Çin aşısı uygulanan Bilim Kurulu Üyeleri sosyal medyadaki ‘enjektör’ tartışmalarına yanıt verdi

Prof. Dr. Necmi İlhan ve Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, CNN TÜRK canlı yayınında önemli açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Kayıpmaz, Çin’den gelen koronavirüs aşısı ve aşı sırasında uygulanan enjektörlerle ilgili sosyal medyadaki paylaşımlara dikkat çekti. Kayıpmaz, “Sosyal medyada akşam bir tartışma vardı. Daha önce işte bu deneme aşamasında uygulanan enjektörlerin aşı uçlarının kısa olduğu, dün bize uygulanan aşı uçlarının uzun olduğu; efendim işte bizim bir inaktif aşıyı değil de mRNA aşısı olduğumuza yönelik bir karalama haberi vardı. Aslında alakası yok. Bir tanesi hazır enjektörler halinde gelen formdu, onlar daha küçük iğneliydi.” diye konuştu.

Koronavirüsle mücadelede dün akşamdan bu yana önemli gelişmeler yaşandı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Coronavac aşısı için “Acil Kullanım onayı” vermesinin ardından dün akşam ilk olarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Bilim Kurulu üyeleri aşı yaptırdı. Bu sabah ise Türkiye genelinde kitlesel aşılamaya başladı.

CNN Türk’te Uğur Önver’in sunduğu Mercek Altında programının konukları dün akşam Çin aşısı yaptıran Prof. Dr. Necmi İlhan ve Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz’dı. İlhan ve Kayıpmaz, aşıyla ilgili gelen tüm sorulara yanıt verdi. Hürriyet’in derlediği açıklamaların tamamı ise şu şekilde:

PROF. DR. NECMİ İLHAN’IN AÇIKLAMALARI: 

“Önümüzdeki hafta içinde 30 milyon doz da gelecek. Planlamamız dahilinde gidilecek. 28 günü gelenlere tekrar yapılacak. İnşallah Ramazan Bayramı’na daha ramazan bayramına yüzde 50-60, büyük kısmına ulaşacağımız düşüncesindeyim.

Göçmenler üzerinde de bir planlama yapılıyor. Göçmenlerde 60 yaş üstü sayısı çok az. göçmen sağlık merkezlerinde yapılacak.

(Aşı oldum bana bulaşmayacak mı?) Bu anlama gelmiyor. Akıllarda çok soru var. Biz Türkiye olarak yüzde 91 olarak koruyor açıklamasını yaptık. Brezilya ise sonuçları 3 gruba bölerek açıkladı. Ağır geçirmeye yüzde 100 etkili dedi. Aşı olsak da hastalanabiliriz. Maske-mesafeye devam etmeliyiz. Aşı ağır ve orta düzeyde hastalık geçirmemize engel olacak.

(Yerli aşı) En erken Mayıs ayında olabileceğiz. Türk sağlık çalışanları çok yetkin. Benim önerim sıranız geldiğinde aşı olmanız yönünde. Beklemeye tahammülümüz yok. Bende aşı oldum. Ben de hiçbir şey olmadı. Hiçbir şikayetim yok. Aynı şekilde devam ediyoruz. 

(İlk aşıdan sonra kaç gün içinde güvende hissedebiliriz) Aşı oldum diye önlemleri bırakmadım. Ruhsal olarak sorulduğunda, aşı olduktan sonra 3-4 haftadan sonra antikor belirli düzeye geliyor diyebiliriz. Mutasyonu engeller mi, evet. 

(Hastane çalışanları için ne zaman aşılama yapılacak?) Sağlık kuruluşu içindeki herkes sağlık çalışanı bizim için. 1 milyon 60 bin sağlık çalışanından 100 bini doktor. 

(Emziren anneler aşı olacak mı?) Emziren annelerin biraz daha beklemesi gerekiyor. Aile hekimine danışması tavsiyemiz.

DOÇ. DR. KAYIPMAZ’IN AÇIKLAMALARI:

(Ne kadar aşı yapılacak günlük) Günlük 1.5 milyon kapasitemiz var. Randevulu sistem olduğu için ortalama 5-6 günde tüm sağlık çalışanları başlanacaktır. 

(Alerjik rinit hastalarının aşı olması gerekir mi? Yan etkisi var mı?) En sık karşılaşan etkiler baş ağrısı, halsizlik gibi. Dün Necmi ağabey ile aşı olduk. İlk başta aşı uygulama bölgesinde ağrı oldu. Nadir de olsa bu yan etkiler olabilir. 48 saatte bunlar geçebiliyor. Alerjik rinit bende de var. Ben aşı oldum. Herhangi bir riskle karşılaşmadım. Her türlü alerjik reaksiyona karşı hazırlıklar yapılmış durumda. Rehberler yapıldı. Alerjik durumda karşılaşıldığında aşı uygulama bölgesinde rehberler bulunuyor.

(Aşı olanlara antikor testi yapılacak mı?) Rutin bir antikor ya da alerji testi yapılmayacak. Hastalığı geçiren arkadaşlarımız oldu. Antikor seviyesi istenen düzeye oluşmadı. Antikor oluşması bir sorun oluşturmuyor. Aşı öncesinde antikor ya da alerji testi uygulanması olmuyor.

