Vergi yüzsüzleri listesi açıklandı… Mehmet Şimşek: 812,8 milyar TL’nin tahsilat imkanı yok

Anadolu Ajansı’na konuşan Bakan Şimşek, devlete vergi borcu olanları açıklama kararı aldıklarını anımsatarak, 5 milyon liradan fazla vergi borcu olanların bugün Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ilan edileceğini bildirdi.

Borçlu mükellefleri iki liste halinde açıklayacakları bilgisini veren Şimşek, ilk listede ikmalen, resen veya idarece yapılan tarhiyatlar nedeniyle kesinleşen vergi ve cezaları, ikinci listede de vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının kamuoyuyla paylaşılacağını söylemişti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 5 milyon lirayı aşan vergi ve ceza borcu bulunan mükellefler ile 1 Haziran 2023-31 Mayıs 2024 tarihlerinde kesinleşen ve toplam tutarları 5 milyon lirayı aşan tarhiyatlara ilişkin listeleri açıkladı.

Buna göre, Vergi Usul Kanunu kapsamında kesinleşen vergi ve cezalar ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaları açıklanıyor.

İkmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatlar nedeniyle kesinleşen ve toplam tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalar ile 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Eylül itibarıyla ödenmemiş ve tutarı 5 milyon lirayı aşan vergi ve cezalar iki ayrı listeyle duyuruldu.

Borçlular listesine göre, devlete 5 milyon liranın üzerinde vergi borcu bulunan kişi ve kuruluş sayısı 36 bin 806’yı buldu. Bu mükelleflerin 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i ise tüzel kişi oldu. Mükelleflerin 4 bin 807’si faal mükellef olurken, bunlar toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini oluşturdu. Terk mükellef sayısı da 31 bin 999 olarak kayıtlara geçti.

CEZALARIN TOPLAMI 914,9 MİLYAR LİRA

Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira olarak açıklandı. Faal mükelleflerin borç tutarı 113,8 milyar lira olurken, borç içindeki oranı yüzde 12,4 olarak belirlendi. Terk mükelleflerin borç tutarının da 801,1 milyar lira olduğu tespit edildi.

Borçlular listesinin ilk sırasında 3 milyar 23 milyon 325 bin lirayla Halkalı Vergi Dairesine kayıtlı Turktab Tütün Mamülleri Pazarlama ve Dağıtım AŞ yer aldı. Bu şirketi, 2 milyar 449 milyon 525 bin lirayla, Uluslararası Akaryakıt Dağıtım Ltd. Şti ve 2 milyar 255 milyon 26 bin lirayla Enkad İnşaat Metal ve Yapı Endüstri Mamül. San. Tic. Ltd. Şti. takip etti.

İŞTE EN ÇOK VERGİ BORCU OLAN MÜKELLEFLER

GİB sitesinde, kesinleşen tarhiyatlar listesi de açıklandı.

Bu listede 2 bin 464 mükellef yer alırken, bunların 419’u gerçek, 2 bin 45’i tüzel kişi oldu. Bu mükelleflerin 299’u faal olurken, bunlar mükellef sayısının yüzde 12,1’ini oluşturdu. Terk mükellef sayısı da 2 bin 165 olarak kayıtlara geçti.

Bu mükelleflerin kesinleşen vergi ve cezalarını toplamının 53,1 milyar lira olduğu tespit edildi. Bu tutarın 6,3 milyar lirasının faal mükelleflere ait olduğu kaydedildi.

Listede, Çamlıca İhtisas Vergi Dairesine kayıtlı Yurtpet Akar Yakıt LPG Dağıtım Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti 1 milyar 265 milyon 539 bin lirayla ilk sırada yer aldı. Bu şirketi, 740 milyon 699 bin lirayla Mir Kıym. Mad. ve Taş Paz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve 603 milyon 831 bin lirayla Ospet Petrolcülük Nakliyat İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi izledi.

LİSTELER

Vadesi geldiği halde ödenmemiş ve 5 milyon lirayı aşan borçlu mükellefler listesi şöyle:

Kesinleşen ve miktarı 5 milyon lirayı aşan tarhiyatlara ilişkin liste ise şöyle:

‘BUNLAR YA İFLAS ETMİŞ YA DA HİÇBİR MAL VARLIĞI BULUNMAYAN İŞLETMELER’

Bakan Şimşek, “kesinleşen tarhiyatlar” listesinde 2 bin 464 mükellefin yer aldığını ve bunların kesinleşen vergi ve cezalarının toplamının 53 milyar lira olduğunu aktararak, “Bu mükelleflerin 419’u gerçek kişi, 2 bin 45’i tüzel kişi. Listede yer alan mükelleflerin 299’u faal ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturuyor. Bunlar adına kesinleşen vergi ve ceza tutarı 6,3 milyar lirayı buluyor. Terk mükellef sayısı ise 2 bin 165. Bunlar adına kesinleşen vergi ve cezalar ise 46,6 milyar lira oldu.” diye konuştu.

