Mustafa Özgür Sancar yazdı…
İlginç bir çağda yaşıyoruz; bu sözü duyduğumuzda, ilk olarak güzellik ve sürprizlerle dolu bir dönem akla geliyor olabilir; fakat geçek öyle mi..?
Eski Çin uygarlığında bilge kişiler, karşıtını paylamak ve ona korku vermek için “İlginç bir çağda yaşayasın” derlermiş. Siyasi depremlerin, âhlâki çöküntülerin hüküm sürdüğü dönemleri ilginç çağlar olarak tanımlıyorlarmış; çünkü böylesine süreçlerde hayatın iyi ve güzel yanlarının azalacağı, hatta iyi ve güzel olanla buluşma imkânının kalmayacağına inanılırmış.
Farklı kültürlerin, yaşamı ve nesneyi farklı şekillerde tanımlama gerçeğini gözardı etmemek kaydıyla, içerisinde bulunduğumuz çağın ilginç olduğunu söyleyebiliriz.
Bir önceki yüzyıl daha ilginç değil mi?
Küresel İklim Krizi ve buna bağlı olarak ortaya çıkan ölümcül hastalıklar, insanlığın yok olma olasılığı, global ekonomik bunalım, ortadoğudaki savaşlar ve bölünen ülkeler, arka arkaya yaşanan kayıplar… sonra koronavirus pandemisi ve artçıl etkileri nedeniyle büyük ölçüde kısıtlanmış olan hayat, 21. yüzyılı, daha başında, ilginç bir çağ hâline getirmiyor mu?
Çinlilerin tasvir ettiğine benzer, ilginç bir çağda yaşıyoruz; ama tam da onların tarifine uymuyor.
Hayatın güzel ve iyi olan taraflarının azaldığına tanık oluyoruz; ancak bunları bütünüyle kaybetmiş değiliz. Öyle olsaydı, iki büyük savaş görmüş, yıllar süren diktatörlüklere tanıklık etmiş, salgın hastalık ve kitlesel ölümlerle ilerlemiş olan 20. yüzyıl gerçek anlamda bir cehennem dönemi olarak tasvir edilebilirdi.
GÜZEL, İYİ VE İNSANLIĞIN BÜTÜK ATILIMI
Gerçek şu ki bir önceki yüzyıl, daha fazlasını sayabileceğimiz felâketlere karşın iyi ve güzelin kaybolduğu bir ilginç çağ olmadı. Aksine umudun çağıydı, yeni sistem ve devrimler ile insanlığın büyük sıçrayışı, ortak bir gelecek kurulabileceğini ispatladı. İnsanlık tarihi için küçük; ama 20 yüzyıl insanı için dev adımlar atıldı. Büyük devrimler ve kurtuluş zaferleri, insanlığın, zorunlu olarak, zenginlikten herkesin pay alabileceği büyük bolluk dönemine gideceğini gösterdi. Bu büyük insanlık umudunun edebiyatı, sinema, şiir ve sanatı, yaşamı daha derinden ve çoşkuyla kavramamızı sağladı.
Bilim ve teknoloji büyük insanlığın eline büyük olanaklar tutuşturdu; dünyayı değiştirebilme gücü verdi. İnsanlık edebiyat sayesinde güneş, deniz ve doğanın değiştirici büyüsünü yeniden keşfetti. Kederin ağırbaşlılığı kadar, yaşamın çoşkusunu da öğrendi.
BİREYSEL ACILAR, BÜYÜK İNSANLIK PERSPEKTİFİ
Ne var ki, şu anda insan, dünyayı etkisine alan tehlikeler nedeniyle, içinde bulunduğu “bunalımlı dönemin ilelebet süreceğini, tarihin en kötü döneminde yaşadığını” düşünmeden edemiyor.
İşte tam bu anda ihtiyacımız olan şey, insanlığın yakın geçmişine ve büyük tarihine bakarak gerçeği görmektir. İnsanlık bizim küçük yaşantılarımızdaki, küçük an ve dönemlerden çok daha fazlasıdır.
Bugün yaşanılandan çok daha ağırını yüzyıllardır yaşıyor. Ve her defasında, zaferlerle geleceğe ilerliyor. Belki bu dönemdeki kayıplara çok üzülüyoruz; istisnasız herkesin yaşadığı bireysel acılara, kayıtsız kalamayız; ama insanlık adına umudumuzu yitirmemize neden olacak bir şey yok.
GERÇEK BİR İLGİNÇLİK
Gerçekten ilginç bir çağ; ancak Çinlilerin söylediği türden bir ilginçlik değil bu; tersine büyük insanlığın perspektifinden bakanlar için yeni ve yaşanılabilir bir hayatın olanaklarıyla dolu bir ilginç çağda yaşıyoruz.
