Evrakta sahtecilik suçu ve bu suçun cezası ile ilgili merak ettiğiniz her şey ve çok daha fazlasını Veryansın’da sizler için anlattık…
Resmi Belgede Sahtecilik suçu ”Kamunun Güvenine Karşı Suçlar” başlığı adı altında Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmektedir.Resmi bir belgeyi sahte olacak şekilde düzenlemek veya aldatma sebebiyle resmi belgeyi değiştirmek resmi belgede sahtecilik suçunun tanımını oluşturmaktadır.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN UNSURLARI
Bu suçun işlenebilmesi için maddi ve hukuki konuyu oluşturan resmi bir belgenin bulunması gereklidir.
Resmi belge, kamu görevlisinin yetkisi gereği düzenlediği evrakların tümüdür.Bu suçun faili herkes olabilir.Ancak bu suçu bir kamu görevlisinin işlemesi olası cezayı değiştirebilir.
Resmi belgede sahtecilik suçunun işlenebilmesi kanunda belirtilen hareketlerden en az birinin gerçekleşmesiyle vuku bulur.
Bunlar;
- Bir belgeyi sahte olarak düzenlemek,
- Gerçek bir resmi belgeyi değiştirmek,
- Sahte resmi belgeyi kullanmak, olarak kanunda belirtilmiştir.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN ŞARTLARI NELERDİR?
Resmi belgede sahtecilik suçunun işlenebilmesi için öncelikli olarak belgenin geçerliliği konu alınır.
Belge kabul edilmeyen bir yazıyla sahtecilik suçunun oluşabilmesi imkansızdır.
Bir şeyi belge olarak kabul edebilmemiz için gerekli şartlar şunlardır;
- Yazılılık ; Belgeyi oluşturan istemin yazılı olarak belirtilmesi gerekir. Bunun yanında anlaşılır ve somut olma şartlarını taşımalıdır.
- Düzenlenen kişi belli olmalıdır; Yazılı nesnenin kabul edilebilir olması için kim tarafından düzenlendiği belli olmalıdır.
- Yazının içeriği hukuken korunmaya değer olmalı; Yazı bir düşünce, vaka ya da hukuki bir münasebeti konu edinmelidir.
Suçun konusunu oluşturan belgenin niteliği belirlendikten sonra resmi bir belge olup olmadığı konusunda ayrım yapılması gerekir.
Resmi belgenin temel unsurları şu şekilde düzenlenmiştir;
- kamu görevlisi görevi gereği,
- kamu görevlisi tarafından ,
- mevzuatta belirtilmiş usul ve şekil kuralları varsa bu kurallara uygun düzenlenmiş olmalı.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNDAN ŞİKAYET VE DAVA SÜRECİ
Resmi belgede sahtecilik suçu şikayete tabii suçlardan değildir. Takibini Cumhuriyet savcılığı kendiliğinden yapar.
Genelde yapılan ihbar, şikayet veya savcının kendiliğinden tespiti şeklinde suçun işlenip işlenmediğini incelemek amacıyla soruşturma aşamasına geçilir.
Cumhuriyet Savcısı iddianameyi hazırlayarak görevli ve yetkili ceza mahkemesinde davayı açar. Ardından suçun işlendiğine dair yeterli şüphenin oluştuğuna dair kanaate ulaşırsa iddianameyi hazırlayarak kovuşturma sürecini başlatır.
Soruşturma aşamasında toplanan somut deliller neticesinde ceza davasının açılması için yeterli şüphenin bulunmadığı yönünde bir kanaate ulaşırsa kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verir ve ceza davası sürecine yani kovuşturma sürecine geçilmez.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNDA ZAMANAŞIMI DURUMU
Resmi belgede sahtecilik suçu Türk Ceza Kanun’da yer alan ilgili madde ışığında 8 yıl olarak belirlenmiştir.
Şikayette bulunacak olan kişi soruşturma sürecinin başlatılabilmesi amacıyla 8 yıl içinde savcılığa başvurması gerekmektedir.
Etkin bir soruşturma süreci için şikayetin daha erken yapılması dava seyrini etkileyeceği gibi maddi gerçekliğe daha hızlı ulaşılmasını da sağlayacaktır.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN CEZASI
Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi,
- İki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi
- Üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.
RESMİ BELGEYİ BOZMAK, YOK ETMEK VEYA GİZLEMEK
Gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi,
- İki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde,
- Verilecek ceza yarı oranında artırılır.
RESMİ BELGENİN DÜZENLENMESİNDE YALAN BEYANDA BULUNMAK
Bir resmi belgeyi düzenlemek yetkisine sahip olan kamu görevlisine yalan beyanda bulunan kişi
- Üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK
Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi,
- Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi,
- Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
ÖZEL BELGEYİ BOZMAK, YOK ETMEK VEYA GİZLEMEK
Gerçek bir özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi,
- Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
AÇIĞA/BEYAZA İMZANIN KÖTÜYE KULLANILMASI
Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi,
- Şikayet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (
İmzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı hukuka aykırı olarak ele geçirip veya elde bulundurup da hukuki sonuç doğuracak şekilde dolduran kişi,
- Belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılır.
