Koronavirüs aşısı yüz felcine mi neden oldu?

ABD’li şirket Pfizer ve Alman BioNTech ortaklığında geliştirilen Kovid – 19 aşısını yaptıran 4 gönüllüde yüz felci görüldüğü iddia edildi. FDA deneklerde görülen yüz felcine tam olarak neyin sebep olduğunun bilinmediğini, tesadüf olabileceğini belirtti.

ABD’li firma Pfizer ile Alman BioNTech ortalığında geliştirilen ve Faz – 3 çalışmaları kapsamında insan denemelerine devam edilen korona virüs aşısını yaptıran 4 gönüllüde yüz felci görüldüğü iddia edildi.

4 gönüllünün 3, 9, 37 ve 48’inci günlerde yüz felci geçirdiği öne sürüldü. 

Söz konusu iddialarla ilgili açıklama yapan Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), deneklerde görülen yüz felcine tam olarak neyin sebep olduğunun bilinmediğini belirtti. FDA’nın doktorlardan aşının yan etkilerini sürekli bir şekilde takip etmelerini talep ettiği ifade edildi.

Teyit.org’un incelemesine göre yüz felcine aşının neden olduğuna dair kanıt yok. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yayınlanan raporda Kovid-19 aşısı ile yüz felci arasında nedensel bir ilişki kurulmadığı söylendi.

Haberler ve paylaşımlarda kullanılan fotoğraf aşı gönüllülerini göstermiyor. Fotoğraf uzun zamandır yüz felcini anlatan kaynaklarda yer alıyor.

YÜZ FELCİ VAKALARINA AŞININ NEDEN OLDUĞUNA KANIT YOK

Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından hazırlanan ve 10 Aralık 2020 tarihinde yayınlanan raporda, Pfizer & BioNTech tarafından geliştirilen Covid-19 aşısının denemelerine katılan dört gönüllüde kısmi yüz felcine rastlandığı aktarılıyor. Kısmi yüz felci, geçici olarak yüzün bir tarafında sinir hasarına bağlı olarak mimik kaslarında hareket kaybının ortaya çıkmasına deniyor.

Ancak katılımcılarda ortaya çıkan yüz felci vakalarına aşının neden olduğuna dair kanıt yok. Raporda dört gönüllüde ortaya çıkan yüz felcine neyin sebep olduğunun belirsiz olduğunun, aşı ile yüz felci arasında nedensel bir ilişki kurmak için yeterli veri olmadığının altı çiziliyor. ABD’de yapılan denemelerde aşıyı alan 21 bin 720 katılımcıdan yalnız dördünde yüz felcine rastlanmış. FDA hazırladığı raporda da “Aşı grubundaki dört vakanın genel popülasyonda beklenenin üzerinde bir sıklığı temsil etmediğini” aktarıyor (sayfa 38).

Bu şu demek: Yüz felcine nüfusun genelinde de bu sıklıkla rastlanıyor. Kısmi yüz felcinin bilimsel olarak görülme oranı kabaca 100 bin kişide 20 kişi. Dolayısıyla 20 binden fazla gönüllü arasından dört kişide yüz felci vakasına rastlanması genel nüfusta görülme oranıyla örtüşüyor.

TESADÜF OLABİLİR

Yüz felci genelde yüzün bir tarafını etkiliyor. Yüz felcine neden olan risk faktörleri arasında hamilelik, obezite, hipertansiyon, diyabet ve üst solunum yolu rahatsızlıkları bulunuyor. Bazı Covid-19 hastalarında da semptom olarak geçici yüz felci ortaya çıktığı bildirilmişti. FDA, aşı uygulanmaya başlandığında da olası yüz felci vakalarının sistematik olarak gözlemleneceğini aktarmış. Öte yandan bilim insanları da aşı ile yüz felci arasında doğrudan bir bağlantı kurulamayacağını belirtiyor.

Aşı çalışmalarında katılımcılarda ortaya çıkan yüz felcinin de tesadüf olabileceği söyleniyor. Benzer bir durum 2017 yılında grip aşısında da yaşanmış. Grip aşısı yaptıranlar arasında yüz felci vakalarına rastlanmış ancak yüz felcinin aşı nedeniyle ortaya çıktığına dair kanıt olmadığı ortaya konmuştu. Dolayısıyla yüz felci vakalarının olması Covid-19 aşısı konusunda endişelenilmesini gerektirmiyor. Çünkü aşının bu rahatsızlığa neden olduğuna dair kanıt yok.

PFIZER & BIONTECH’İN AŞISINA DAİR GÜVENLİK ENDİŞESİ BİLDİRİLMEDİ

BNT162b2 adlı Covid-19 aşısı ABD merkezli ilaç şirketi ve Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech tarafından geliştirildi. RNA teknolojisiyle geliştirilen aşının üçüncü faz çalışmalarında elde edilen nihai veriler yüzde 95 etkili olduğunu ortaya koyuyor. Yine son çalışmalar aşının ilk doz uygulandıktan 10 gün sonra Covid-19’a karşı güçlü bağışıklık sağladığını gösteriyor. Şimdiye kadar aşıya dair hiçbir güvenlik endişesi bildirilmedi.

Aşının açıklanan yan etkileri arasında ise enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişkinliğin yanı sıra yorgunluk, baş ağrısı, titreme ve ateş gibi geçici etkiler yer alıyor. Bunlar dışında ciddi bir yan etki endişesi yer almıyor. FDA da raporunda bu yan etkileri bildiriyor; ayrıca raporda aşının etkinliğine dair veriler de doğrulanıyor. Dolayısıyla aşının etkinliğine ve güvenliğine dair kuşkular bilim dünyasında yer almıyor.

Yaklaşık 44 bin kişinin bulunduğu denemelerde ortaya çıkacak olumsuz etkiler de olağan olarak değerlendiriliyor; olası olumsuz etkilerin de tek nedeni aşı olmayabilir. FDA’nın Pfizer & BioNTech tarafından geliştirilen Covid-19 aşısı için yakın zamanda karar vermesi bekleniyor. ABD’ye ilk aşıların da Aralık sonuna kadar ulaşacağı bildirildi. Aşıya ilk onay 2 Aralık tarihinde Britanya tarafından verilmişti. 8 Aralık tarihinde de ilk aşı uygulandı. Bunların yanı sıra iddia paylaşımlarda kullanılan fotoğraf da aşı olan gönüllüleri göstermiyor. Fotoğraf yüz felcinin anlatıldığı kaynaklarda uzun zamandır yer alıyor.