Türk sinemasına damga vuran ‘Uçurtmayı Vurmasınlar’ filminin yönetmeni Tunç Başaran, 81 yaşında vefat etti.
Uçurtmayı Vurmasınlar, Abuzer Kadayıf, Piano Piano Bacaksız gibi önemli filmlerin yönetmeni Tunç Başaran’ın ölüm haberi sevenlerini yasa boğdu. Peki Tunç Başaran neden öldü?
Tunç Başaran, İstanbul’da yumuşak doku kanseri tedavisi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
TUNÇ BAŞARAN KİMDİR?
Tunç Başran 1 Ekim 1938 yılında İstanbul’da doğdu. Çocukluğu ve gençliği İstanbul’un Fatih semtinde geçti. Babası marangoz Fikri, annesi yazar Pakize Başaran’dı. Tiyatro sanatçısı Meriç Başaran kardeşidir.
Edebiyat Fakültesi’nde okurken yönetmen Memduh Ün’le tanıştı. Yazdığı bir senaryoyu okuyan Ün kendisine asistanlık teklif etti. Dört sene Ün’ün yanında çalıştı; Lütfi Akad, Halit Refiğ, Atıf Yılmaz, Ertem Göreç gibi ünlü yönetmenlerin yanında da asistanlık yaptı.
1964 yılında ilk filminde, Borusunu Öttüren adlı oyunu senaryo haline getiren Orhan Kemal’le çalıştı. Sonra “Kara Memet” ve Orhan Kemal’in “Bekçi Murtaza”sını çekti. 1966’da askere gitti.
Sinemadan kopmadı, çok trajik bulduğu Adnan Menderes’in hayatını film yapmak istedi.
Askerlik görevinin ardından yine setlere döndü. 70’li yıllarda Yeşilçam’daki seks filmleri furyası ve gerçek film yapımcılarının piyasadan çekilmesinden dolayı yönetmenliği bırakıp bir gecede evini şehir dışına taşıdı. Bir yıl kadar hiçbir iş yapmadı. Menderes’le ilgili araştırmalarına devam etti.
Reklam sektörüne geçer ve reklam filmleri çekmeye başladı. Bir süre sonra bu alanda bir numara oldu. On beş yıl aradan sonra yeniden sinema filmi yapma zamanı geldiğine inanarak reklam filmlerinden kazandığı bütün parayı senaryosunu da kendi yazdığı “Biri ve Diğerleri” adlı filme yatırdı.
Film kendisine 1987 Antalya Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü, ardından 1988’de İstanbul Film Festivali’nde (o günlerdeki adıyla İstanbul Sinema Günleri) En İyi Türk Filmi Ödülü’nü getirdi. 1989’da “Uçurtmayı Vurmasınlar”ı çekti. Başta 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde kazandığı “Yılın En İyi Türk Filmi” ödülü olmak üzere, yurt içi ve yurt dışında En İyi Film, En İyi Yönetmen dallarında birçok ödül alan bu film “En İyi Yabancı Film” dalında Oscar aday adayı oldu. Arkasından “Piano Piano Bacaksız” (1991) filmi de “Uçurtmayı Vurmasınlar”ın başarısını yakaladı. “Uzun İnce Bir Yol” (1993), “Sen de Gitme” (1996), “Kaçıklık Diploması”(1998), “Abuzer Kadayıf” (2000) Başaran’ın uluslararası sinema tarihinde yerini almış filmleridir.
Tunç Başaran uzun süredir Adnan Menderes konulu belgesel ya da belgesel/drama çalışmalarını aralıklarla sürdürmekteydi.
