13 Şubat’ta Erzincan İliç’te yaşanan maden faciasının üzerinden günler geçmesine rağmen, göçük altında kalan işçilere ulaşılamadı. Bağımsız Maden İşçileri Sendikası, bir çevre felaketi olarak nitelendirilen olayın ardından bölgedeki gözlemcilerinin hazırladığı Anagold Gözlem Raporu’nu kamuoyu ile paylaştı.
Gerçek Gündem’in haberine göre rapora göre 17 Şubat 2024’te taşeron Çiftay işçileri siyanürlüğü toprağı kaldırıp taşımak üzere işbaşı yapmaya çağrılmış. İşçilerin önemli bir kısmı eğitim ve donanımı olmayan bu işi yapmaya zorlandıklarında itiraz etmiş, işi yapmaktan kaçınmış ve Çiftay yönetimi buna karşı işçileri kendi iradeleriyle çalıştıklarına dair bir kağıt imzalayarak işbaşı yapmakla 3 ay ücretsiz izne çıkmak arasında bir seçime zorlamış.
Raporda dikkat çeken birçok veri yer alırken, sendikanın örgütlenme uzmanı Mert Batur şu ifadelerle raporu paylaştı:
“Hazırladığımız raporu bir haftadır kalbi madencilerle atan herkesin okumasını ve paylaşmasını rica ediyorum.
Bir günlük değil 15 yıllık bir göçük bu ve madencilerin bu göçük olmasın diye çırpınmalarının, yenilmelerinin, bir yol aramalarının izini taşıyor. Kardeşliğimizin izini…”
RAPORDAN CAN YAKAN DETAYLAR
Raporda yer alan detaylara göre işçilerin iş sağlığı ve güvenliği için gerekli tedbirler alınmamış, işçiler düşük ücretlerle çalıştırılmış ve işçiler üretim baskısına maruz kalmış. Ücretler, faaliyete geçildiği 2009-2010 yıllarından beri kademeli olarak düşürülmüş.
Rapora göre 19.000-20.000 TL ücret düzeyinde çalışan işçiler tespit edilmiş, görece daha iyi görünen ücretlerde ise esas kazanç değil yan haklarla (prim, ikramiye vb.) elde edilen gelir etkili olmuş. Bu işçiler açısından ücret konusunda güvencesizlik yaratmış. Şirket yetkilileri ise 13 Şubat sonrası süreç dahil olmak üzere, yan haklarla şişirilmiş gerçek olmayan ücret bilgilerini kamuoyu ve yetkililerle paylaşarak gerçek ücretleri gizlemiş. Dünyada benzer işlerde çalışanlardan en az 7 kat daha ucuza çalışma dayatılmış.
TEHDİT İLE MESAİ
Raporda yer alan verilere göre işçilere gereken dinlenme süreleri sağlanmamış, fazla mesai olağan hale getirilmiş, fazla mesaiye kalmak istemeyenler tehdit edilmiş. Özellikle Bakanlığın kısa süreli kapatma kararından sonra maden tekrar faaliyete geçtiğinde “bu açığı kapatmak için” işçiler daha uzun mesaiye ve üretim baskısına maruz bırakılmış.
İŞBAŞI YAPMAYA ZORLANMIŞLAR
Raporda dikkat çeken bir diğer detaya göre 17 Şubat 2024’te taşeron Çiftay işçileri siyanürlüğü toprağı kaldırıp taşımak üzere işbaşı yapmaya çağrılmış. İşçilerin önemli bir kısmı eğitim ve donanımı olmayan bu işi yapmaya zorlandıklarında itiraz etmiş, işi yapmaktan kaçınmış. Çiftay yönetimi buna karşı işçileri kendi iradeleriyle çalıştıklarına dair bir kağıt imzalayarak işbaşı yapmakla 3 ay ücretsiz izne çıkmak arasında bir seçime zorlamış.
Sedat Cezayirlioglu yirtinirken uc kurus icin hicbiriniz ses cikarmamistiniz, doganin, hayvanin ve insanin zehirlenmesine sessiz kaldiniz, simdi 15 yillik gocuk oldu oyle mi.