NATO, AB ve ABD’den yeni çatışma mesajları… ‘Transatlantik ittifakı geri döndü’

Münih Güvenlik Konferansı’nda “Amerika geri döndü, transatlantik ittifakı geri döndü” mesajını paylaşan ABD Başkanı Joe Biden, Çin ile Rusya’ya “gözdağı” verdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Çin ve Rusya kendi çıkarları için yolculuğun kurallarını yeniden yazmaya çalışıyor.” dedi.

NATO ve Avrupa Birliği (AB), ABD’nin yeni yönetimiyle özellikle Rusya ve Çin’in yükselişi gibi uluslararası konularda transatlantik ilişkilerini kuvvetlendirme ve son birkaç yılda zayıflayan Avrupa-Kuzey Amerika bağını yeniden daha güçlü şekilde tesis etme çağrısında bulundu.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sanal ortamda düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı’nda video konferans yöntemiyle konuşmalar yaptı.

Stoltenberg, yeni ABD Başkanı Joe Biden ile diğer NATO ülkelerinin liderlerini bu yıl Brüksel’deki zirve toplantısında ağırlamak ve “yeni bir transatlantik gündem” belirlemek için sabırsızlandığını söyledi.

Son yıllarda Avrupa ile ABD arasında bazı farklılıklar görüldüğünü hatırlatan Stoltenberg, “Şimdi daha güçlü bir ittifak kurmak, güveni yeniden tesis etmek ve birlikteliğimizi güçlendirmek için önümüzde tarihi bir fırsat bulunuyor.” dedi.

Stoltenberg, Avrupa ile Kuzey Amerika’nın önünde büyük sınamalar bulunduğunu belirterek, bunları Çin’in yükselişi, gelişmiş siber saldırılar, yıkıcı teknolojiler, iklim değişikliği, Rusya’nın “istikrarsızlaştırıcı” davranışları ve terör tehdidi olarak sıraladı.

“Hiçbir ülke, hiçbir kıta bunlarla tek başına mücadele edemez.” diyen Stoltenberg, birlik içinde hareket etmeleri gerektiğini savundu.

Stoltenberg, şunları dile getirdi:

“Çin ve Rusya kendi çıkarları için yolculuğun kurallarını yeniden yazmaya çalışıyor. Çin’in yükselişi, güvenlik, refah ve hayat tarzımıza getireceği sonuçlar bakımından transatlantik topluluklarımız için çok önemli bir konu. Bu nedenle NATO, Avustralya ve Japonya gibi yakın ortaklarıyla ilişkilerini derinleştirmeli ve dünya genelinde yeni ortaklıklar kurmalıdır.”

MİCHEL: TEKRAR HOŞ GELDİN AMERİKA

AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise son 75 yıldır ABD ile Avrupa arasındaki ilişkinin kural temelli uluslararası düzenin omurgasını oluşturduğunu belirterek şunları söyledi:

“Bugün Avrupa, Amerika ve dünya için kritik bir zamandayız. Büyük sınamalarla karşı karşıyayız. Bu da ABD ile ittifakımızı daha canlı ve hayati kılıyor. Bu nedenle 27 AB ülkesinin liderleri bu ilişkinin stratejik önemini teyit etmiştir. İki tarafın da bağımızı canlandırmak ve kuvvetlendirmek istediğine inanıyorum. Ben bunu Yeni Kurucu Anlaşma olarak adlandırıyorum.”

Michel, etki gücü konusundaysa “Aynı fikirde olduğumuzda demokrasiyi savunmak için daha fazla etkimiz olacaktır. Rusya, Çin veya İran gibi otokratik rejimlerin saldırılarına karşı kural temelli uluslararası düzeni birlikte daha güçlü savunabiliriz.” diye konuştu.

AB’nin ABD ile güçlü ve güvenilir bir ortaklık istediğini vurgulayan Michel, “Gelin ortaklığımızı daha iyi bir dünya için güç merkezi haline getirelim. Tekrar hoş geldin Amerika.” ifadesini kullandı.

BİDEN’DAN ÇİN VE RUSYA’YA KARŞI AÇIKLAMA

ABD Başkanı Biden, Münih Güvenlik Konferansına video konferans yoluyla katılarak ABD’nin Avrupa Birliği (AB) ve müttefikleriyle yeni dönemdeki ilişkilerini değerlendirdi.

“Amerika geri döndü, transatlantik ittifakı geri döndü. Artık geriye değil, birlikte önümüze bakacağız.” şeklinde konuşan Biden, isim zikretmeden Donald Trump döneminde yıpranan ABD-AB ilişkilerini yeniden güçlendireceğini vurguladı.

Biden, “ABD, yüzleştiğimiz sorunların çözümü için AB’deki ortakları ve kıtadaki diğer başkentlerle çok yakın çalışacaktır. ABD, NATO ittifakımıza tamamıyla bağlıdır ve Avrupa’nın askeri kapasitesine yaptığı yatırımları memnuniyetle karşılıyorum.” ifadelerini kullandı.

NATO Anlaşması’nın 5. maddesine atıf yapan Biden, ittifak üyesi bir ülkeye yapılan saldırının tüm ittifaka yapılmış sayılacağını ve bu tür bir duruma karşı hep birlikte harekete edeceklerini söyledi.

‘ÇİN’LE REKABET ÇETİN GEÇECEK’

ABD Başkanı Biden, Çin’le uzun soluklu bir mücadele içinde olduklarına işaret etti ve gelecek dönemde özellikle ekonomi ve güvenlik alanlarında Çin’e karşı ABD-AB ittifakının önemine dikkati çekti.

“Çin’le uzun vadeli stratejik bir rekabete beraber hazırlanmalıyız. ABD, Avrupa ve Asya’nın, Pasifik’teki ortak çıkar ve değerlerimizi güvence altına alma noktasındaki çabası, en önemli işlerimizden biri olacaktır. Çin’le rekabet çetin geçecek.” diye konuşan Biden, ABD’nin bu rekabete hazır olduğunu dile getirdi.

Biden, Pekin’in insan hakları ve demokrasi alanındaki ihlalleri ile uluslararası ekonomide “haksız rekabet” yaratan adımlarını yakından takip ettiklerini ve bu konuları gündeme getirmeye devam edeceklerini vurguladı.

‘PUTİN, TRANSATLANTİK İTTİFAKINI ÇATIRDATMAK İSTİYOR’

Çin’in ardından Rusya’ya da eleştiriler getiren Biden, Moskova’nın transatlantik ittifakına Çin’den daha yakın bir “tehdit” oluşturduğunu savundu.

Biden, “Putin Avrupa’yı, Avrupa projesini ve NATO ittifakını zayıflatmak istiyor. Transatlantik birliğine ve kararlılığımıza zarar vermek istiyor çünkü Kremlin için tek tek ülkeleri sindirmek daha kolay.” şeklinde konuştu.

Rusya’nın Amerikan seçimlerine siber saldırılar yoluyla müdahale etmeye çalıştığını ve dünyaya “bakın ABD’nin sistemi yozlaşmış” mesajı vermeye çalıştığını savunan Biden, buna izin vermeyeceklerini ve esas “Rusya’nın demokratik kurumları tehdit ettiği” iddiasında bulundu.