TUNÇ BAŞARAN FİLMLERİ
Vesaire Vesaire (2008) – Yönetmen, Yapımcı
Pertev Bey’in Üç Kızı (2006) – Yönetmen
Fantastiğin Sineması (2006) – Oyuncu (Kendisi)
Teberik Şanssız (2005) – Yönetmen
Sinema Bir Mucizedir / Büyülü… (2005) – Yönetmen, Senarist
Bana Abi De (2002) – Genel Yönetmen
Ceket (2000) – Yönetmen
Abuzer Kadayıf (2000) – Yönetmen
Kaçıklık Diploması (1998) – Yönetmen, Senarist
Sen De Gitme (1995) – Yönetmen, Senarist
Azmi (1995) – Yönetmen
Piano Piano Bacaksız (1992) – Yönetmen, Senarist
Hadi Gel Bar (1992) – Yönetmen
Uzun İnce Bir Yol (1991) – Yönetmen, Senarist
Uçurtmayı Vurmasınlar (1989) – Yönetmen, Yapımcı
Biri ve Diğerleri (1987) – Yönetmen, Senarist, Yapımcı
Bizi Güldürenler (1986) – Yönetmen
Bay Alkolü Takdimimdir (1985) – Oyuncu (meyhane müşterisi)
Ömer Hayyam (1973) – Yönetmen, Senarist
Muhteşem Hırsız (1973) – Yönetmen, Senarist
Kaderim Kanla Yazıldı (1973) – Senarist
Ben Böyle Doğdum (1973) – Yönetmen, Senarist
Şehvet (1972) – Yönetmen, Senarist
Vur (1972) – Yönetmen, Senarist
Tehlikeli Görev (1972) – Yönetmen
Mustafam (1972) – Yönetmen
Kozalı Gelin (1972) – Yönetmen, Senarist
Gece (1972) – Yönetmen, Senarist
Delioğlan (1972) – Yönetmen, Senarist
Cesurlar (1972) – Yönetmen, Senarist
On Küçük Şeytan (1971) – Yönetmen, Senarist
Korkusuz Kaptan Swing (1971) – Yönetmen
Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde (1971) – Yönetmen, Senarist
Üç Kral Serseri (1970) – Yönetmen, Senarist
Küçük Hanımın Şoförü (1970) – Yönetmen
Kaderin Pençesinde (1970) – Senarist
Gönül Meyhanesi (1970) – Yönetmen, Senarist
Gölgedeki Adam (1970) – Yönetmen
Demir Yumruk Devler Geliyor (1970) – Yönetmen, Senarist
Cafer Bey (1970) – Yönetmen, Senarist, Oyuncu
Tarkan (1969) – Yönetmen
Allahın Aslanı Hazreti Ali (1969) – Yönetmen
Acı ile Karışık (1969) – Yönetmen, Senarist
Gönüllü Kahramanlar (1968) – Yönetmen, Senarist
Kara Davut (1967) – Yönetmen
Elveda (1967) – Yönetmen, Oyuncu
Büyük Kin (1967) – Yönetmen, Senarist
Vatan Kurtaran Aslan (1966) – Yönetmen
Kanunsuz Yol (1966) – Yönetmen, Senarist
Fatih’in Fedaisi (1966) – Yönetmen
On Korkusuz Kadın (1965) – Yönetmen
Murtaza (1965) – Yönetmen
Konyakçı (1965) – Yönetmen
Horasan’ın Üç Atlısı (1965) – Yönetmen
Ebu Müslim Horasani (1965) – Yönetmen
Asla Esir Olmayacağız (1965) – Senarist
On Korkusuz Adam (1964) – Yönetmen
Kara Memed (1964) – Yönetmen, Senarist
Kanun Karşısında (1964) – Reji Ekibi
Hayat Kavgası (1964) – Yönetmen
Öp Annenin Elini (1964) – Reji Ekibi, Oyuncu (otel çalışanı Niyazi)
Bire On Vardı (1963) – Yönetmen Yardımcısı, Oyuncu (eczacı)
İki Gemi Yanyana (1963) – Yönetmen Yardımcısı, Kurgu
Yavaş Gel Güzelim (1963) – Reji Ekibi
Üç Tekerlekli Bisiklet (1962) – Yönetmen Yardımcısı
Gençlik Hülyaları (1962) – Yönetmen Yardımcısı
Rıfat Diye Biri (1962) – Oyuncu (Sivri)
Beş Kardeştiler (1962) – 1. Yönetmen Yardımcısı, Kurgu, Oyuncu (Ali)
Akasyalar Açarken (1962) – Yönetmen Yardımcısı
Seviştiğimiz Günler (1961) – Reji Ekibi, Oyuncu
Güneş Doğmasın (1961) – Yönetmen Yardımcısı, Oyuncu (simitçi)
Avare Mustafa (1961) – Reji Ekibi
