Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın açıklamasına göre, toplam döviz rezervleri geçen hafta 3 milyar 194 milyon dolar azalarak 87 milyar 446 milyon dolara geriledi.
Merkez Bankası, Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı.
Buna göre, 2 Nisan’da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 2 milyar 809 milyon dolar azalışla 48 milyar 85 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri, 26 Mart’ta 50 milyar 894 milyon dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 385 milyon dolar azalarak 39 milyar 746 milyon dolardan 39 milyar 361 milyon dolara düştü.
Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, geçen hafta bir önceki haftaya kıyasla 3 milyar 194 milyon dolar gerileyerek 90 milyar 640 milyon dolardan 87 milyar 446 milyon dolara indi.
NE DEMEK OLUYOR?
Ekonomi yazarı Recep Erçin, MB’nin rezerv açıklamasıyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Merkez Bankası’nın toplam rezervi 87.4 milyar dolar olsa da bu net rezervi ifade etmiyor. Bir defa o rezervin hemen hepsi bir yükümlülük yani borç oluşumundan kaynaklanıyor. Yani Merkez Bankası’nın kasasında başkalarının parası var. Onlar Türk varlıklarına yatırım yapmışlar veya Türk bankalarına mevduat yatırmışlar veya veya bankalar döviz kredisi almışlar onun bir kısmı Merkez Bankası’nda karşılık olarak duruyor. Bu anlamda onları düşünce elde rezerv filan yok gibi görünür. Ama hep dediğim gibi paranız rezerv para değilse veya dış fazla veren bir ekonomi değilseniz sizin rezerviniz bir bilanço kaleminden ibarettir.
128 MİLYAR DOLAR?
Bir dönem 130 milyar dolara yakın rezervimiz vardı. Şimdi toplam rezerv 43 milyar dolar azalmış. Bu nedir esasen ülkeden döviz çıkışı olmuş demektir. Bakın 128 milyar dolar rezerv yakıldı diyorlar. Uzmanların dediği doğru. Ancak bu yakılan rezervin önemli bir kısmı zaten yurt içinde kaldı. Sadece o cepten bu cebe gitti. Merkez Bankası rezervleri net rezervler dışında yükümlülük oluşumdan ileri geliyor. Bizde böyle çünkü Türkiye dış fazla veren bir ekonomi değil. Öteden beri 80 sonrası dışa açılma süreciyle birlikte hep dış açık vermiş. Bu açığı da dışarıdan aldığı borçla veya yabancıların Türk varlıklarına yaptığı yatırımlarla kapatmış. O dövizler istisnasız Merkez Bankası’nın uhdesinden geçer. Finansal sistem onun tekelindedir. Merkez bir takım dünyada da uygulanagelen sistemler yoluyla rezervi böyle biriktiriyor.
EKSİ 40 MİLYAR DOLARDAYIZ
Şimdi 128 milyar dolar harcanmadan evvel bizim net rezervimiz bilanço itibarıyla pozitifti. Ama yine de o bizim paramız değildi. Ülkeden hızlı bir döviz çıkışı olduğunda oradan yemek zorunda kalırdınız. Şimdi ise biz bunu geçen süreçte sadece ülke dışına döviz çıkışı yüzünden değil içeride ekonomiyi canlandırmak için de harcadık. O nedenle net rezervimiz bir dönem eksi 40 milyar dolarlara kadar düştü. Bugün itibarıyla da aşağı yukarı benzer yerlerde diye biliyoruz.”
TCMB rezervleri tarihler itibarıyla şöyle (milyon dolar):
Tarih | Altın Rezervleri | Brüt Döviz Rezervleri | Toplam Rezervler |
31.01.2020 | 27.520 | 74.856 | 102.376 |
28.02.2020 | 30.411 | 77.414 | 107.825 |
27.03.2020 | 31.325 | 64.081 | 95.406 |
30.04.2020 | 34.786 | 51.457 | 86.243 |
29.05.2020 | 36.667 | 54.360 | 91.027 |
26.06.2020 | 38.821 | 51.417 | 90.238 |
30.07.2020 | 43.572 | 46.673 | 90.245 |
28.08.2020 | 43.042 | 41.594 | 84.636 |
25.09.2020 | 41.097 | 42.420 | 83.517 |
23.10.2020 | 43.265 | 45.086 | 88.351 |
27.11.2020 | 40.299 | 43.899 | 84.198 |
31.12.2020 | 43.241 | 49.965 | 93.206 |
29.01.2021 | 42.169 | 53.367 | 95.536 |
26.02.2021 | 40.719 | 54.495 | 95.214 |
26.03.2021 | 39.746 | 50.894 | 90.640 |
2.04.2021 | 39.361 | 48.085 | 87.446 |