Endişelendiren tablo: Göllerimiz teker teker kuruyor

Yağışların azalması ve sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle kuraklık su kaynaklarımız tüketmeye devam ediyor.

Yapılan araştırmalarda, önceki yıllara oranla yağış miktarındaki düşüşün yanı sıra sıcaklığa bağlı buharlaşmanın artması sonucu su kaynakları ve bölgedeki baraj ve göllerin seviyesinde de düşüşün yaşandığı tespit edildi.

Her yıl birçok türden binlerce kuşa göç yolunda ev sahipliği yapan ve 371 hektar alanı kaplayan Saray Tuz Gölü, küresel ısınma, yağışların azlığı ve hızlı buharlaşma nedeniyle çorak alana dönüştü.

İlçeye bağlı Kazlıgöl Mahallesi’ne 2 kilometre uzaklıkta bulunan ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle “kesin korunacak hassas alan” ilan edilen gölün zemini tuz oranının yüksekliği nedeniyle beyaza büründü.

‘YERALTI SUYUNU İDARELİ KULLANMAK GEREKİR’

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, çok ciddi bir kuraklıkla karşı karşıya kalındığını söyledi.

Bu yıl yağışların az olması ve sıcaklıkların giderek yükselmesinin buharlaşmayı 5 kat artırdığını belirten Alaeddinoğlu, “Bu da birçok gölün kurumasına neden oluyor. Akgöl’den sonra Tuz Gölü’nün kuruması tesadüf değil, beklediğimiz durumdu. Böyle devam ederse havzada önümüzdeki yıllarda birçok küçük göl kuruyacak, Van Gölü daha da çekilecek.” dedi.

Yeraltı su kaynaklarının çok dikkatli kullanılması gerektiğini vurgulayan Alaeddinoğlu, şöyle devam etti:
“Yeraltı su kayaklarını çok hunharca kullanıyoruz. Havzada kesinlikle sondajla su çıkarılmasına izin verilmemeli. Akarsular yer altı suyunu beslemeyecek. Ciddi şekilde içme suyu sorunuyla karşı karşıya kalabiliriz. Hayvancılık ve tarım da bu durumdan olumsuz etkileniyor. Acil bir havza eylem planına ihtiyaç var. Bu kapsamda uzun vadede su ihtiyacını kontrol altına almak gerekir. Her önüne gelen sondajla su çıkarmamalı. Yeraltı suyunu idare kullanmak gerekir. Vahşi sulama yöntemlerini terk etmek lazım. Atık suyu geri dönüştürerek yeniden kullanıma sunmak önemli. En çok su tasarrufuna ihtiyaç duyacağımız günlerdeyiz. Çünkü yağan yağışlar içme suyunu karşılayamıyor. Özellikle yaz aylarında konveksiyonel yağışlar sellere neden olabilir, bu konuda duyarlı olmak lazım. Buharlaşmanın önüne geçmek içinde dünyadaki yöntemleri uygulamak lazım.”

‘KURAKLIK ORANI YÜZDE 90’A ULAŞTI’

Özalp Ziraat Odası Başkanı Şayettin Ceylancı da Akgöl’deki kuraklığın aynısının Saray ilçesindeki Tuz Gölü’nde de yaşandığını söyledi.
Bölgedeki tarım ve hayvancılık açısından önemli olan iki gölün kurumasının kuraklığın en önemli göstergelerinden biri olduğunu belirten Ceylancı, şunları kaydetti:

“Bu iki göl ilkbaharda göçmen kuşlarına ev sahipliği yapıyordu. Özalp ilçemize bağlı Akgöl kuruduğu gibi şu anda Saray ilçemize bağlı Kazlıgöl Mahallesi’ndeki Tuz Gölü’nün de tamamen kuruduğunu görüyoruz. İlçelerimizde yaşanan kuraklığın bariz örneklerden biri. İlçelerimizde yaşanan kuraklık yüzde 80-90’lara yükseldi. Bu iki gölümüzün suları kolay kolay çekilmezdi. Kurumaları kuraklığın vahim boyutlara ulaştığını gösteriyor.”
Saray Ziraat Odası Başkan Yardımcısı Ahmet Öner ise göllerin kurumasının en büyük nedeninin kışın kar, baharda da yağmurun yağmaması olduğunu ifade etti.

Bölgedeki üreticilerin bu nedenle sıkıntı yaşadığını aktaran Öner, “Arazilerimize ektiğimiz buğday, yonca ve arpa su olmamasından dolayı kurudu. Yaşanan kuraklığın en büyük göstergesi tamamen kuruyan Tuz Gölü’müzdür. Çiftçilerimiz bu yıl çok zorlu bir kuraklık süreci yaşıyor.” diye konuştu.

GÖLLER TEKER TEKER KURUYOR

İşte bu zamana kadar açıklanan kuruyan göllerin bazıları:

Orta, Güney ve Doğu Anadolu’nun yükseklerinde birçok canlı için can simidi olan su birikintilerinin neredeyse tamamı,

Afyonkarahisar’ın Dinar ilçesinden doğup Uşak, Denizli ve Aydın’dan geçerek Ege Denizi’ne dökülen 584 kilometrelik Büyük Menderes Nehri,

Orta Anadolu’daki göllerin önemli bir bölümü,

Konya’nın Kulu ilçesinde yer alan ‘kuş cenneti’ olarak da bilinen Düden Gölü ve yakınındaki Küçük Göl,

Elazığ’daki Kurudolu (Bervi) Gölü de kuruyan göller arasında…