EVRAKTA SAHTECİLİK CEZASI PARAYA ÇEVRİLİR Mİ?
Resmi belgede sahtecilik suçunun cezası sadece hapis cezası olarak düzenlenmiştir.Adli para cezası veya seçimlik olarak adli para veya hapis cezası şeklinde bir düzenleme de içermediği gibi resmi evrakta sahtecilik suçunun cezası hapis cezası olup adli para cezasına çevrilememektedir.
RESMİ EVRAKTA SAHTECİLİK SUÇUNUN ERTELENMESİ
Türk Ceza Kanunu Madde 51’e göre hapis cezasının ertelenebilmesi için bazı şartların taşınması gerekmektedir.
Bu şartlar ;
İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır.
Erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;
- Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
- Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, gerekir.
Cezanın ertelenmesi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade veya suçtan önceki hale getirme suretiyle tamamen giderilmesi koşuluna bağlı tutulabilir. Bu durumda, koşul gerçekleşinceye kadar cezanın infaz kurumunda çektirilmesine devam edilir. Koşulun yerine getirilmesi halinde, infaz hâkimi kararıyla hükümlü infaz kurumundan derhal salıverilir.
Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır
Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz.
DENETİM SÜRECİ İÇİNDE GEÇERLİ OLACAK SÜREÇLER
- a) Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün, bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine,
- b) Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,
- c) Onsekiz yaşından küçük olan hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine, Mahkemece karar verilebilir.
Mahkeme, denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişiyi görevlendirebilir.
Bu kişi, kötü alışkanlıklardan kurtulmasını ve sorumluluk bilinciyle iyi bir hayat sürmesini temin hususunda hükümlüye öğütte bulunur; eğitim gördüğü kurum yetkilileri veya nezdinde çalıştığı kişilerle görüşerek, istişarelerde bulunur; hükümlünün davranışları, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki gelişme hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek infaz hâkimine verir.
Mahkeme, hükümlünün kişiliğini ve sosyal durumunu göz önünde bulundurarak, denetim süresinin herhangi bir yükümlülük belirlemeden veya uzman kişi görevlendirmeden geçirilmesine de karar verebilir.
BAŞKASININ ADINA SENET DÜZENLEMENİN CEZASI NEDİR ?
Öncelikli olarak burada ayrımını yapmamız gereken durum senedin niteliğidir.
TCK bazı belgeleri özel belgeler olmasına rağmen resmi belge hükmünde saymıştır ve resmi belgede sahtecilik suçunun cezasının uygulanacağını düzenlemektedir.
Bunlar;
- emre veya hamile yazılı kambiyo senedi,
- tahvil,
- hisse senedi,
- emtiayı temsil eden belge,
- ve vasiyetnamedir.
Belirtilen türdeki belgelerin, resmi belge sayılabilmesi için, kanunda öngörülen usul ve şekil şartlarının bulunması zorunludur.
Eğer düzenlenen senet resmi belge ya da az önce saydığımız resmi belge niteliğindeki özel belgelerden ise resmi belgede sahtecilik suçundan kişi hapis cezası ile cezalandırılacaklardır.
Adi senetler özel belgeler içerisinde bulunduğundan başkasının adına adi senet düzenleyen kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır
Özel belgede sahtecilik suçunun işlenebilmesi için düzenlemek yeterli değildir aynı zamanda kullanmak da gerekmektedir.
SAHTE İMZA ATMANIN CEZASI VAR MIDIR ?
Sahte imza atmak belgede sahtecilik suçuna sebebiyet vermektedir. İster özel belge olsun ister resmi belge bu suçu işleyen kişi Türk Ceza Kanunu’nda yer alan Madde-204 ve 207’de bulunan ilgili bölümlerce hapis cezası ile cezalandırılır.
SAHTE EHLİYET KULLANMANIN CEZASI
Ehliyet yetkili kişiler tarafından düzenlenmesi gereken resmi belgelerdendir.Bu nedenle resmi belgede sahtecilik suçu ile ilgili kanundaki düzenlemesindeki ayrımı incelememiz gerekmektedir.
Burada ehliyeti sahte olarak düzenleyen kişi resmi belgeyi sahte olarak düzenleme suçunu işlemekteyken , sahte ehliyeti kullanan kişi ise sahte resmi belgeyi kullanma suçunu işlemektedir.
Sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus suçun manevi unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğidir. Yani sahte ehliyeti kullanan fail sahte ehliyetin sahte olduğunu bilmesi ve bu sahteliği bilerek kullanması gerekmektedir.
Sahte ehliyeti kullanan fail kullandığı resmi belgenin sahte olduğunu bilmiyorsa cezalandırılamayacaktır.
