması bakımından çok tutulduğu için piyasada Bodrum mandalinası olarak adlandırılıyor.
Islah çalışmalarımız 10 yılı aşkın sürdü. Ciddi bir çalışma sürecinde çekirdeksiz mandalina elde ettik ve bundan sonra fidan üretimine başlanacak. Talep eden üreticilerimize fidanları bu yıl sonbahardan itibaren dağıtarak üretimini yaygınlaştırmayı düşünüyoruz. Meyve hasadı ise aralık-ocak aylarında yapılabiliyor” diye konuştu.
İSMİ ‘ERTUĞRUL BEY’
Çekirdeksiz Bodrum mandalinasına ‘Ertuğrul Bey’ adını verdiklerini söyleyen Abdullah Ünlü, “Bodrum mandalinası Türklere özgü, Türk mandalinası olarak da biliniyor. Ertuğrul ismi ise Osmanlı’nın kuruluşundan beri gelen, bizim için manidar bir isim.
Ayrıca BATEM’de ıslah çalışmalarımızı yapan ekibimizin başındaki isim de Dr. Ertuğrul Turgutoğlu. İkisini bağdaştırarak ismini ‘Ertuğrul Bey’ koymayı uygun gördük. Talep olduğu sürece üreticilerimiz için fidan üretimini çok hızlı yapabiliriz, ülkemize ve Türk çiftçisine hayırlı, uğurlu olmasını diliyorum” dedi.
