Şubat 2023’te ilk defa Endonezya’da görülen eris varyantı, omicronun bir alt varyantı olarak görülmekle birlikte pek çok ülkede görülmeye başladı. Konu ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütü 9 Ağustos’ta ilk raporunu yayınlayarak eris varyantını da “İzlenmesi gereken varyant” olarak duyurdu.
ERİS VARYANTI NEDİR?
Bilimsel adlandırması EG.5.1 olan eris virüsü ya da varyantı COVİD-19’un omicron varyantının mutasyona uğramış ve bazı araştırmalara göre daha bulaşıcı olan alt türüdür. Hastalığın görülme sıklığı yeni yeni arttığı için belirtiler tam olarak saptanamamakla birlikte öksürük, ateş, tat-koku kaygı ve burun akıntısı belirtileri görülür.
ERİS VARYANTININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dünya Sağlık Örgütü, eris varyantının belirtilerinin de diğer varyantlarda görülen belirtilere benzer olduğu açıklamıştı. Bu yaygın belirtiler şu şekildedir:
• Baş ağrısı
• Yorgunluk
• İshal ve mide rahatsızlığı
• Ateş
• Öksürük
• Kas ağrıları veya kas güçsüzlüğü
• Nefes darlığı veya solunum güçlüğü
• Tat ve koku kaybı
• Burun akıntısı veya koku kaybı
• İştahsızlık
ERİS VARYANTI NE KADAR BULAŞICI?
Eldeki kısıtlı araştırmalar doğrultusunda eris varyantının diğer varyantlara göre mutasyona uğrayarak daha bulaşıcı olduğu belirlenmişti.
ERİS VERYANTI PCR TESTİYLE BELİRLENİR Mİ?
Eris varyantı için PCR testinin etkili olabileceğine dair görüşler bulunuyor. Covid-19 semptomları görülen kişiler PCR testini yaptırması ve sağlık kuruluşlarına başvurması tavsiye edilir.
ERİS VARYANTI TÜRKİYE’DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Eris varyantının dünyadaki yayılımına değinen Uzm. Dr. Yıldırım “Yapılan çalışmalar sonucunda; 2023 yılı temmuz ayı itibarıyla Eris varyantı, 51 ülkede tespit edilmiştir. Bu ülkeler arasında, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Brezilya, Japonya, Güney Kore ve Hindistan bulunmaktadır. Eris varyantı, dünya çapında Covid-19 vakalarının yaklaşık yüzde 17,4’ünü oluşturmaktadır” ifadelerini kullandı.
Dünyada bulaş hızı giderek artan eris varyantı Türkiye’de de görüldü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yaptığı açıklamaya göre Türkiye’de 9 kişide görüldü. Bakan Koca, yaptığı açıklamada “Endişe konusu sayılmayacak bir gelişme. Hasta etme gücünün (virülansının) düşüklüğünü bildiğimiz Eris varyantı Referans Laboratuvarımızda yapılan incelemede 9 kişide görüldü. Yurt dışı temaslı ve aynı ildeler. Mevcut tedbirlere ve gündelik hayatımıza devam edeceğiz. Durum başka ülkelerde yaygın, bizde de ortaya çıkması muhtemeldi. Büyüklerimizi, kronik hastalarımızı koruyacağız.” ifadelerini kullandı.
‘YENİ VARYANTLARLA PANDEMİ DEVAM EDEBİLİR’
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, hastalığın ağır etki yapmayacağını belirterek önlemin aşıda ve hastaların izole edilmesinde olduğunu vurgulayarak “Eğer varyantın bulaşmasını engellemezsek, uzun süre yeni varyantlarla pandemi devam edebilir” ifadelerini kullanmıştı.
Bulaşma hızına ve hastalığın etkisine değinen Ceyhan “Eris varyantının bir özelliği yok. Daha ağır bir hastalık yapmıyor. Ancak daha hızlı bulaşıyor. Daha önceki varyantlardan daha bulaşıcı. Buna yönelik önlemler alınması lazım. Özellikle risk grubundaki insanlar, yani 65 yaşın üzerindeki insanlar, kronik organ rahatsızlığı olan ve bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullananlarda ağır seyredebilir. Ölümlere de yol açabiliyor. Özellikle o grupları koruyucu önlemler alınması lazım” dedi.
VARYANTIN ASIL KAYNAĞI TURİSTLER
Hastalığın bulaşma hızının yüksek olduğunu belirten Ceyhan özellikle turist konusuna değinerek “Riskli grup önemlidir. Onlarda ağır seyredip, ölüme yol açabiliyor. Eskisi gibi okulların kapatılması gibi durumlar şu anda söz konusu değil. Bu bulaşı bir şekilde kesmek durumundayız. Her gelişen varyant hafif seyretmeyebilir. Birdenbire karşımıza daha ağır seyreden ve daha çok bulaşan bir varyant çıkabilir. O zaman çok zor durumda kalırız. Bizim korktuğumuz daha ağır seyreden bir varyantın gelişmesi. Bu da tamamen tesadüf ile olan bir şey. Her an olabilir. Bunu önlemenin en etkili yolu, aşı yaparak, hasta olan insanları izole ederek virüsün etrafa bulaşmasını kesmek durumundayız. Eğer varyantın bulaşmasını engellemezsek, uzun süre yeni varyantlarla pandemi devam edebilir” dedi.
‘RİSKLİ GRUP ÖNEMLİDİR’
Hastalığın ağır etkisinin olmadığını belirtip bulaşma hızının yüksek olduğunu vurgulayan Ceyhan 65 yaş üzeri vatandaşların risk grubunda olduğunu belirtti. Bireysel önemlere değinen Ceyhan “Riskli grup önemlidir. Onlarda ağır seyredip, ölüme yol açabiliyor. Eskisi gibi okulların kapatılması gibi durumlar şu anda söz konusu değil. Bu bulaşı bir şekilde kesmek durumundayız. Her gelişen varyant hafif seyretmeyebilir. Birdenbire karşımıza daha ağır seyreden ve daha çok bulaşan bir varyant çıkabilir. O zaman çok zor durumda kalırız. Bizim korktuğumuz daha ağır seyreden bir varyantın gelişmesi. Bu da tamamen tesadüf ile olan bir şey. Her an olabilir. Bunu önlemenin en etkili yolu, aşı yaparak, hasta olan insanları izole ederek virüsün etrafa bulaşmasını kesmek durumundayız. Eğer varyantın bulaşmasını engellemezsek, uzun süre yeni varyantlarla pandemi devam edebilir” açıklamalarını yaptı.
ERİS VARYANTINDAN KORUNMA YOLLARI
Mustasyona uğramış omicron varyantı olarak bilinen eris varyantının bulaşma hızı yüksek olduğu için bireysel önlemler önem kazanmaktadır. Bu kapsamda Covid-19 aşıları farklı varyantlara karşı koruma sağlayabileceği için aşı olmak önlemlerin başında gelmektedir. Bireysel ve toplumsal sorumluluk kapsamında maske takmak, sosyal mesafeyi korumak, kamu sağlığı prensiplerine uymak ve bireysel hijyene önem vermek en büyük önlemleri oluşturmaktadır.