Bu listede bulunanlara direkt “vergi borçlusu” denilemeyeceğini vurgulayan Şimşek, listede, vergi beyanlarında eksiklik bulunan veya hiç beyanname vermeyen ya da haksız yere vergi iadesi alan mükelleflerle ilgili yapılmış tarhiyatlardan kesinleşmiş olanların bulunduğunu bildirdi.

Şimşek, kesinleşen bu tarhiyatların ödenmiş olmasının açıklamaya engel olmadığına dikkati çekerek, “Bu nedenle diğer borçlu listesiyle karıştırılmamalıdır. Tabii bu listede yer alan mükelleflerin çoğu gerçek bir faaliyeti olmadığı halde sahte belge düzenleme, vergi kaçırma gibi amaçlarla kurulmuş işletmeler. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752’si bu türden. Bunlar hakkında yapılan ve kesinleşen vergi ve ceza tutarı 42,9 milyar lira ve bu tutar ilan edilen toplam tutarın yüzde 81,1’ine tekabül ediyor. Bu tutarın tahsil kabiliyeti de yok. Zira bunlar ya iflas etmiş ya da haklarında iflas kararı olmasa da hiçbir mal varlığı bulunmayan işletmeler. Bunların sahiplerinin de malı yok. Bu tür işletmeler genellikle hiçbir malı bulunmayanlar adına açılıyor, amaca ulaşıldıktan sonra ortadan kayboluyor.” ifadelerini kullandı.

‘SAHTECİLER YAPAY ZEKAYLA TAHSİL EDİLECEK’

Sahte belge düzenleyerek haksız kazanç sağlayan bu tür işletmelerle mücadele için muhtelif yasal düzenlemeler yaptıklarını ancak bazılarının Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini belirten Şimşek, “Bunlarla ilgili yeniden yasa çıkarıldı, bazı düzenlemelerimiz ise onaylandı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele çalışmaları kapsamında kanundan kaçan ve sahtecilik yapan bu tür mükellefleri tespit etmek için yapay zekadan yararlanıyoruz. Sahte belge düzenleme riski yüksek mükellefler ile haksız iade talep etme riski yüksek olanları yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak tespit etmek amacıyla TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile bir proje başlattık. Artık devletten haksız iade almak, sahte belge düzenlemek amaçlı kurulan işletmeleri, birçok veriyi yapay zeka teknolojileriyle analiz ederek çok kısa sürede tespit edebileceğiz ve bunların derhal mükellefiyetlerini kapatabileceğiz. Bu sayede gerek dürüst mükellefleri gerekse kamunun menfaatini koruyacağız.” değerlendirmesinde bulundu.

‘ÇOK UZUN YILLARA DAYANAN BORÇLAR’

Şimşek, ikinci listede ise 31 Aralık 2023 itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Eylül’e kadar ödenmemiş, tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara ilişkin açıklama yapılacağı bilgisini vererek, şöyle konuştu:

“Bu listedeki mükellef sayısı 36 bin 806’dır. Bunların 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i tüzel kişi. Bu mükelleflerin 4 bin 807’si faal ve toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini oluşturuyor. Terk mükellef sayısı ise 31 bin 999. Bu mükelleflerin vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının toplamı 914,9 milyar lirayı buluyor. Faal mükelleflerin toplam borç tutarı 113,8 milyar lira, toplam borç içindeki oranı da yüzde 12,4. Terk mükelleflerin borç tutarı ise 801,1 milyar liradır. Bakın, vergi borçlusu olarak açıklayacağımız 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira ancak tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarı da 812,8 milyar lira. Bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı bulunmuyor. Bunlar çok uzun yıllara dayanan borçlar.”

Bu alacakların neden tahsil edilemediğine de açıklık getiren Şimşek, “Bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlığı bulunmuyor. Haklarında tüm yasal işlemler yapılmış ancak alacaklar tahsil edilemiyor. Bunlar zaman aşımına uğramadığı sürece devletin yasal kayıtlarında yer alıyor. Zaman zaman da tahsilat tahakkuk oranları konusunda eleştirilere neden oluyor.” ifadelerini kullandı.

‘VERGİ ALACAKLARININ TAHSİLİ İÇİN TİTİZLİLİKLE ÇALIŞILIYOR’

Bakan Şimşek, vergi alacaklarının tahsili konusunda da titizlikle çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Devletin en önemli gelir kaynağı vergiler. Bu nedenle zamanında ödenmesi son derece önemli. Vergi borcunu ödemeyenler hakkında tüm icra takiplerini yapıyoruz. İyi niyetli olup borcunu ödemede zor duruma düşen mükelleflerimize de taksitlendirme yoluyla yardımcı oluyoruz. Çalışan, üreten ancak borçlarını ödemede çok zor duruma düşen mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz tüm mükelleflerle görüşüyor, borçlarını ödemeleri konusunda gerekli kolaylıkları sağlıyor.”