2008 yılındaki Rus-Gürcü çatışmasının ardından yaşanan gelişmeler Montrö Anlaşması’nın önemini ortaya koymuştu. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Vladimir İvanovski, basın toplantısı düzenleyip, ‘Montrö tam olarak uygulanmalıdır’ mesajı vermişti.
Kanal İstanbul projesiyle birlikte yeniden gündeme gelen ve uzmanların “delinir” diye uyardığı Montrö Anlaşması’nın sadece Türkiye için değil bütün bölge için güvence olduğu 2008 yılında tescillenmişti.
Erdoğan Montrö’den vazgeçti: Bize tanınan bir hak yok!
8 Ağustos 2008’de başlayan Gürcü-Rus çatışmaları ve bunun ardından Rusya’nın Gürcü toprakları Güney Osetya ve Abhazya’nın tek taraflı bağımsızlığını tanıması ile sona eren süreçte Moskova Montrö’ye özellikle dikkat çekmişti. Rus Büyükelçi, ABD’nin Gürcistan’a insani yardım adı altında askeri gemi gönderme kararına Montrö’yü hatırlatarak yanıt vermişti.
ABD’YE ‘MONTRÖ’YE UY’ ÇAĞRISI
Moskova’nın, Rus gemileri yer değiştirken Montrö anlaşmalarına “tam olarak uyduğuna” dikkat çeken İvanovski, “Montrö konusunda Rusya ve Türkiye’nin tutumları yüzde yüz aynıdır. Bu anlaşmanın çağdaş dünyanın gereklerine uygun bir anlaşma olduğuna inanıyoruz. İki ülke de, Montrö’nün tam olarak uygulanması gerektiğini savunuyor” dedi.
Büyükelçi, Montrö’ye taraf olmayan ve Karadeniz’e savaş gemisi ile yardım gönderen ABD’ye de, isim vermeden mesaj göndererek, “Montrö Anlaşması’na, bu anlaşmanın tarafı olmayan ülkeler de tam olarak uymalıdır” diye konuştu.
Konuya Çin çok daha farklı bakıyor. Kanalistanbul amarikanın işine gelir söyemleri de tam doğru değil. Montrö sözleşmesi boğazları kapsıyor ama Çin artık dünyada ülkelerin karasularında kimlerin geçip geçemeyeceğina ülkelerin kendilerinin karar vermesini ve ülkelerin MEB’inden geçen gemilerin ise anakarayı bilgilendirmesini istiyor. Aldıkları tutum bu. Bu sebeple yakın zamanda Montrö benzeri daha kapsamlı çalışmalar yapılacak. Yunanistan’ın Ege’de kara suları bize engel olur mu bilmiyorum ama ileride boğazların durumuna karşı Yunanistan da egeyi masaya koyacak.