İki yerli aşı DSÖ listesine girdi

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Türk bilim insanlarının yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı üzerinde çalıştığı iki aşının da Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) listesine girdiğini bildirdi.

Mandal, Gebze’deki TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsünde AA muhabirine yaptığı açıklamada, aşı geliştirme noktasında Türkiye’de önemli çalışmalar yapıldığını söyledi.

Bunlardan 7’sinin Kovid-19 Türkiye Platformu kapsamında yapıldığını, bunun dışında özel sektörün de çalışmaları olduğunu ifade eden Mandal, “Bu çalışmaların toplamıyla dünyada aşı geliştirme çalışmaları grubunda Sayın Bakanımız Mustafa Varank da ifade etmişti; ilk 3 ülkeden birisiyiz. Bu, önemli bir kazanım. Arkasından şu soru geliyor: ‘Evet çalışma var ama sonuç var mı?’ Şu anda erken aşamada giden Erciyes’teki arkadaşlarımız inaktif aşı faz 2 çalışmalarını tamamladı. Kovid-19 Türkiye Platformu kapsamındaki aşılardan 2’si şu an faz çalışmasında, biri de çok yakın zamanda faz 1’e başlamış olacak.” diye konuştu.

‘AŞILARIMIZ YENİLİKÇİ VE DSÖ LİSTESİNE GİREBİLECEK NİTELİKTE’

Mandal, Türkiye’de çok iyi biyoteknolojik ürün geliştiren firmaların olduğuna işaret ederek şunları kaydetti:

“Onlar kendilerini aşıya dönüştürdüler. Şu an Türkiye’de aşı üretimi mümkün olabilen tesislerimiz var. Bunlar faz çalışmaları tamamlandığında aşı üretimini yapabilecekler. Gelecek yılı konuşmuyoruz. Bu yıl aşı üretimini yapabilecek, yeter ki faz çalışmaları tamamlansın. Kovid-19 Türkiye Platformu’ndaki 2 aşımız Dünya Sağlık Örgütü listesinde. Virüs benzeri parçacıklara (VLP) dayalı aşı girmişti. Geçtiğimiz pazar günü de 2. aşımız yani yenilikçi inaktif aşımız da şu an DSÖ listesine girdi. Bunlar çok önemli. Dünyada birçok aşı geliştiriliyor ama DSÖ listesinde verilmiyor, yeterince şeffaflık yok demek. Sadece aşı yapıyoruz değil, bunu dünyaya da açıyoruz. Diyoruz ki aşılarımız yenilikçi ve bunlar Dünya Sağlık Örgütü listesinde yer alabilecek nitelikte.”

TÜBİTAK’ın aşı çalışmalarında koordinasyon sağlama görevi olduğunu aktaran Mandal, üretimin firmalarda gerçekleşeceğini bildirdi.

Süreci firmalar ve bilim insanlarıyla istişare edeceklerini anlatan Mandal, “Aşılara verilebilecek isim konusunda bir şey lanse edersem, bu ismi TÜBİTAK koymuş gibi olur. Bunu gerçekleştiren hocalarımızla firmalarımızı eşleştirdiğimizde bize yakışır isimleri arkadaşlarımız geliştirecektir.” dedi.

‘ÇOK HIZLI REAKSİYON VEREBİLİYORUZ, ÖZGÜVENİMİZ OLUŞTU’

Virüs benzeri parçacıklara dayalı VLP’de varyasyonlara karşı aşı tasarımı yaptıklarını bildiren Mandal, İngiliz mutasyonuna karşı bir ayda VLP tasarımının yenilendiğine dikkati çekti.

Mandal, faz 2 çalışmalarının bu mutasyona göre gerçekleştirileceğini belirterek, şöyle devam etti:

“Çok hızlı reaksiyon verebiliyoruz, öz güvenimiz oluştu. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu en üst düzeye taşıdı. En son açıklanan Ekonomik Reform Paketi’nin içerisinde 2 yeni yapılanma var. Bunlardan biri Sağlık Endüstrileri Başkanlığı. Nasıl Savunma Sanayii Başkanlığı varsa şimdi Sağlık Endüstrileri Başkanlığı da Türkiye’nin bu alanı önemsediğini gösteriyor. Bu aslında sadece Kovid-19’la ilgili değil, karşılaşabileceğimiz hastalıkla veya var olabilecek hastalıklarla henüz ilaçları geliştirilmemiş, tedavisi bulunmamış, bunlara yönelik çalışmalar yapılabilecek. Birçok kurumumuz artık kendine bu görevi üstlendi. TÜBİTAK olarak bu sorumluluğu almaktan hem heyecan hem de sorumluluk duyacağız.”

Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı vasıtasıyla bu alanda dünyada çalışan bilim insanlarını, araştırmacıları Türkiye’ye çekmek istediklerini vurgulayan Mandal, bu kapsamda çeşitli alanlarda 127 bilim insanı ve araştırmacının Türkiye’ye geldiğini duyurdu.