Uluslararası savunma bülteninde Türk İHA’larından övgüyle bahsederken, ABD ve NATO ile yaşanan gerilimde onların da payı olduğu iddia edildi.
Çeviren: ENGİN ÖZDEMİR / Veryansın Tv
Savunma ve teknoloji sitesi “Bulletin of the atomic scientists”te yayınlanan “Türkiye’nin insansız askeri uçakları, NATO’da taşları tam anlamıyla yerinden oynatan ve ayrıştıran bir ihracat ürünü haline geldi” başlıklı analizde Türk İHA’ları ele alındı.
Dan Gettinger, imzalı analizde ABD ve NATO’da yaşanan gerginlikte Türk İHA’larının da payı olduğu belirtildi ve ‘Türkiye’nin İHA’ları hali hazırda bu tansiyonu yüksek bölgede bir anlaşmazlığa neden oldu. Daha da endişe verici olan ise, Ankara’nın başarılı İHA programı, diğer bazı ülkelere de ilham kaynağı olması’ denildi.
Analizin tamamı şöyle:
“On yıl kadar önce, daha sonra Bayraktar TB2 olarak isimlendirilecek insansız bir uçağın prototipi, Karadeniz’deki Sinop Havaalanı’ndan ilk uçuşu için havalandı.
O zaman orta ölçekli twin-boom uçağının ( İkiz bomlu bir uçak, merkez hattının her iki tarafında ana kanadına sabitlenmiş iki uzunlamasına bom ile karakterize edilir. Bomlar, yakıt depoları gibi yardımcı maddeler içerebilir yada harici yardımcı ürünler için destekleyici bir yapı sağlayabilir) Türkiye’nin ilk milli ve yerli silahlı-insansız uçağı olacağı ve ilerde hava kuvvetlerinin omurgası haline geleceğine dair çok az işaret vardı.
NATO’DA GERGİNLİK
O sırada, yerli İHA (insansız hava araçları) üreticileri teknik zorluklara ve dış rekabete karşı büyük zorluklar yaşadı.. Ancak, on yıl sonra, durum oldukça farklı: Ankara’nın İHA programı, ürünlerini ihraç eden başarılı bir endüstriye dönūştū. Aynı zamanda NATO ittifakını giderek gerginleştiren daha güçlü bir askeri yapılanması olan bir ülke artık.
Türkiye, Suriye’deki askeri operasyonlarında yeni silahlarını kullanıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın bu sonbaharda Kuzey Suriye’den birlikleri geri çekme kararı almasıyla birlikte, müttefikler arasında tartışmalı bir karar vererek, uzun süredir devam eden bir çatışmanın tarafı olan Suriyeli Kürtleri, Türk saldırılarına karşı açık hale getirdi. Türkiye’nin NATO daki bir başka müttefiki olan Fransa Cumhurbaşkanı Macron,Türkiye’yi son zamanlarda “bizimle beraber savaşanlara karşı mücadele etmek” ile suçladı.
Türkiye’nin İHA’ları hali hazırda bu tansiyonu yüksek bölgede bir anlaşmazlığa neden oldu; daha da endişe verici olan ise, Ankara’nın başarılı İHA programı, diğer bazı ülkelere de ilham kaynağı olması. Onların da sahip olmak isteyeceği bir örnek model haline gelmesi.
ABD VE İSRAİL’E BAĞIMLILIĞI AZALTMA İSTEĞİ
The Drone Databook’un, eylül ayında Drone Çalışma Merkezi’nde yayınlanan raporuna göre dünyada 95 ülke, askeri İHA’lara (drone) sahip olmak için çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmalar büyük bir hızla gelişmeye devam ediyor. Diğer birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye de, geleneksel İHA üretiminde başı çeken ABD ve İsrail tarafından yapılan sistemlere bağımlılığını azaltmak için kendi milli ve yerli İHA sanayisini geliştirmeye öncelik vermiştir.
TÜRKİYE’DE YERLİ BİR İHA PROGRAMININ OLUŞTURULMASI
On yıl önce, Türkiye hâlâ yabancı İHA’ları kullanmaya güveniyordu. Ordu, 1995’te satın aldığı ABD General Atomics Gnat 750’lerin yanı sıra 2010’da sunulan bazı İsrail yapımı Heronları da işletti. Ancak, Türkiye’nin kendi üretim yeteneklerini güçlendirmeye olan ilgisinin erken bir işareti olarak, ülke 2007 yılında kendi üretimi keşif uçağı olan Bayraktar Mini’yi tanıttı.
Türkiye’nin yerli İHA geliştirmek icin yaptığı bazı çalışmaları istediği gibi sorunsuz gitmedi. Ankara, ilk olarak 2004’te orta irtifada uzun ömürlü bir İHA olan Anka’yı geliştirmek için imza attı. Anka ilk uçuşunu 2010 yılında gerçekleştirdi. Ancak 15 dakika içinde düştüğü rapor edildi..
