Sefa Yürükel yazdı…
9 Mayıs 2025’te Moskova’da düzenlenen Zafer Günü törenleri, sadece II. Dünya Savaşı’nın 80. yıl dönümünü anmakla kalmadı, aynı zamanda günümüzün jeopolitik dinamiklerini de gözler önüne serdi. Kızıl Meydan’da gerçekleştirilen bu gösterişli askeri geçit töreni, Rusya’nın ulusal birliğini vurgularken, uluslararası arenada yeni ittifakların ve saflaşmaların da sinyallerini verdi.
Moskovada kutlanan 2025 Zafer Günü’nün uluslararası katılımını ve bu katılımın küresel güç dengeleri üzerindeki etkilerini anlamak için önümüzdeki günler deki gelişmeleri iyi izlemek ve değerlendirmek gerekmektedir.
MOSKOVA’DA ZAFER GÜNÜ: ASKERİ GÜCÜN VE TARİHİ ANILARIN BULUŞMASI
2025 Zafer Günü, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonlarının gölgesinde gerçekleşti. Kızıl Meydan’da düzenlenen törende, 11.500’den fazla asker, 180’den fazla askeri araç ve nükleer kapasiteli füzeler sergilendi. Hava kuvvetleri, Rus bayrağının renklerini gökyüzüne çizerek gösteriye katkıda bulundu (AP News, 2025).
Törende konuşan Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya’nın Ukrayna’daki “özel askeri operasyonunu” savunarak, bu mücadelenin Nazizm’e karşı verilen tarihi savaşın bir devamı olduğunu iddia etti. Putin, “hakikat ve adaletin kendi taraflarında olduğunu” belirterek, Rus halkının bu operasyonu desteklediğini vurguladı (Cadena SER, 2025).
ULUSLARARASI KATILIM: YENİ İTTİFAKLARIN GÖSTERGESİ
Zafer Günü törenleri, sadece Rusya’nın askeri gücünü sergilemekle kalmadı, aynı zamanda uluslararası arenada yeni ittifakların ve saflaşmaların da göstergesi oldu. Törene katılan liderler arasında Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel ve Slovakya Başbakanı Robert Fico gibi isimler yer aldı (Cadena SER, 2025).
Özellikle Xi Jinping’in törende Putin’in yanında oturması, Rusya-Çin ilişkilerinin derinleştiğinin bir göstergesi olarak yorumlandı (The Sun, 2025). Ayrıca, Azerbaycan, Belarus, Çin, Mısır, Laos, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Myanmar, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Vietnam’dan askeri birliklerin geçit törenine katılması, Rusya’nın Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki etkisini pekiştirdiğini gösterdi.
BATI’NIN TEPKİSİ VE ALTERNATİF ANMALAR
Zafer Günü törenlerine Batı’dan sınırlı katılım oldu. Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun katılımı dışında, Avrupa Birliği liderleri törene katılmadı. Bunun yerine, birçok Avrupa lideri Ukrayna’nın Lviv kentinde bir araya gelerek, Rusya’nın savaş suçlarını yargılamak üzere uluslararası bir mahkeme kurulmasını desteklediklerini açıkladılar (Financial Times, 2025).
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Rusya’ya karşı daha sert yaptırımlar uygulanması gerektiğini belirttiler. Bu gelişmeler, Batı’nın Rusya’ya karşı birleşik bir duruş sergilediğini ve Ukrayna’ya olan desteğini sürdürdüğünü gösterdi (The Guardian, 2025).
SONUÇ: KÜRESEL GÜÇ DENGELERİNDE YENİ BİR DÖNEM
2025 Moskova Zafer Günü törenleri, sadece tarihi bir anma değil, aynı zamanda günümüzün jeopolitik dinamiklerini yansıtan bir etkinlik oldu. Rusya’nın Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki müttefikleriyle olan ilişkilerini güçlendirmesi, Batı’nın ise Ukrayna’ya olan desteğini sürdürmesi, dünya genelinde yeni bir kutuplaşmanın işaretlerini verdi.
Bu gelişmeler, uluslararası ilişkilerde çok kutuplu bir yapının oluştuğunu ve ülkelerin kendi çıkarları doğrultusunda yeni ittifaklar kurduğunu göstermektedir. Önümüzdeki dönemde, bu saflaşmaların küresel politika üzerindeki etkileri daha da belirginleşecektir.
KAYNAKÇA
•AP News. (2025, May 9). Russia holds Victory Day parade marking the 80th anniversary of the defeat of Nazi Germany. https://apnews.com/article/139e5c80e291e281ae11db8de1296080
•The Sun. (2025, May 9). Putin hosts biggest Victory Day parade since start of war with China’s Xi at his side as threat of Ukraine strike looms. https://www.thesun.co.uk/news/34869122/putin-hosts-massive-victory-day-parade/
•Cadena SER. (2025, May 9). Putin aprovecha el desfile de conmemoración de la derrota del nazismo para defender su invasión de Ucrania. https://cadenaser.com/nacional/2025/05/09/putin-preside-el-desfile-militar-de-la-victoria-respaldado-por-xi-jimping-maduro-y-diaz-canel-cadena-ser/
•The Guardian. (2025, May 9). Putin hosts Xi Jinping and other world leaders as Russia marks Victory Day – Europe live. https://www.theguardian.com/world/live/2025/may/09/russia-victory-day-parade-putin-zelenskyy-ukraine-france-poland-latest-news-updates
•Financial Times. (2025, May 9). EU backs Ukraine war crimes tribunal in riposte to Putin’s war parade. https://www.ft.com/content/cb419871-07af-495d-ab23-09e4ba0d8ad1
