Sendikaların ‘kırmızı çizgisi’ kıdem tazminatında yeni hamle

Kıdem tazminatı fonunun ayrıntıları netleşmeye başladı. Fon için 2 plan üzerinde durulduğu belirtildi. Sendikalar işçinin kıdem hakkını korumakta kararlı olduklarını ve geri adım atmayacaklarını ilan etmişti.

Çalışanların ve sendikaların büyük tepkisini çeken yeni kıdem tazminatı çalışmasının detayları ortaya çıkmaya başladı. Üzerinde çalışılan iki formülün birincisine göre çalışanın 30 günlük kıdem tazminatının 11 günü fona devredilecek. Çalışanın bu parayı 56 yaşından önce sadece evlilik, konut alımı, sağlık gibi gerekçelerle çekebilmesi öngörülüyor. Diğer bir formüle göre ise işçilerden yüzde 6’lık prim kesintisi yapılacak.

Kıdem tazminatı fonu uygulamasına 1 Ocak 2022 tarihinde geçilmesi planlanıyor. Mevcut çalışanların, sistem değişikliğine kadar olan döneme ait kıdem tazminatına ilişkin haklarının saklı kalması bekleniyor.

TÜRK-İŞ BAŞKANI: ÖLSEM DE KIDEMİ VERMEM

Hükûmetin çalışanlara ödenecek kıdem tazminatının bir kısmının fona aktarılması üzerinde çalışmaları sürerken, sendikalar karara tepkili. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay düzenleme üzerinde 10 gündür çalışıldığını söylerken, “İşçinin haklarını geriye düşürecek hiçbir teklifi imzalamam. Tek başıma kalsam da, ölsem de kıdemi vermem” demişti.

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre; kıdem tazminatı fonuna geçiş için ise 1 Ocak 2022 tarihi öngörülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün akşam ana hatlarını açıkladığı istihdam kalkanı paketi kapsamında kıdem tazminatı fonu konusunda bir çalışma yürüyor. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca yürütülen çalışmaya Hazine ve Maliye Bakanlığı da aktif katkı sağlıyor. İşçi ve işveren örgütlerine ayrı ayrı bilgi verilerek görüşleri isteniyor.

Tamamlayıcı emeklilik sisteminin bir parçası olarak bireysel hesaba dayalı kıdem tazminatı fonu kurulması öngörülüyor. Kıdem tazminatı fonuyla yurt içi tasarrufların artırılması ve ikinci bir emekli aylığı bağlanarak sosyal güvenlik sistemi üzerindeki yükün azaltılması amaçlanıyor. Kıdem tazminatı fonu uygulamasına 1 Ocak 2022 tarihinde geçilmesi planlanıyor. Fon konusunda iki formül üzerinde duruluyor.

FORMÜL 1: 11 GÜN PRİM KESİLECEK

Kıdem tazminatı şu an her hizmet yılına karşılık 30 günlük ücret üzerinden ödeniyor. Gündemdeki birinci formülde 30 günlük kıdem tazminatının 19 gününün mevcut sistemdeki gibi devam etmesi, 11 günün ise kıdem tazminatı fonuna devredilmesi öngörülüyor. Bu formül için 11 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı fonuna prim kesilecek. İşçinin her bir yıllık hizmete karşılık alacağı 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki kurallar çerçevesinde ödenecek, 11 günü ise kıdem tazminatı fonunda birikerek, örneğin 56 yaşında toplu alınabilecek veya emekli aylığı bağlatılacak.

FORMÜL 2: YÜZDE 6 PRİM KESİLECEK

İkinci formülde ise kıdem tazminatı fonu için yüzde 6 oranında prim kesilecek. Bunun 4 puanı işveren, 0.5 puanı işçi priminden oluşacak. Devlet 1 puan katkıda bulunacak. Vergi indirimi yoluyla da 0.5 puanlık ilave prim katkısı yapılacak. Böylece toplam prim tutarı yüzde 6 olacak.

İşçi sendikaları 30 günlük ücret üzerinden ödenen mevcut kıdem tazminatının aylık yüzde 8.33’e karşılık geldiğini ileri sürüyor. Fona yüzde 6 oranında prim kesilmesi, 21.6 günlük kıdem tazminatına karşılık geliyor. Ancak, ekonomi yönetimi fonda toplanacak primlerin nemalanmasıyla her hizmet yılı için 30 günlük ücrete karşılık gelecek ödemenin mümkün olacağını savunuyor.

Mevcut çalışanların, sistem değişikliğine kadar olan döneme ait kıdem tazminatına ilişkin hakları saklı kalacak. Birinci formülün benimsenmesi halinde 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren mevcut çalışanlar dahil olmak üzere herkes için zorunlu olacak. İkinci formül ise mevcut çalışanlar için isteğe bağlı olacak.

’10 GÜNDÜR KAPALI DEVRE KIDEM FİLMİ ÇEVRİLİYOR’

Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı tarafından Türk-İş, Hak-İş, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) haber verilerek kıdem için dün görüşme yapılmıştı.

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, dün kıdem tazminatı görüşmeleriyle ilgili “10 gündür kapalı devre kıdem filmi çevriliyor. Nihayetinde aradılar, görüşümüzü istediler. ‘Biz kıdem tazminatından memnunuz, fon diye bir şey istemiyoruz’ diye cevap gönderdim. Ben şahsen milyonlarca çalışanın geleceğini ilgilendiren bu konunun direkt Cumhurbaşkanı ile görüşülmesi taraftarıyım” dedi.

TÜRK-İŞ’İN ŞARTLARI

Ergün Atalay, kıdemle ilgili 3 şartları olduğunu da belirtirken, şartlarını şöyle açıkladı:

“Birinci şartımız kıdemle ilgili bugüne kadar kazanılmış tüm haklarımız korunmalı. Bu hak hem bugün çalışanlar, hem de gelecekte çalışacak çocuklarımız, torunlarımız için geçerlidir. Buradan zerre taviz beklenmesin. İkincisi bir yıla 1 ay, yani 30 gün şartından geri adım atmayız. Üçüncüsü kıdemin oran olarak yüzde 8.33’ten aşağı düşürülmesini kabul edemeyiz. Bu 3 şart yerine getirilmezse biz masada olamayız. Masada olan da o masanın altında kalır. İşçinin kıdemine zarar verecek bir teklifi ben ölsem de kabul etmem. Tek başıma kalsam da kabul etmem. Başkan kardeşlerim de, işçi kardeşlerim de kabul etmez. Eğer gerçekten iyi niyetli olarak kıdemi alamayanların kıdem almalarını sağlayacak bir çalışma yapmak istiyorlarsa, 3 şartı yerine getirmek kaydıyla oturur konuşuruz.”