Hürriyet Gazetesi’nden Emre Eser bugünkü haberinde deneyimlediği çöp toplayıcılığını anlattı. Eser “İşin peşinde köşesi için bu hafta sokaklarda çöp topladım. Her yerde konuşulan ve devletin raporlarına giren büyük israfı çöp kutularında gördüm. İsrafta zenginle fakirin birbirinden farkı yok.” dedi.
Hürriyet gazetesi muhabiri Emre Eser “İşin peşinde köşesi” için çöp toplayıcılığını deneyimledi. Eser haberinde yapılan israfı gözlemleyerek “İsraf çok büyük. Taze ve dokunulmamış ekmekler, meyveler, hazır yiyecekler, yeni kıyafetler… Hepsi çöpe atılmıştı” dedi.
İstanbul’un Beyoğlu ilçesine bağlı Cihangir ve Hacıahmet mahallelerinde çöp kamyonu ile çöp toplayan Eser, izlenimlerini özetle şöyle aktardı:
17 günlük kapanma öncesi son güne denk geldiğimiz için sokaklarda hem araç trafiği hem de yaya trafiği çok fazlaydı. Bana araçta günlük iş rutinini anlatan Sadık Cinek, araç yoğunluğunu görünce “Bugün çok sıkıntı yaşayacağız. Sokaklarda çok hızlı hareket etmemiz lazım” dedi. Ardından Tarlabaşı’ndan İstiklal Caddesi’ne oradan da ilk görev yerimiz olan Cihangir’e ulaştık. Araçtan iner inmez ben daha önce gösterilen şekilde çöp konteynerlerini çekip kamyonun arkasındaki aparata takmaya ve çöpleri boşaltmaya başladım.
SABIRSIZ SÜRÜCÜLER
Ancak daha 10 saniye olmadan hemen ardımda 4-5 araç durdu ve kornaya basıp el işaretleri yapmaya başladı. Yaklaşık 40 saniye süren ve gözlerinin önünde gerçekleşen bu temizlik işlemine bile sabır göstermeyen sürücüler gerçekten temizlik işçileri için büyük dert… Ben de o an bunun stresini yaşadım ve hangi sokağa girsem bütün sürücüler sanki dünyanın en önemli işini yapıyormuş gibi tahammülsüzce korna çalmaya devam etti.
İlk noktadan sonra kamyonun arkasındaki basamağa tutunarak yola devam ettim. Bu noktada dayanılmaz bir çöp kokusu ile burun burunasınız. Ve yaklaşık 50 sokak boyunca bu kokuyu içinize çekmek zorundasınız.
E-TİCARET ÇÖPÜ
Cihangir sokaklarında dolaşırken çöplerin içeriği de ilgimi çekti. Yapı marketlere ait eşyaların kartonları, kahve bardakları, suşi paketleri ve sanal market poşetleri çöpleri doldurmuştu. Cihangir çöplerinde hazır gıda ve e-ticaretin belirgin bir gücü hissediliyordu. Ben her köşede çöp konteynerlarını kamyona yüklerden yanımdan gazetelerde ve ekranlarda görmeye alışkın olduğum yüzler geçiyordu. Bazı denk gelen semt sakinleri ise ayrıştırdıkları çöpleri bizzat kendisi veriyordu.
İSRAFIN BOYUTU ÇOK BÜYÜK
Mesai arkadaşım Sadık Cinek daha yola çıkmadan çöpe atılan şeyleri görünce şaşıracaksın diye uyarmıştı. Gerçekten de öyle oldu. Taze ve dokunulmamış ekmekler, meyveler, hazır yiyecekler, yeni kıyafetler… Hepsi çöpe atılmıştı. Üstelik her sokakta durum böyleydi. Türkiye’de gıdaların israf edildiğini hepimiz biliyoruz ama çöpe bakınca durumun ne kadar vahim olduğunu gördüm. Her konteynerın içinde ve yanında onlarca paketlenmiş ekmek var. Bazı mahallelerde ise çöpün yanına asılmış. Ama onlar da nihayetinde çöpe gidiyor.
Görev yerimiz olan iki semt Cihangir ve Hacıahmet gelir düzeyi ve yaşam tarzı bakımından da ayrışıyor. Ancak tek ortak gözlemim iki semtte de çöpe atılan ürünlerin markaları, kaliteleri ve çeşitleri değişse de ekmek ve gıda değişmiyor. Cinek, “Çöplerde bazen bir stadyuma yetecek kadar ekmek buluyoruz. Biz anlam veremiyoruz neden bu kadar israf yapıldığına…” sözleriyle anlatıyor yaşadığı şaşkınlığı.
625 BİN ÇÖP KAMYONU KADAR GIDA İSRAFI VAR
Geçtiğimiz günlerde Hürriyet muhabiri Meltem Özgenç’e konuşan Tarım Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, “Türkiye’de her yıl 18.8 milyon ton gıdayı çöpe atıyoruz. Bu, 625 bin adet çöp kamyonu dolusu gıda demek. Biz gıdanın nasıl korunacağını bile tam bilmiyoruz” demişti. Yine Hürriyet’te Erdinç Çelikkan imzasıyla yayınlanan bir haberde ise Türkiye İsrafi Önleme Vakfı’nın (TİSVA) hazırladığı raporda Türkiye’de bir yılda 214 milyar liralık gıda israfının yapıldığı açıklanmıştı.
KİŞİ BAŞI İSRAF 121 KİLOGRAM
BM’nin Gıda Atık Endeksi 2021 raporuna göre dünyada her yıl tüketiciye sunulan gıdanın 6’ta biri çöpe gidiyor. Kişi başına düşen gıda israfı ise yıllık 121 kilogram. The World Counts’un verilerine göre, yalnızca bu yıl 433 milyon 27 bin 486 ton gıda israf edildi veya kayboldu ve bu her geçen dakika hızla artıyor.
Ve tatbiki insanları sana iyilik yapıyorlar diye sevmezsin. Belki gülümseyişi için yılların ötesinden.
Zamanın çok değerli hürriyet gazetesi yazarlarına duyduğum saygıdan bir yorum yapayım. Öyle tabide insanlar riyakarlıktan o kadar sıkıldıki birazda bunun etkisi var. Biz büyüklerimizden birşey öğrendik. Bir iyilik yaparsın söylemezsin ve o iyilik damarların kalp çekerlerinin altında insanları öyle bir bağlarki ayrılmak namümkün olur.