Düzenleme ve ayarlama anlamına gelen regülasyon, devletin ekonomiye direkt olarak müdahale ettiği araçlarından biridir. Devletin düzenleyici olarak kullandığı regülasyon uygulamaları; ülkelerin bulundukları duruma, sektöre ve tarihsel süreçlere göre farklılık gösterebilir.
Regülasyon düzenlemeleri, finansal kurumların yönetmeliklerinde yapılan değişikliklerle desteklenir. Bu sayede daha istikrarlı bir ekonomik sistem oluşabilir. Geniş alanda etki yaratan Regülasyon, toplumdaki bireylerin refahının artırılmasına yönelik çalışmaları kapsar. Regülasyon uygulamalarıyla eksik rekabetin önlenmesi amaçlanır. Çeşitli regülasyon düzenlemeleriyle devlet piyasadaki güvenilirliğini korurken ülke ekonomisi de güçlenir. İstenmeyen faaliyetler; Regülasyon ile önlenebilir veya istenen davranışlar haline getirilebilir.
TDK’YE GÖRE REGÜLASYON NE DEMEK?
Regülasyon kelimesi; düzenlemek anlamına gelen regüle etmek kökünden geliyor. Yani regülasyon; regüle etmek eyleminin isimleştirilmiş halidir.
Fransızca kökenli olup Türkçeye yerleşen regülasyon kelimesi, Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre; ayarlama ve düzenleme olarak tanımlanıyor.
EKONOMİDE REGÜLASYON
Düzenleme anlamına da gelen regülasyon, özel sektör ve kamu teşebbüslerinin faaliyetlerini yürütüş tarzlarını kontrol altında tutma amacıyla konulan kurallardır. Regülasyon; tam rekabetin olmadığı sektörlerde, devletin piyasa aksaklıklarının giderilebilmesi bu piyasalara müdahale etmek amacıyla geliştirdiği düzenlemelerdir.
Uygulanacak regülasyon yöntemi ise ülkenin toplumsal yapısına ve ekonomik durumuna göre belirlenir. Devlet, piyasaya giriş ve çıkışı düzenleyici tekeller oluşturur ve bu uygulamalarla düzenleme ve denetleme faaliyetlerini sürdürür. Böylece bir faaliyete ilişkin kurallar belirlenir ve kurallara uyulup uyulmadığı denetlenir.
Ayrıca yasakların ihlal edilmesi konusundaki şikâyetler dikkate alınarak ciddi zararları engellemek için çeşitli tedbirlerin alınmasına ilişkin düzenlemeler yapılır. Bu süreç dâhilinde gerekli kurum tarafından soruşturma yapılması, bilgi sağlanması ve para cezalarının belirlenmesi de sağlanır.
Bu düzenlemeler ile toplumun refah düzeyinin artırılması, rekabetin önlenmesi ve ülke ekonomisinin güçlendirilmesi amaçlanır. Kısaca regülasyon, finansal sistemin güvenliğini artırmayı ve tüketicileri korumayı sağlar.
GÜNLÜK HAYATTAN REGÜLASYON ÖRNEKLERİ
Devletin ekonomik ve sosyal amaçlara uygun olacak şekilde yaptığı regülasyon düzenlemeleri, birçok farklı kurumu ilgilendirir. Bir ülkede yapılan regülasyonlar dikkate alındığında, ülkenin ekonomi politikasıyla ilgili bilgilenilebilir. Bu sebeple kişiler yatırım yaparken regülasyonlara bakarak yatırımlarını daha güvenli hale getirebilir.
Günlük hayattan regülasyon örnekleri şu şekilde:
• Asgari ücretin belirlenmesi
• Özel sektör yatırımlarına teşvik uygulamaları
• Döviz kurunun kontrol altına alınması
• Rekabetin düzenlenmesi amacıyla yapılan uygulamalar
• Uluslararası ticaretin kontrol altında tutulması
