10 gün süreyle avına yasak getirdiği hamsinin neden küçük kaldığı tartışılıyor. Karadenizli balıkçılar, küresel iklim değişikliği ile kuruyan derelerdeki hamsi yemi olarak bilinen planktonların denizlere ulaşamaması ile beslenemeyen hamsinin küçük kaldığını değerlendiriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Karadeniz’de avlanan hamsi balıklarında; yasal avlanabilir boy uzunluğunun altındakilerin oranının artması nedeniyle hamsi avına 10 gün süreyle yasak getirdi. Avı yasaklanan hamsinin neden küçük kaldığı tartışılıyor. Küresel iklim değişikliğinin etkisi ile Karadeniz’de yaşanan kuraklıkla birlikte kuruyan derelerdeki hamsi yemi olarak bilinen planktonların denizlere ulaşamadığı, beslenemeyen hamsinin de bu nedenle küçük kaldığını değerlendiriyor. Türkiye’de 9 santimetrenin altında avlanması yasak olan hamsinin Karadeniz’e komşu kuzey ülkelerinde ise 7 santimetreye kadar avlandığına da dikkat çeken balıkçılar, hamsinin neslinin tükenme tehlikesi ile de karşı karşıya olduğunu yönünde görüş bildiriyor.
‘PLANKTON AZALDI, HAMSİ KÜÇÜLDÜ’
Samsun Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifler Birliği Başkanı Atıf Malkoç, Türk balıkçıların 9 santimetre boy yasağı nedeniyle avlayamadıkları hamsiyi 7 santimetre boy standardı olan Abhazya, Ukrayna’daki balıkçıların avladığını bu sorunun çözülmesi için ortak bir boy standardı belirlenmesi gerektiğini söyledi. Karadeniz’de hamsinin bol olduğunu ancak boyunun av yasadığı standardı olan 9 santimetrenin altında ve ince olması nedeniyle avlayamadıklarını belirten Malkoç, “Biz de 9 santimetre olan balık Gürcistan’da 7 santimetre. Abhazya, Ukrayna aynı Karadeniz çanağındaki bütün ülkelerde balık boyları bize göre küçük. Dünya ısındı 2 seneden beri çok ısındı deniz. Irmaklarda su kalmadı, bizde de balık boyları küçüldü bu tutmakla ilgili değil. Hamsinin ömrü 2-2,5 yıl. Bu iki yıldan bu yana hamsiler ufaldı. Bunun irisi hiç yok. Niye yok çünkü denizlerde plankton kalmadı, hamsi küçüldü. Derelerde ırmaklarda hiç su yok. Çok büyük bir tehlike bekliyor. Denizde plankton yok” dedi.
‘DENİZ SUYU SICAKLIĞI 14 DERECE’
Karadeniz’de hamsinin şuan çok bol olduğunu ancak boyunun 8-10 santimetre civarında olduğunu söyleyen Malkoç “Hamsi bol ama 9 santimetre yasağından dolayı balıkçı tutamıyor. Karadeniz’de hamsi görülmemiş yılların çok üzerinde ama ince balık. 2 seneden bu yana balıklar böyle büyümüyor. Karadeniz’de plankton yok, sıkıntı orada. Denizde bunun irisi varda balıkçı mı tutmuyor? Şuan Karadeniz’de deniz suyu sıcaklığı 14 derece. Ocak ayındayız deniz suyunun 7 derece olması lazım. Sıkıntı burada. Balık stoklarında azalma yok. Balık ufaldı sıcaktan dolayı plankton yok denizlerde. Balık plankton bulamıyor yemeğe” diye konuştu.
‘DENİZ BALIK DOLU AMA TUTAMIYORUZ’
Ekolojik dengenin değiştiğini dile getiren Malkoç, “Denizde balıkta bir sıkıntı görmüyoruz. Biz tutuyoruz az oluyor balık, bağırıyorlar ‘Niye az oldu’. Çok oldu Allah verdi deniz dolu şimdi tutturmuyorlar. İrisi yok tutulan balık bu. Karadeniz’de bunu herkes tutuyor. Tamam Gürcistan Abazha tutmasın bizde tutmayalım. Yok bundan başka büyük balık. Hamsi bol ama 9 santim yasağından dolayı balıkçı tutamıyor. Hamsinin yiyeceği plankton azaldı. Bu plankton da derelerden, ırmaklardan denize geliyor. Irmaklarımız küresel ısınma ile kurudu” dedi.