ABD ENGELİ
Türkiye, kendi milli programı üzerinde çalışırken, ülke yabancı uçak almak istediğinde zorlanıyordu. Ankara’nın ABD yapımı avcı uçakları alma girişimleri sürekli olarak kongre muhalefetinin ortasında kaliyordu. Son iki yılda, Türkiye’nin İHA programında çok büyük sıçrama oldu. 2017 yılının sonundan günümüze kadar, Türk ordusunun Bayraktar TB2’lerin envanterindeki sayısı 38’den 94’e çıktı. Kaldı ki bu sayının yarısından fazlasının silahlı İHA olduğuna inannılıyor. Ülkenin diğer insansız hava aracı olan Anka’nın sayısı ise yaklaşık 30’a yükseldi. Bu iki uçak modeli şu anda en az altı askeri ve güvenlik birimine hizmet veriyor: Ordu, Hava Kuvvetleri, Donanma, Jandarma, Milli İstihbarat Teşkilatı ve Güvenlik Genel Müdürlüğü. Türk İHA geliştiricileri son yıllarda önemli teknik dönüm noktalarına ulaştı. Ağustos 2018 yılında Anka, Türkiye’nin ilk uydu kontrollü hava saldırısını ve Aralık ayında da ilk defa bir yerli üretim motor ile uçuşunu gerçeklestirdi. Bu durum seri üretime geçmek için fabrikanın temellerinin atılmasını sağladı. 2019 yılında, hem Bayraktar TB2 hem de Anka, her biri 24 saatten uzun süren önceki dayanıklılık rekorunu kırdılar.
TİHA – Tutku, İnanç, Hayal, Azim…
Bayraktar AKINCI TİHA sizlerin dualarıyla bugün ilk kez gökyüzüyle buluştu.
Destek veren ve bizlerden duasını esirgemeyen Milletimize teşekkürlerimizi sunarız. #MilliTeknolojiHamlesi
Turkiye’de en azindan bir havacilik girisimin olmasi sebebiyle basari olarak gorulmelidir. Ancak havacilik ve denizcilikteki bu atilimlar sadece iktidar icin kullanisli bir propaganda araci olarak kalmamalidir. Benim endisem budur. Iktidar’in ozellikle kendi medya organlarinda ve internet uzerinde abartili propaganda kampanyasi gozlerden kacmiyor. Teknolojik atilimlarin iktidar tarafindan secim malzemesi olarak kullanildigi ve bu basarinin sadece iktidar ve yakin cevresine mal edildigide yine dikkatlerden kacmiyor. Son derece degerli amiral ve subaylarin bu basariya on ayak olan asil merkez oldugu sanki gozlerden kaciriliyor gibi. Iktidarin her turlu basariyi sadece kendilerine mal etmeleri tahmin ediyorum ki bu iste emekleri gecen bircok kisiyide rahatsiz ediyordur. Butun bunlar bir milli projedir ve milli olmasi, iktidardaki su yada bu partinin parlatilmasindan cok daha onemlidir. Su anda Turk Havaciligi elli senelik “bos verme”‘den sonra (Ataturk’un kurdugu ucak fabrikalari kapatildiktan beridir), halen bir emekleme donemindedir. Bu tur teknolojilerin gelismesi oyle uc bes senede olacak isler degildir. Birikim gerekir, ancak Turkiye bu islere basladigi icin ne denirse densin dogru yoldadir. F16 ucaklarinin montaj fabrikalarini kuran Ozal’da dogruyu yapmisti ve ne olursa olsun bir nebze teknoloji transferini gerceklestirmisti. Ancak gercekci bir yaklasimla, yuzde yuz ozgun ve milli motor ve havacilik tasarimlari icin daha cok onyillarin gecmesi gerektigini dusunuyorum. Eski Istanbul Teknik Universitesi ogretim uyelerinden (merhum) Prof. Dr. Ahmet Nuri Yüksel’in “Turkiye’de Insansiz Ucak Aldatmacasi” adli 2012 basim tarihli kitabini, Turkiye’deki havaciligin su anki durumu konusunda belki bir bilgi verebilir. Bu kitabi ben sahsen okumadim, bu yuzden bir yorumda bulunamiyorum. Belki’de haksiz bir karsi “psikolojik yipratma-hibrit savas” propagandasi olabilir, cunku kitap basligi cok iddiali ve agir bir itham iceriyor. Ancak yinede Turk havaciligindaki bu gelismeler daha ziyade “propaganda’dan ibaret bir balon olabilir mi?” sorusunu aklillara getiriyor. Yine’de, oyle yada boyle Turkiye’nin bu tip projelere birsekilde baslanilmis olmasi milli anlamda cok onemlidir ve milli olduklari icin her halukarda desteklenmelidir. Yinede, bu tur milli/ulusal projelerin ardindaki gercek isimsiz kahramanlar goz ardi edilerek, sadece siyasi iktidarlarin kendi davalarina hizmet eden ve asiriya kacan propagandalarina alet edilmeleri bir noktada rahatsizlik vericidir.
Bu yabancı Türk İHA larını çok abartmış.Tabiki gelinen bu seviye gurur verici ama JET MOTORLU bir İHA hala yapamadık.İHA larımız hala 40 bin feet in üzerindeki yüksekliğe çıkamıyor.Hala Süper Güç ABD nin İHA larının gerisindeyiz.Daha çok çalışmamız ve ÖZEL SEKTÖR DİNAMİZMİNE ihtiyacımız var.SALLA BAŞI AL DOLGUN MAAŞI Felsefesiyle BAŞARI GELMEZ!