Son 45 gün içerisinde Türkiye’nin gümrük kapılarında, ülkeye girişi yapılmak üzere olan virüslü domates tohumlarına yönelik 6 farklı operasyon düzenlendi. Yakalanan tohumların 4’ünün Çin, 1’ininTayland ve 1’inin Hindistan menşeli olduğu açıklandı.
Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin haberine göre; yapılan analizlerde, bu tohumlarda dünya çapında tarım sektörünü tehdit eden “benekli mozaik virüsü” ve “kahverengi buruşuk meyve virüsü” tespit edildi. Her iki virüsün de tarımda en tehlikeli salgınlar listesinde ilk 5’te yer aldığı ifade edildi.
Virüslü tohumlar, ülkelerine iade edildi. Bu virüslü tohumlar ilk olarak 2018 yılında ABD’de ortaya çıktı. Virüs, ABD’deki sebze ve meyve üretiminde ciddi bir düşüşe sebep oldu.
2021 yılında ise İsrail’de görüldü ve kısa sürede ülkedeki tüm seralara yayıldı. İsrail seracılık faaliyetleri neredeyse durma noktasına geldi ve meyve-sebze ihtiyacını ithalatla karşılamak zorunda kaldı.
‘BİLİNÇLİ OLARAK YAPILIYOR’
Ziraat mühendisleri, virüslü tohumların Türkiye’ye girişinin engellenmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Ziraat Mühendisi Ayşegül Aslan, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, tarım alanında kendi kendine yeterliliğini korumak ve gıda güvenliğini sağlamak için bu tür tehditlere karşı daha fazla tedbir almak zorunda. Virüslü tohumların sınırlarda yakalanması sevindirici olsa da bu tür vakaların sıklığı endişe verici boyutlara ulaşıyor. Tarım Bakanlığı’nın yanı sıra çiftçiler ve ziraat mühendisleri de bu konuda bilinçlendirilmeli ve olası risklere karşı hazırlıklı olunmalı. Bu kadar kısa sürede sınırlarımızda yakalanan bu ürünlerin iyi niyetli olmadığı aşikâr. Ülke tarımını tehdit eden bir durum.”
45 GÜNDE 6 DEFA YAKALANDI
15 Şubat 2025: Hindistan menşeli 110 kg domates tohumunun İstanbul Havalimanı’ndan Türkiye’ye girişi yapılmak istendi. Bakanlık ekipleri müdahalesiyle ürünler geldiği ülkeye geri gönderildi.
13 Şubat 2025: Antalya havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 11,5 kg domates tohumunda yapılan kontrol ve alınan numunelerde Tomato mottle mosaic virus (ToMMV) tespit edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 6 kilo 901 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti sebebiyle mahrecine iade edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Tayland menşeli 8 kilo 497 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespit edildi.
23 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 33,5 kg domates tohumunda, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) virüsü belirlendi.
10 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 16,2 kg domates tohumu, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti nedeniyle mahrecine iade edildi.
TARIM BAKANI’NDAN AÇIKLAMA GELDİ
AKP TBMM Grup Toplantısı öncesinde Meclis’te gazetecilerin sorularını yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’ye gönderilen domates tohumlarında virüs tespit edilmesine ilişkin konuştu.
Yumaklı, Türkiye’ye giren ürünlerin standartlara göre denetlendiğini belirtti. Bu sürecin “sıfır toleransla” devam ettiğinin altını çizen Yumaklı, “Gelen ve bizim açımızdan uyumlu olmayan ürünler bu şekilde tespit edildi. Mahrecine iade edildi. Bu ilk kez olan bir şey değil. Farklı zamanlarda farklı ürünler ülkemize gelebiliyor. Bunların ülkemize girişi yapılmadan analizleri tamamlanır. Sağlık sertifikalarıyla karşılaştırılır, herhangi bir uygunsuzluk varsa mahrecine iade edilir. Bunun dışında bizi endişeye sevk edecek bir durum söz konusu değil” ifadelerini kullandı.
‘ÜLKEYE ALMADAN İMHA EDİYORUZ’
Yumaklı, son günlerde ihraç edilen ürünlerin yüksek oranda pestisit içerdiği gerekçesiyle iade edildiğine yönelik iddiaların sorulması üzerine, “Tespit edilenleri ülkeye almadan imha ediyoruz” dedi.
Türkiye’ye iade edilen ürünlerin tamamının pestisit nedeniyle geri gönderildiği bilgisinin doğru olmadığını vurgulayan Yumaklı, şöyle konuştu:
“Bunların bazıları, aflatoksin dediğimiz küflenmeye bağlı üründe meydana gelen değişiklikler de olabiliyor. Bununla ilgili denetimleri de sıkılaştırdık. Herhangi bir firmanın 2’den fazla ürünü geri dönmüşse biz ona hem paketleme tesisinde ve tarlada hem yurt dışına çıkamadan gümrükte mutlaka yeni bir analiz yapıyoruz. 2 kez analiz yaparak gönderiyoruz. Pestisit kalıntısı nedeniyle geri dönen ürünlerde yüzde 35 oranında azalma var. Bunu azaltmaya devam edeceğiz.”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’dan ‘virüslü domates’ açıklaması:
“Gelen ve bizim açımızdan uyumlu olmayan ürünler bu şekilde tespit edildi. Mahrecine iade edildi. Bu ilk kez olan bir şey değil.”
— Veryansıntv.com (@veryansintvcom) February 19, 2025