‘İNCE HAMSİ DAHA ÇOK ÇIKIYOR’
26 yıldır balıkçılık yapan Sami Yaman, “Hamsi bu yıl çok bol çıkıyor. Ancak bol olan hamsinin içinden çok az iri hamsi çıkıyor. İnce hamsi daha fazla çıkıyor. Vatandaşlara satabileceğimiz iri hamsi çok az. Bu yüzden de fiyatı çok yüksek oluyor. Görüntüde hamsi bol ancak satışa gelen ince olduğu için az. Hamsi bu yıl küçük. Ocak ayındayız ama hava çok sıcak. Bu normal bir durum değil. Böyle olunca da sonucu böyle oluyor. Yılın bu döneminde sattığımız hamsilerin boyu bir parmak kalınlığında ve süper iri olurdu. Ama şuanda yok. Maalesef iri hamsi çıkmıyor” şeklinde konuştu.
‘AZ ÇIKTIĞI İÇİN FİYATI YÜKSEK OLUYOR’
Balıkçı Emirhan İlhan ise “Bir iri hamsimiz var ancak çok az çıkıyor. Az çıktığı içinde fiyatı çok yüksek oluyor. İkinci olarak da daha çok olan ince hamsiyi tezgahlara koyuyoruz. Şuan denizde aşırı hamsi var ancak boyları küçük olduğu için avlayamıyoruz. 9 santimetre yasağı olduğu için küçük hamsi tutulamıyor” dedi.
Dogru soyluyorsun arkadasim, 40 yasina geldim, her sene farkli bir hikaye. Fiyatlar bu sene ondan yuksekmis, bundan boyleymis… Doga katliami yaparak karj marjlarini fahis tutuyorlar, durum bu. Tek katilmadigim nokta siyasi baski. Danisikli dogus, ara katma degerleri yine vatandasin cebinden cikiyor. Bes hamsi aldiginda biri ureticiye, biri araciya, biri saticiya, biri de devlete gidiyor. Sana kalirsa bir tane, o da kucuk olan oluyor muhtemelen.
Yalan, yalan, yalan… Trol denilen, sığ sularda denize atıldığında dipleri tarayarak, balık yuvalarını, yosunları ve deniz salyangozu, yengeç, kum istiridyesi, ve benzeri deniz dibi ekolojisini yok etmektedir. Beslenme zincirinde en altta olan plankton ve diğer canlıların oluşması için gerekli olan bu ekolojik yapı bozulduğundan üst beslenme zinciri de kopmaktadır. Küçük hamsi olayına gelirsek: Gene bu trol ağlarının göz aralığı küçük balıkların kaçabileceği ölçekte olmalıdır. Bu konuda yeterli yasa vardır. Ancak adeta bir endüstri olan balık avcılığı çok parası olanlar tarafından yapılabilen, pahalı bir yatırım gerektiren iştir. Yani bu balıkçı filolarının sahiplerinin siyasi baskı yapabilecek güçleri vardır. Sayın Cumhurbaşkanı (O zaman başbakandı sanırım) bu konuda ki (çok olumlu bir şekilde) yasa yenilendiğinde, itiraz üzerine dar gözenekli ağların kullanılabilmesi için bir sezonluk izin vermişti, ancak bu sürekli hale geldi. Denetim yok, kim kimi denetleyecek değil mi ? 1978-1979 yıllarıydı sanıyorum, devrimci gençler Terme – Eynesil arasındaki tüm iskele ve limanlara, uygun olmayan trol gırgırlarını sokmamıştı ve küçük yerel balıkçıların sevgisini, ilgisini kazanmışlardı. Devlet görevini yapsa kimseye laf düşmez. Babası da kaptan olan, Karadenizli Cumhurbaşkanımız bu konuya el atarsa sorun çözülür. Bürokratlara kalırsa aynı tas aynı hamam devam eder.
Kimse bu hamsi ile beslenen diğer hayvanları düşünmüyor. İnsan denen hayvan dünyayı sömürmekten başka hiçbir şey düşünmüyor. Doğaya insan merkezci bakışı terketmek şarttır. Denizlerde avcılık adı altında yapılan katliam-hasat-talan durdurulmalıdır. Vahşi hayvanlar kimsenin malı değildir. Balık yiyeceksen üret! Talan etme!