Erdoğan’ın danışmanı medreselere yasal statü istedi

Yasin Aktay, Cumhuriyet devrimini ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu hedef aldı, medreselere yasal statü önerdi. Kürtçe eğitim için de medreseleri model gösterdi.

AKP Genel Başkan Danışmasnı ve Yeni Şafak yazarı Yasin Aktay, dünkü “Medreselerin sivilliği avantaj mı sorun mu?” başlıklı köşesinde medreseleri öve öve bitiremedi. Aktay, medreseler için “Özellikle Cumhuriyet tarihinde yeraltına çekilerek tektipleştirici kültürel hegemonyaya karşı ciddi bir direniş hattı kurdular” dedi. Cumhuriyet devrimlerinin başına gelen “Tevhid-i Tedrisat Kanunu”nu hedef alan Aktay, “Özellikle Doğu’daki medreselerin Tevhid-i Tedrisat’ın dini eğitim üzerindeki baskısına ilaveten Kürtçe eğitim yasağına karşı da direnen bir boyutu vardır. Böylece pekâlâ Kürtçe eğitimin mümkün olabildiğini gösteren kurumsal pratiği, medreselerle halk arasında çok anlamlı bir organik ilişkinin izlenebileceği somut bir model oluşturmuştur” ifadelerini kullandı.

Aktay’ın yazısının satır başları şöyle:

“Tamamen sivil inisiyatiflerle ortaya çıkan, gelişen ve çeşitlenen medreseler özellikle Cumhuriyet tarihinde yeraltına çekilerek tektipleştirici kültürel hegemonyaya karşı ciddi bir direniş hattı kurdular. İslami ilimlerin tamamen yok olmasını engellemeye çalışarak asgari bir müfredat çerçevesinde temel İslami ilimlerin hayatta kalmasını sağladılar. Bu yanlarıyla medreseler ölüm-kalım mücadelesi vermekte olan Müslüman toplum için hayati bir teneffüsü yerine getirdiler.

Ancak tabiatı itibariyle tamamen sivil olan ve hiçbir resmi tanınırlığı olmayan bu kurumun bütün İslam toplumunun ilmi ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde kendisini geliştirebilmesini, ihtiyaç duyacağı bir reform üzerine düşünüp bunu da yapabilmesini beklemek her şeyden önce medreseye de haksızlık olur. Yapamamıştır, yapamazdı.

Şu anda bile hepsi birbirinden çok değerli, samimi çalışmalar olsa da bunlar arasında ciddi bir çeşitlilik, farklılık ve standartsızlık var. Belki bu özelliği bir açıdan tam da onun gücünü de oluşturur. Hocaların kişisel kaliteleri, bulundukları ortam ve öğrencilerin kapasiteleri, talebelikleri, toplumdan alabildikleri destekler, hepsi birden bir medresenin performansını belirleyen ve onu kendine özgü kılan etkenler olarak devreye girer. Standartların çok önemsendiği bir çağda medresenin bu olumsallığı yeterince takdir edilmeyebilir ve bir sorun da oluşturabilir. Ancak hüsnü niyetle her zaman işin olumlu tarafından bakma imkânı da vardır.

KÜRTÇE EĞİTİM İÇİN ‘PRATİK MODEL’MİŞ

Özellikle Doğu’daki medreselerin Tevhid-i Tedrisat’ın dini eğitim üzerindeki baskısına ilaveten Kürtçe eğitim yasağına karşı da direnen bir boyutu vardır. Böylece pekâlâ Kürtçe eğitimin mümkün olabildiğini gösteren kurumsal pratiği, medreselerle halk arasında çok anlamlı bir organik ilişkinin izlenebileceği somut bir model oluşturmuştur.

Cumhuriyet tarihi boyunca bu model başlarda tamamen yok edilmeye, bastırılmaya çalışılmışken, ellilerden sonra da sosyolojik varlığı takdir edilse de resmen görmezden gelinmiş. Bunlardan faydalanma yoluna gidilmemiştir. İlk defa geçtiğimiz 10-12 yıl içinde Diyanet “mele”lere belli kıstaslar dahilinde kadro tahsis ederek, bu modelin kendisini daha rahat koşullarda yeniden üretebileceği bir ortam oluşturmuştur. Böylece medreselerin genel-geçer müfredatı ve eğitim pratikleri bir bakıma resmen tanınmış oldu…”