(Aşı sıramın geldiğini nereden öğrenebileceğim?) E-Nabız’da randevu al bölümünde tıklandığında KOVİD-19 aşısı için randevu al bölümü var. Sıra kendisine gelmemişse 10 gün sonra tekrar deneyiniz gibi bir uyarı çıkacak. Kişinin sırası gelmiş ise, bir randevu tarihi ve saati atanması mümkün olacak. Aşı vasıtasıyla toplumsal bağışıklığı belirli bir seviyeye çıkaralım.

(Enjektörler atılıyor mu?) Sosyal medyada akşam bir tartışma vardı. Daha önce işte bu deneme aşamasında uygulanan enjektörlerin aşı uçlarının kısa olduğu, dün bize uygulanan aşı uçlarının uzun olduğu; efendim işte bizim bir inaktif aşıyı değil de mRNA aşısı olduğumuza yönelik bir karalama haberi vardı.
Aslında alakası yok. Bir tanesi hazır enjektörler halinde gelen formdu, onlar daha küçük iğneliydi.

Bize uygulanan ise flakonların içinden çekildiği için uygun boyuttaki enjektörler kullanılıyordu. Tamamen aradaki fark bundan ileri geliyor.

Artı bizim şu anda sadece aşı anlamında değil yaptığımız tüm enjeksiyonlarda, kullandığımız her türlü enjektör, şırınga dediğimiz eski ismiyle; tıbbi araç gereç, tek kullanımlık. Kullanıldıktan sonra özel kutularda muhafaza ederek atıyoruz.

(İkinci dozun gelmesinde sıkıntı olur mu?) İlgili ülke ve firma ile alakalı. Brezilya’da da acil kullanım için onay çıkacak. Çin’den çıkışlar artacaktır. Böyle bir risk var mı? Var. 47 milyon aşının Şubat’a kadar ülkemize gelmesiydi. Bir sıkıntı yaşanacağını açıkçası düşünmüyorum.

AFŞİN EMRE KAYIPMAZ NTV’DE İSE ŞU AÇIKLAMALARI YAPTI:

Aşının uygulama bölgesinde ilk uygulama sırasında biraz ağrı oldu. Üzerinden geçen zamanda herhangi bir yan etki görmedim.
Günde 1.5 milyondan fazla insanı aşılama kapasitesine shaibiz ancak bulaşıcı bir hastalık var. Yoğunluk oluşmaması için randevulu sistem var. Sağlık çalışanlarının ilgisinin çok yoğun olduğunu görüyoruz. Bir hafta en geç 10 gün içinde tamamlanması düşünülüyor. İki doz arasındaki süre 28 gün olarak kararlaştırıldı.

ÇİN AŞISININ ETKİNLİĞİ

Önemli olan bizim için bizim ülkedeki veriler. Aşı olan kişiler hastalığı ağır seyretmesinden önemli ölçüde korunacak.

AŞININ YAYGINLIĞININ ARTMASI

Ocak Şubat Mart ayında en fazla aşıyı en fazla insana ulaştırmamız lazım. 3 ay içinde ne kadar çok insanı aşılarsak o kadar çok normale dönüşte yol alırız. Virüsle karşılaştığımızda bu aşılar sayesinde bu hastalığı daha hafif atlatacağız.

KISITLAMALAR HAFİFLEYECEK Mİ?

Havalar soğumaya başladı. Kapalı ortamlarda insanlar daha fazla vakit geçiriyor. Kısıtlamaların kısa vadede geriye dönmesi mümkün gözükmüyor. Kademeli olarak da azaltılabilir. Öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz okullarına kavuşmayı ümit ediyorlar. Hiçbir şey yüz yüze eğitim gibi olmuyor. Esnaf sadece paket servisle al götür yapıyorlar. Onların da günlük hayata dönmesi için aşılama önemli. Ama normale dönmek için önümüzü görmemiz lazım.

AŞI OLDUKTAN SONRA KORONAVİRÜS OLMA İHTİMALİ VAR MI?

Aşı olduktan sonra virüs bulaşmaz gibi bir algı olmamalı. Bizim toplumda bağışıklık oranı 50-60’lara çıkıncaya kadar maske mesafeye dikkat etmemiz lazım. Antikorların oluşması için belli bir zaman alacak. Tedbirsiz davranırsam hastalanabilirim. İlk aşının vurulmasından 6 hafta sonra bağışıklık sistemi yanıtının oluşması hedefleniyor.

NORMALLEŞMEYİ NE ZAMAN GÖREBİLİRİZ? AŞI ŞARTI OLACAK MI?

Haziran Temmuz aylarında bu aşı vasıtasıyla şu andaki konumdan daha iyi durumda oluruz. Önümüzdeki sonbahar kış aylarında yeni bir tehlike olur mu onu şimdiden kestirmek zor. İlerleyen dönemlerde böyle kuralların olabileceği mesela aşı olmayan kişilerin uçağa binemeyebileceği konuşuluyor. AB’de de uluslararası havacılık örgütlerinde de konuşuluyor. Bizim ülkemizde şu an için zorunluluk yok.