Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yusuf Aydın Hangi tip diyabet hastaları oruç tutabileceğini açıkladı.
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yusuf Aydın, Tip 1 diyabet hastalarının oruç tutmalarının mümkün olmadığını, çok düşük dozda ilaç kullanan, kan şekerleri kontrol altında olan ve ek hastalıkları olmayan Tip 2 diyabet hastalarının ise ilaç dozları ayarlanarak oruç tutabileceklerini kaydetti.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesinde görev yapan Doç. Dr. Yusuf Aydın, Tip 1 diyabet hastalarının hayat boyu insülin kullanmaları gerektiğini hatırlatarak, şöyle devam etti:
”Bu insülinler genel olarak günde 3 veya 4 doz şeklinde olmaktadır. Kimi Tip 1 diyabet hastaları da insülin pompası ile kan şekerlerini kontrol altına almaya çalışmaktadırlar. Bu yüzden bu hastaların oruç tutmaları mümkün değildir. Kısa bir dönem insülin yapmazlar ise yüksek şeker (hiperglisemi), ketoasidoz komasına girebilirler. Dolayısıyla, bu hastaların kesinlikle oruç tutma teşebbüsünde bulunmamaları gerekmektedir.”
Tip 2 diyabeti olan hastalarının ise çok farklı gruplar şeklinde tedavi aldıklarını dile getiren Doç. Dr. Yusuf Aydın, o nedenle her hastanın kendi özelinde değerlendirilmesi gerektiğini, hipoglisemi yani şeker düşüklüğü ve hiperglisemi yani şeker yüksekliğine açmayacak şekilde tedavi planlaması yapılması gerektiğini vurguladı. Doç. Dr. Yusuf Aydın, hangi Tip 2 diyabet hastasının oruç tutabileceğini şöyle anlattı:
”Birinci grup hasta; çok düşük dozda ilaç kullanan ve kan şekerleri kontrol altında olan ve ek hastalıkları olmayan Tip 2 diyabet hastalarıdır. Bu hastalar ilaç dozları ayarlanarak oruç tutabilirler. Bu hastaların birçoğu tek veya iki şeker hapı kullanmaktadırlar. Özellikle hipoglisemiye yol açan ‘sülfonilüre’ grubu ilaçlar iftara kaydırılarak tedavi değiştirilebilir. Eğer sadece ‘metformin’ kullanıyorsa ve kan şekeri düzenli ise oruç tutmasında herhangi bir sakınca olmayacaktır.
İkinci grup hasta ise tek doz insülin ile beraber şeker düşürücü ilaçlar kullanan hastalardır. Bu hastalarda insülin hemen iftar sonrasında uygulanır ve sahurda hipoglisemiye yol açmayan ilaçlar tedaviye eklenerek oruç tutmaları sağlanabilir. Bu hastalar insülin kullandıkları için mutlaka hipoglisemi riski açısından yakın kan şekeri yakın takibi yapılmalıdır. Özellikle bu kişiler öğleden sonra, saat 15-16’dan sonra hipoglisemi açısından yakın takip olmalıdır. Kan şekeri 70 mg/dl altına düşerse orucunu bozarak kan şekerini normale getirmelidir.”
HANGİ TİP 2 DİYABET HASTASI ORUÇ TUTMALI?
Doç. Dr. Yusuf Aydın, hangi Tip 2 diyabet hastasının oruç tutamayacağı konusunda da şu bilgileri verdi:
”Üçüncü grup Tip 2 diyabet hastaları ise, iki veya daha fazla insülin tedavisi kullanan hastalardır. Bu hasta grubunda aynen Tip 1 diyabet hastalarında olduğu gibi oruç tutmaları kan şekeri regülasyonunu daha da kötüleştirebileceği ve hipoglisemilere yol açacağı için oruç tutmaları uygun değildir.
Dördüncü grup Tip 2 diyabet hastaları ise kan şekerleri çok oynak seyreden ve ciddi komplikasyonları olan hastalardır. Örneğin by-paslı veya stent öyküsü olan, kontrolsüz hipertansiyonu olan, ciddi diyabet göz hastalıları olan, yakın zamanda felç geçirmiş hastaların kan şekerleri iyi bile olsa oruç tutmaları çok uygun değildir. Çünkü gelişecek hipoglisemi veya hiperglisemi durumunda hayatı tehdit edecek sonuçlar oluşabilir.”
Yusuf Aydın, oruç tutmak isteyen her diyabetlinin, Ramazan öncesinde mutlaka kan şekerlerinin genel durumu, ek hastalıklarının son durumunu değerlendirmek için hekimlerine başvurmaları gerektiğini de söyledi.
Oruç tutmayı planlayan ve hekimlerinin izin verdiği hastaların, Ramazan döneminde oruç tutacakları zaman mutlaka sahur yapmaları gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Aydın, ”Sahurda özellikle protein içeriği yüksek gıdaları (yumurta, peynir, baklagil ve proteinli çorbalar) gıdaları bol almaları gerekmektedir. Ayrıca oruçlu oldukları dönemde mutlaka kan şekerinin yakın ve daha sıkı takibi gereklidir” dedi.
