Cinsel taciz nedir? Hangi fiiller ve davranışlar cinsel taciz kapsamına girer? Tüm detaylar haberimizde…
Türkiye İstatistik Kurumu ve Adalet Bakanlığı’nın son rakamlarına göre cinsel taciz mağduru sıfatıyla güvenlik birimlerine giden veya götürülenlerin sayısı yüz binlerle ifade ediliyor.
CİNSEL TACİZ NEDİR?
Cinsel taciz, hoş karşılanmayan veya istenmeyen cinsel girişimler, cinsel talepler veya rahatsız edici bir ortam oluşturacak cinsel içerikli diğer sözlü ya da fiziksel temaslar olarak tanımlanabilir. Cinsel taciz, aynı zamanda kadınlara (ve cinsel tacize uğrama ihtimali olan erkeklere) karşı bir tür şiddet ve ayrımcı muamele olarak görülebilir. Tanımın önemli bir kısmı “hoş karşılanmayan/karşılanmayacak” ifadesidir.
Cinsel taciz, çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilir. Hem fiziksel şiddet hem de baskı (birini istemediği bir şeyi yapmaya zorlama) gibi daha üstü kapalı şiddet türlerini içerir. Cinsel taciz, uzun vadeli olabilir (yinelenen “cinsel” içerikli şakalar, sürekli olarak (istenmeyen şekilde) çıkma teklifinde bulunma veya hoş karşılanmayacak şekilde cinsel nitelikte flört eylemleri). Cinsel taciz, aynı zamanda bir seferlik bir eylem de olabilir (birine uygunsuz şekilde dokunma veya bir kişiyi uygunsuz şekilde “okşama” ve hatta cinsel istismar veya tecavüz).
CİNSEL TACİZ’E UĞRADIĞINIZDA KORKMAYIN, ŞİKAYETÇİ OLUN
Cinsel taciz’e maruz kaldığınızda TCK hükümlerince korunmaktasınız. Somut örneklerle açıklamak gerekirse,
- laf atmak,
- cinsel bölgelerini göstermek,
- mesaj yollamak,
- cinsel bölgelerinin fotoğraflarını yollamak,
- cinsel ilişki teklif etmek
gibi fiiller marifetiyle kişinin rahatsız edilmesi cinsel taciz suçu kapsamına girmektedir.
Ancak cinsel taciz suçunun soruşturulması ve kovuşturulmasının mağdurun şikâyetine bağlıdır. Dolayısıyla mağdur failden şikâyetçi olmadığı takdirde, fail hakkında bu suçtan dolayı herhangi bir işlem yapılmaz. Bir diğer önemli husus da şikâyetin bizzat mağdur veya vekili tarafından yapılması.
Şikâyet kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, üçüncü bir kişinin başvurusu failin cezalandırılmasına yetmeyecektir. Ancak mağdur küçük ise onun yerine kanuni temsilcisi de şikâyet hakkını kullanabilir.
HUKUKİ BOYUTU
“Cinsel taciz” başlıklı TCK m.105’e göre;“(1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adli para cezasına, fiilin çocuğa karşı işlenmesi halinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Suçun;
a) Kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
b) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından,
c) Aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
d) Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
e) Teşhir suretiyle,
İşlenmesi halinde yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz”.
Bu madde ile korunan hukuki yarar; bireyin cinsel hürriyeti ve bu hürriyetin dokunulmazlığı, bunun yanında bireyin ahlak anlayışına saygı gösterilmesi hakkı ile huzur ve sükun ortamının devamlılığı için güvence sağlanmasıdır. Her birey, birbirinin cinsel hürriyetine saygı göstermek ve bu hürriyet alanına izinsiz müdahalelerde bulunmamakla yükümlüdür.
105. maddenin gerekçesine göre, “Cinsel taciz, kişinin vücut dokunulmazlığının ihlali niteliğini taşımayan cinsel davranışlarla gerçekleştirilebilir. Cinsel taciz, cinsel yönden ahlak temizliğine aykırı olarak mağdurun rahatsız edilmesinden ibarettir”.
Cinsel taciz suçunda; vücut dokunulmazlığının ihlali ve vücut teması olmayıp, sadece sözle, yazıyla, telefonla, mesajla, internet araçlarıyla, takip ederek, sürekli ve imalı bakışlarla izleyerek, el hareketleriyle veya işaretler kullanarak, fail tarafından cinsel amaçlı olarak mağdurun rahatsız edilmesi ve cinsel hürriyetinin ihlali gündeme gelecektir.
HANGİ DAVRANIŞLAR CİNSEL TACİZ SINIFINA GİRER?
Farklı ülke ve yetki alanlarında cinsel tacize dair farklı tanımlar bulunmaktadır ancak çoğu cinsel taciz biçimi aşağıdakileri içerir:
- Cinsel içerikli veya müstehcen şakalar/fıkralar
- Cinsel içerikli çizim veya resim dağıtma veya gösterme
- Cinsel nitelikli mektuplar, notlar, e-postalar, telefon çağrıları veya materyaller
- İnsanları fiziksel özelliklerine dayalı olarak “puanlandırma”
- Bir kişinin giysileri, anatomisi veya görünümü hakkında cinsel içerikli yorumlarda bulunma
- Islık çalma veya laf atma
- Emme sesi çıkarma, göz kırpma veya kasık bölgesini ileri doğru itme gibi cinsel içerikli ses veya hareketler
- İstenmeyen cinsel faaliyet için doğrudan ya da dolaylı olarak tehdit etme veya rüşvet teklif etme
- Kişiye sürekli olarak çıkma veya cinsel ilişki teklif etme
- Kaltak, sürtük ve fahişe gibi lakaplar kullanma
- Rahatsız edici şekilde bakma (kadının göğüs bölgesine ya da erkeğin kalçasına uzun süre boyunca bakma)
- Kişinin cinsel hayatı ile ilgili istenmeyen sorular sorma
- Bir kişiye istenmeyen şekilde dokunma, sarılma, sürtünme, bu kişiyi istenmeyen şekilde öpme veya okşama
- Kişiyi takip etme
- Kişiye başkalarının görebileceği şekilde cinsel içerikli olarak dokunma
- Cinsel saldırı
- Sarkıntılık/rahatsızlık verme
- Tecavüz
CİNSEL TACİZ SUÇU KABUL EDİLEN EYLEMLER
“Seni öpebilir miyim? Ya da merhaba tanışabilir miyiz?” demek bile cinsel taciz suçu…
Günümüzde, maalesef, gündelik hayatın bir parçası haline gelen ve okulda, iş yerlerinde kamuda ve hatta halka açık alanlarda dahi görülebilen cinsel tacizlerin çok fazla yaşandığını belirten Avukat Tamer Kulaçoğlu; Yargıtay’ın bazı eylemleri suç kabul eden önemli kararları olduğunu belirterek, Yargıtay’ın,
- Yolda yürürken ıslık çalmak, eliyle gel işareti yapmak ve takip etmek,
- Cinsel organ göstermek,
- Cinsel ilişkiye girmek istediğini telefonla, mesajla veya doğrudan söylemek
- “Seni öpebilir miyim?” demek,
- “Haydi birlikte kaçalım” demek,
- Arkadaş olmak istediğini söylemek,
- “Hepsi senin mi?” şeklinde laf atmak,
- Telefonla arayarak, karşı tarafın sesini dinlemek ve ayrıca öpücük atmak,
- “Merhaba, tanışabilir miyiz?” şeklinde mesaj atmak.
Bu davranışları cinsel taciz suçu olarak nitelendirebildiğini, örnekleri çoğaltmanın mümkün olduğunu belirtti.
